Toen Hillary Clinton op 8 november de Amerikaanse verkiezingen verloor en niet meteen in de openbaarheid wilde verschijnen om haar nederlaag te erkennen, had ik met haar te doen. Er werd ongenadig hard gereageerd, alsof ze een slechte verliezer was. Dat ze die avond en de dagen erna liever huilend op de sofa doorbracht om haar verdriet en teleurstelling te boven te komen, kon op weinig begrip rekenen. Dat ze alleen wilde zijn met haar honden en een goed boek, en geen zin had de deur nog uit te komen, werd bijna op hoon onthaald. Er wordt van publieke figuren verwacht dat ze altijd strijdbaar en sterk voor de dag komen, zelfs als ze na maanden van hevige verkiezingsstrijd het vooruitzicht op een topjob plotsklaps zien verschrompelen tot een groot zwart gat.
Ook Vlaanderen heeft het moeilijk met zulke emoties. Denk maar aan de meewarige reacties toen Patrick Janssens na zijn nederlaag tijdens de gemeenteraadsverkiezingen van 2012 in de Antwerpse Roma snikkend in de armen van vriend Gene Bervoets werd gefotografeerd, of de vele schampere reacties op het moeilijke moment van Bart De Wever toen hij het bij Friedl’ Lesage in het Radio 1-programma Touché over de dood van zijn vader had. Ellendige gevoelens worden niet geduld buiten de muren van onze huiskamers, zeker niet als je een bekend persoon bent, en al helemaal niet als je beroep politicus is. Nochtans horen ook pijn, verdriet en teleurstelling bij eenieders leven. Meer zelfs : het toelaten ervan kan net bijdragen tot een beter evenwicht, en dus tot meer geluk. Want als je verdriet, rouw of angst over je heen laat komen, blijken die gevoelens doorgaans best mee te vallen.
Het zijn niet mijn bevindingen, maar die van de Amerikaanse professor Raj Raghunathan. Hij bundelde tal van inzichten uit psychologische en andere gedragsonderzoeken over geluk in het boek Als je zo slim bent, waarom ben je dan niet gelukkig ? Uit al die verzamelde studies blijkt dat, in tegenstelling tot wat je zou kunnen verwachten, een goede opleiding en een mooie baan niet garant staan voor meer levensgeluk. Vaak is het tegendeel waar. Wie succes najaagt, voelt zich sneller minderwaardig, omdat je de neiging hebt je te vergelijken met andere fortuinlijken. Je wilt de rijkste, de snelste, de beste zijn. Van sterke leidersfiguren verwachten we bovendien dat zij zich niet al te veel laten leiden door emoties, dat zij altijd alles onder controle hebben, dat ze immer rationeel en resoluut zijn. Net deze eigenschappen zijn dikwijls funest voor je geluksgevoel.
Wat is er dan wel nodig voor een mooier leven ? Volgens Raj Raghunathan is het in onze westerse wereld niet eens zo moeilijk : de overvloed die we kennen, moeten we delen. Niet krijgen, maar schenken maakt gelukkig. Dat geldt overigens ook voor de liefde ; liefde geven maakt vaak gelukkiger dan liefde krijgen. We moeten onze emoties veel meer accepteren en niet elk probleem uitdenken. We moeten het leven meer nemen zoals het is, al is dat gemakkelijker gezegd dan gedaan, zeker als je Hillary Clinton heet. Zij zal nog een tijdje nodig hebben om met alles in het reine te komen. Een ding is zeker : de bitse verkiezingsstrijd van de voorbije maanden heeft haar bruto nationaal geluk zeker niet vergroot. Donald Trump straalt al evenmin veel vreugde uit. Hij heeft gewonnen, is triomfalistisch en geniet van zijn extra aanzien en macht. Maar volgens professor Raj Raghunathan beschikt hij niet over de juiste geestestoestand : “Kijk maar hoe gefrustreerd en agressief hij reageert op kritiek : met zo’n instelling kun je onmogelijk gelukkig zijn.”
ruth.goossens@knack.be
RUTH GOOSSENS
Wie succes najaagt, voelt zich sneller minderwaardig, omdat je de neiging hebt je te vergelijken met andere fortuinlijken
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
