Oud is in: de opkomst van age-positivity-influencers

Sinds het ontstaan van Instagram en vooral TikTok kijken we dag in dag uit naar twintigers. Influencers lijken per definitie jong. Dat is gedaan: een grote groep veertigers, vijftigers en ouder verovert sociale media met een nieuwe kijk op ouder worden. Het codewoord: pro-ageing.

Ze danst door het beeld in een doorzichtige jurk met knalgroene lingerie eronder. Op het scherm verschijnt de vraag: ‘Any rules on how to dress appropriate for your age?’ Het antwoord: ‘She gave no fucks, not even one. And she lived happily ever after.’ De boodschap in het bijschrift: there are no rules. Wear what you love.

Het is een van de Reels die age-positivity-influencer Denise Boomkens (48) onlangs postte op Instagram en TikTok voor honderdduizenden volgers. Want de tijd dat sociale media geregeerd werden door de jeugd is voorbij, zo blijkt uit de steeds groter wordende groep vijftigplussers die hun OOTD (outfit of the day), skincare- of make-uproutine en hun levenswijsheden – vaak rond ouder worden – delen voor een grote groep volgers.

Denise was een vijftal jaar geleden een van de eersten. Als prille veertiger met een jonge zoon had ze haar carrière als modefotograaf tijdelijk on hold gezet. Toen ze haar leven weer wilde oppikken, maar niet goed wist welke richting ze dan uit wilde, zocht ze in de traditionele en op sociale media naar inspirerende rolmodellen, maar die vond ze niet.

Denise besloot dan maar zelf zo’n rolmodel te worden en startte met het stylen en fotograferen van toffe oudere vrouwen in haar omgeving. Die foto’s deelde ze op haar Instagrampagina @and.bloom. Ze raakte een gevoelige snaar. ‘Mijn pagina werd heel snel opgepikt. Uit de reacties, ook wanneer ik filmpjes en foto’s van mezelf post, merkte ik dat er echt een behoefte aan bestond en dat vrouwen wereldwijd iets hadden van: hehe, eindelijk “normale” vrouwen in beeld, die “gewoon” oud worden.’

‘Ik ben heel trots op die community die ik gecreëerd heb en dat ik talloze vrouwen heb geïnspireerd om ook op te staan en zichzelf te tonen. In een maatschappij waarin er wat schamper gedaan wordt over ouder worden, is het belangrijk dat vrouwen, ook jongere, positieve voorbeelden zien en weten: er is niets mis mee. Ik ben nog niet afgeschreven. Ik kan nog doen wat ik wil, dragen wat ik wil, mijn dromen nastreven.’

Te veel moeite

Pro-ageing heet deze manier van age-positive denken, in tegenstelling tot anti-ageing. ‘Anti-ageing betekent letterlijk: anti-ouder-worden, maar hoe kun je nu tegen ouder worden zijn?’, aldus Denise. Er jonger uitzien dan je bent, is in tijden van Botox, fillers en dure skincare het hoogste doel, maar waarom eigenlijk, vragen pro-agers zich af. Waarom liegen over je leeftijd of je jonger voordoen? Waarom krampachtig vasthouden aan een jong uiterlijk? Wat is er mis met ouder worden?

Samen met de influencers op sociale media staat er ook een groep Hollywoodsterren op die hun leeftijd, met de rimpels, de grijze haren en de vetrolletjes die daarbij horen, omarmen. Denk aan Helen Mirren, Sarah Jessica Parker, Jamie Lee Curtis en Andie McDowell. Die laatste verwoordde het onlangs zo toen ze geconfronteerd werd met de kritiek dat ze er ouder uitzag met haar grijze lokken: ‘Ik ben 65 en ik zie er 65 uit. Dat mag. Ik was het zo beu om jong te willen zijn, om jong te moeten zijn. Als oudere vrouw proberen jong te zijn, is zó vermoeiend. I just can’t keep up the charade.’

We leven in een tijd waarin het schoonheidsideaal jong is. Maar oud is óók mooi, benadrukken pro-agers. Denk in die context bijvoorbeeld maar aan de foto die Barack Obama begin dit jaar postte van zijn vrouw Michelle, gekleed in een glamoureuze, knalgele jurk, met het trotse bijschrift: ‘This is what sixty looks like.’

60 is het nieuwe 60

De beroemde Amerikaanse trendwatcher Marian Salzman voorspelde het al in 2020: we gaan stoppen met liegen over hoe oud we zijn en onze leeftijd dragen als een badge of honor. Het moet gedaan zijn met die sixty is the new forty, schreef ze, zestig is gewoon het nieuwe zestig. Op een persoonlijk level voegde ze daaraan toe: ‘Ik ben zelf zestig jaar, een paar jaar geleden zou ik dat nooit hardop hebben gezegd.’

Filip Lemaitre, auteur en founder van Bureau50, een strategiebureau voor 50+-marketing en -communicatie, ziet het zo: ‘Heel lang was het zo dat we wel oud wilden worden maar het niet wilden zijn. Vandaag zijn er steeds meer mensen die zeggen: “Oud? Et alors? Who cares?”’

Lemaitre werkte lang voor trendbureau Trendwolves, waar hij de leefwereld van jongeren onderzocht, tot hij ontdekte dat er een minstens even boeiende groep was om zich op te focussen, de groep waartoe hij zelf behoort: ‘Ik noem ze de silver ones. Het zijn mensen – grofweg tussen 50 en 70 – die tussen twee stoelen vallen: ze horen niet meer bij de jongere helft, maar voelen zich ook niet thuis bij de senioren omdat ze zichzelf niet herkennen in het beeld dat leeft van “de oudere”.’

Volgens Lemaitre is de evolutie in gang gezet door de babyboomgeneratie of de protestgeneratie, waarvan de oudste vandaag tegen de tachtig loopt en de jongste een prille zestiger is. ‘Zij vullen tot hiertoe elke levensfase anders in dan de generatie voor hen. Zij waren de eerste generatie met een eigen jeugdcultuur, met eigen muziek, kleding en trends, en ze introduceren nu als het ware een ouderencultuur.’

‘Het cliché is dat met het ouder worden alles wat vertraagt, je evolueert niet meer, wordt star in je hoofd en dingen moeten niet meer zo nodig. Niet zo bij deze groep ouderen: ze blijven ontdekken, gaan naar concerten en festivals, experimenteren met kleding, beginnen met nieuwe hobby’s, volgen cursussen en opleidingen, blijven langer werken, maken avontuurlijke reizen… Een voorbeeld: het festival Glastonbury liet twee jaar geleden weten dat maar liefst veertig procent van hun publiek ouder was dan vijfenveertig. Dat was vroeger ondenkbaar.’

Midsters

In het Engels noemen ze het de midsters, oftewel hipsters in hun midlife. Feit is: de doorsneevijftiger oogt vandaag een stuk hipper en mee met z’n tijd dan enkele decennia geleden. Denise Boomkens lacht: ‘Ik bladerde toevallig onlangs nog door een oud fotoalbum. Mijn grootouders zagen er zeventig uit, terwijl ze hoogstens vijftig waren. Mensen zijn vandaag veel meer bezig met hun gezondheid en hun welzijn, daardoor voelen én gedragen ze zich langer jonger.’

Filip Lemaitre zegt dat de vijftiger van nu zich niks meer aantrekt van stijlvoorschriften, zoals ‘grijs haar houd je best kort’ en ‘boven de vijftig mag je geen zwart meer dragen’. ‘Zij bepalen zelf wel wat ze doen, laten en aantrekken’, aldus Lemaitre.

‘De regel lijkt nu eerder te zijn: wees jezelf en doe waar je zin in hebt’, zegt Boomkens daarover. ‘In ouder worden zit toch ook wel een zekere vrijheid, een je m’en fous-gevoel dat de kop opsteekt, een joie de vivre. Misschien komt het ook wel een beetje door die onzichtbaarheid die bij het ouder worden hoort: als toch niemand meer naar je kijkt, kun je lekker doen wat je wilt. En het is natuurlijk ook een kwestie van representatie: als je in modecampagnes enkel leuke kleren ziet op jonge lichamen, dan denk je: dat is niet voor mij, daar ben ik te oud voor. De mode-industrie is in beweging, maar het gaat traag. Inspiratie is nu vooral te vinden op sociale media. Ik hou bijvoorbeeld enorm van prints, en dan krijg ik vaak de reactie: ik durfde dat niet meer te dragen, maar door jou te zien ben ik overstag gegaan.’

Nog even rock-’n-roll

‘Wij zijn de punkers, discokikkers en newwavers van de jaren 70 en 80,’ lacht Hélène Van Herck (63), ‘wat hadden ze gedacht, dat wij kleurloos oud zouden worden?’ Van Herck startte ondertussen alweer dik tien jaar geleden, samen met compagnon de route Ann Lemmens, het platform Wifty, omdat ze zich niet herkenden in het beeld dat bestond van de rijpere vrouw.

‘Op ons vijftigste voelden we ons nog even rock-’n-roll als in de decennia ervoor, en dat gevoel klopte gewoon niet met het beeld van de doorsneevijftiger dat toen heerste. De generatie voor ons leefde nog volgens tradities waar niet van afgeweken mocht worden: je zocht een man, je trouwde, je kreeg kinderen. Op je vijftigste was je een bomma, en je eigen leven deed er op dat punt al lang niet meer toe. Maar de groep ouderen die nu opstaat, is vrijgevochten. Die wil nog alles uit het leven halen wat eruit te halen valt. Onze generatie straalt een lust for life uit, het besef van: mannekes, komaan, het is nu of nooit.’

‘Oudere vrouwen hebben zich heel lang letterlijk uit het beeld laten duwen, maar nu zijn we overal. Ik woon in centrum Antwerpen en zie ze elke dag lopen, die coole vijftigers en zestigers. En kijk eens op sociale media: je wordt overspoeld met beelden van vrouwen die straffe dingen doen, van zich flamboyant kleden tot een eigen zaak openen of een berg beklimmen. Dat is heel inspirerend, ook voor jongere vrouwen, die zo zien dat ouder worden ook fun kan zijn.’

Morgen is het aan jou

Dat de age-positivitybeweging inspirerend is voor jonge vrouwen, bevestigt ook Denise: ‘Iedereen wordt ouder, voor je het weet is het aan jou. Vandaag ben je twintig, morgen vijfendertig en dan is de veertig al in zicht. Op mijn vijfendertigste was ik doodsbang om veertig te worden: dan is mijn leven voorbij, dacht ik. Daarom maak ik op sociale media vaak de brug tussen de persoon die ik was op mijn vijfentwintigste en de vrouw die ik vandaag ben, om te tonen dat er niet zo veel verschil is tussen die twee, behalve dat cijfertje. Ik zou het fijn vinden als deze generatie er een beetje mee voor zorgt dat die angst weggaat voor de volgende generatie vrouwen. Dat ze ouder worden met positieve rolmodellen om zich heen en weten: daar ga ik naartoe. Dat is mijn toekomst, en dat is niet triest, het is zelfs best cool.’

Ouder worden is een cadeau, voegt Van Herck daar nog aan toe. ‘Op onze leeftijd hebben we allemaal een rugzakje, we hebben verdriet gekend, afscheid genomen, we zijn ziek geweest of hebben kwaaltjes, maar zolang je in je hoofd jong blijft, valt er zo veel te genieten. Veel vrouwen zeggen: het leukste aan ouder worden is dat ik me niets meer aantrek van wat anderen denken. Ik vind dat idee van zelfverzekerd ouder worden heel mooi. Doe je goesting. Of beter nog: wees de persoon die je altijd al hebt willen zijn, maar niet kon zijn omwille van je job, je relatie, je zorgende rol als vader of moeder… We hebben niet het eeuwige leven, dus laat ons er nu gewoon nog een flinke lap op geven.’