Het meest hoopvolle en verfrissende modenieuws van 2019

Was er in 2019 genoeg aandacht voor het klimaat, oog voor diversiteit en verbetering van de arbeidsomstandigheden in de mode-industrie? We blikken terug op de meest hoopvolle modemomenten van het voorbije jaar.

Het afgelopen jaar bleven bezorgde burgers niet bij de pakken zitten. Verschillende generaties kwamen massaal op straat, actiegroepen zoals Extinction Rebellion riepen op tot fashion boycots, actrice Jane Fonda liet zich meermaals in de boeien slaan tijdens protesten, de Britse Queen Elisabeth II kocht geen bont meer, de Victoria’s Secretshow werd afgevoerd en Greta Thunberg werd uitgeroepen tot mens van het jaar door Knack Weekend en Time Magazine.

Het was een bewogen jaar, waarin we allemaal werden uitgedaagd om beter na te denken over ons consumptiegedrag en komaf te maken met hokjesdenken. Dat had uiteraard een grote impact op de mode-industrie. Pioniers én gevestigde waarden toonden dat het ook anders kan. Duik in dit overzicht van hoopvolle modemomenten en laat je inspireren om in 2020 de strijd niet op te geven.

TRANSPARANTIE

De kledingindustrie geeft steeds meer informatie over de herkomst van producten, zegt Transparancy Pledge, een coalitie van vakbonden en mensenrechtengroepen. Jarenlang was er amper iets geweten over de arbeiders die onze kleding maken, wisten we niet met welke fabrieken modemerken samenwerken en communiceerden bedrijven niet helder over hun duurzaamheidsdoelstellingen. Er was ook in 2019 nog geen sprake van volledige transparantie in de mode-industrie, maar er werd wel aanzienlijke vooruitgang geboekt.

Dat blijkt ook uit het rapport van Fashion Revolution, de Fashion Transparency Index. De tweedhonderd grootste modebedrijven ter wereld krijgen in dit rapport punten op het gebied van mensenrechten en hun toewijding op vlak van transparantie. Adidas, Reebok en Patagonia prijken bovenaan de lijst met een gedeelde score van 64 procent over de in totaal 250 meetpunten. Esprit en H&M vervolledigen de top vijf met 62 en 61 procent. Het is voor het eerst sinds de oprichting van de index in 2016 dat er scores boven de zestig procent wordt uitgereikt. Transparante communicatie is niet zaligmakend – het biedt immers geen garanties op een eerlijk loon of ecologische inspanningen – maar opent wel deuren naar oprechte oplossingen. Hoe transparanter de keten, hoe minder ruimte er is voor greenwashing, en dat is heel goed nieuws.

Routeplanner met duurzame adresjes

Voor de consument blijft de informatie die bedrijven delen over hun productieketen vaak ontoereikend om een goede inschatting te maken. Gelukkig lanceerde ondernemer Niki de Schryver het voorbije jaar COSH. Daarmee beantwoordde ze de vraag van heel wat modefans die de weg naar duurzame merken moeilijk konden vinden op eigen houtje. Het nieuwe, Belgische platform maakt duurzaam shoppen poepsimpel. Via Cosh.eco maak je een routeplanner om duurzaam te gaan winkelen in een bepaalde stad. Er zijn verschillende opties om je zoektocht naar duurzame adresjes aan te pakken. Kijk op de kaart en kies locatiegebonden welke winkels op je route moeten voorkomen of selecteer via filters naar wat je precies op zoek bent: mannen- of vrouwenmode, welke prijscategorie je voorkeur heeft, wat je persoonlijke stijl is en wat voor soort kleding je wil kopen. Bij iedere winkel ontdek je welke eerlijke merken ze aanbieden en welke duurzame eigenschappen die merken precies bezitten. Momenteel is COSH! actief in Antwerpen, Leuven, Mechelen, Gent, Aalst, Zaventem, Brussel en Mortsel. In de toekomst worden de steden nog uitgebreid en zal het platform ook adressen opnemen waar je tweedehandskleding kunt shoppen.

KLIMAAT

Dankzij de spijbelende jongeren, actiegroepen en de klimaatwetenschappers, werd in 2019 de bezorgdheid om het klimaat een hot topic. Ook in de mode-industrie zette dat enkele acties in gang. Zo maakte de Franse president Emmanuel Macron gebruik van de G7 in Biarritz om een ‘fashion pact’ af te sluiten. Concreet houdt dit in dat meer dan dertig bekende modebedrijven beloven om de negatieve impact op het klimaat, de biodiversiteit en de oceanen te verminderen. Onder de bedrijven vinden we spelers zoals Kering, H&M, Nike, Adidas en Inditex. Jammer genoeg is de charter van Macron niet bindend en zijn we dus nog niet aanbeland bij wat er écht nodig is, namelijk wetgeving. Voorlopig kunnen de bedrijven niet aansprakelijk worden gesteld wanneer ze hun beloftes niet waarmaken. Toch lijken heel wat merken zich meer dan ooit bewust van de nood om concrete stappen te ondernemen naar een duurzame modetoekomst.

Dat er wetgeving nodig is, is gelukkig wel doorgedrongen bij de Franse regering. Zo plannen ze een ban op de vernietiging van overgebleven stock. Te veel modemerken vernietigen immers hun onverkochte kleding of schoenen en dragen zo bij aan de enorme ecologische voetafdruk van de mode-industrie. Brune Poirson, de Franse onderminister van Ecologie, vindt dit onaanvaardbaar en kondigde aan dat de regering een verbod op deze schadelijke gewoonte zal nastreven. Modehuizen zullen een andere manier moeten vinden om af te geraken van hun resterende stock. Tijd om de circulaire economie op grote schaal te omarmen.

Sluit de keten

In ons eigen land worden circulaire innovaties serieus genomen. Bij Flanders DC, de Vlaamse organisatie voor ondernemen in de creatieve industrie, wordt er al enkele jaren sterk ingezet op ‘futureproof ondernemen’. Duurzaamheid is daarbij een van de voornaamste pijlers. Ook in 2019 ging een aantal Belgische modebedrijven de uitdaging aan om hun duurzaamheidsstrategie voor de komende jaren uit te stippelen. Met het Close The Loop-platform gidst Flanders DC modeondernemers door de principes van de circulaire economie. Na Caroline Biss, e5 Mode en Café Costume in 2018 gingen het voorbije jaar maar liefst acht nieuwe bedrijven de uitdaging aan.

https://www.youtube.com/

https://i.ytimg.com/vi/6FgPe2mfPqU/hqdefault.jpg360video270Flanders DC1.0https://www.youtube.com/user/FlandersDCClose The Loop: Het traject van Atelier Noterman480480YouTube

Samen met consultants en experts zochten de merken naar oplossingen om hun bedrijf te verduurzamen. The Woody Group, JBC, Eskimo, FFDI (Furore), Novavo (Atelier Noterman), Marylise & Rembo Styling (MRFG), FNG en Xandres stapten in het project en gingen aan de slag. Bij de FNG-groep leverde dat een samenwerking op tussen Ginger en HNST: een duurzame en tijdloze denimcollectie, die als startschot dient voor de verduurzaming van de toekomstige Gingercollecties.

De circulaire jeans van HNST sleepte begin 2019 bovendien, samen met de European Spinning Group, de Ecodesignprijs in de wacht tijdens de Henry van de Velde Awards. De samenwerking tussen de start-up en ESG werd beloond omwille van hun positieve en inspirerende verhaal, dat aantoont hoe belangrijk het is om de volledige waardenketen aan te pakken.

Een andere inspirerende samenwerking die het voorbije jaar een positieve wind deed waaien binnen de denimsector is die tussen Resortecs en Unspun. Deze twee innovatieve bedrijven leerden elkaar kennen nadat ze allebei een Global Change Award van H&M in de wacht sleepten. Het voorbije jaar lanceerden ze hun samenwerking: Rebirth. Deze jeans is het eerste product dat vervaardigd werd met de naaigaren van Resortecs en bestemd is voor de eindconsument.

Unspun gebruikt robots om jeans te maken op bestelling van de klant en Resortecs maakt garen dat bij hoge temperaturen oplosbaar is. De naaigarens van de Belgische ondernemers Cédric Vanhoeck en Vanessa Counaert zijn de missing link in de circulaire modeketen. Doordat ze oplosbaar zijn, kan je kleding gemakkelijk in verschillende stukken stof opdelen, waardoor het recycleren ervan veel simpeler wordt. De technologische aanpak van beide bedrijven en hun succesvolle samenwerking zorgen voor een hoopvolle blik op 2020.

4801.0https://www.youtube.com/channel/UCRsYSo8rQGpDcuUXUB1uMpw360270YouTuberebirth:: digital fit // dissolvable thread jeans // resortecs x unspun denimCédric Vanhoeckhttps://www.youtube.com/480videohttps://i.ytimg.com/vi/wjmxRzAuJ5Q/hqdefault.jpg

Sociaal en lokaal

Het Gentse circulaire merk Studio Ama lanceerde het voorbije jaar een eerste wintercollectie en opende een eigen shop, vlakbij het station van Gent Dampoort. Modeontwerpster Soraya Wancour maakt voor haar creaties gebruik van bestaande reststromen in de textielindustrie. Die restmaterialen worden daardoor gered van de afvalverwerker en krijgen een tweede leven. Wancour is een grote voorstander van de korte keten. Ze werkt daarom samen met het Waregemse textielbedrijf Bekaert Deslee en vzw Zonnehoeve uit Nazareth. Door te werken met lokale maatwerkbedrijven, creëert Studio AMA kansen voor mensen die het moeilijk hebben op de reguliere arbeidsmarkt. Heg mag dan ook niet verwonderen dat de ontwerpster zich focust op eenvoudige en tijdloze designs, die je onafhankelijk van de modetrends kunt blijven koesteren.

Hergebruik

De circulaire economie steunt niet alleen op technologische hoogstandjes en verbeteringen tijdens de productie van een kledingstuk, maar ook op gezond verstand: tweedehands of gehuurde kleding kan ook een oplossing zijn.

Onderzoeksbureau GlobalData bekeek de cijfers en voorspelt een gigantische groei van de markt de komende jaren. Amerikaanse kledingverhuurbedrijven waren in 2018 één miljard dollar waard, maar de markt groeide dat jaar wel met 24 procent. Aan dat tempo zal de verhuurmarkt tegen 2023 minstens 2.5 miljard dollar waard zijn, stelt het researchbureau. België loopt nog wat achter, maar bij de kledingbibs Closet in the Cloud en Cou Cou Shop kan je alvast terecht voor mooie feestjurken. En niet alleen nieuwe start-ups, maar ook modemerken zoals H&M, Urban Outfitters en Filippa K experimenteren met het verhuren van hun eigen kleding. Kleding huren is dus een piste die het komende jaar ongetwijfeld verder ontwikkeld zal worden en hopelijk ook tot ons land zal doordringen.

DIVERSITEIT

In 2019 leken ook de grote merken door te hebben dat je niet ongestraft diversiteit kunt negeren of minderheden kunt beledigen. Dat ondervond Gucci aan den lijve. Het Italiaanse luxelabel bracht een zwarte wollen trui op de markt, die een ode had moeten zijn aan de klassieke ski-bivakmutsen. Dat draaide anders uit. In de hals van de trui, die tot halverwege het gezicht loopt, zit een mondopening met een rode rand. De bedoeling was dat deze rand lippenstift zou voorstellen, maar had volgens heel wat klanten meer weg van een blackface-karikatuur. Via Twitter sloeg het modemerk een mea culpa en de trui werd onmiddellijk uit roulatie gehaald. Zowel de CEO als de creatief directeur van het merk namen het voorval ter harte, mede dankzij kleermaker Dapper Dan, die het merk uitnodigde in zijn atelier in Harlem voor een goed gesprek over racisme in de mode-industrie.

‘Wij beschouwen diversiteit als een fundamentele waarde die volledig in stand moet worden gehouden en gerespecteerd, en die bij elke beslissing die we nemen voorop moet staan. Wij zetten ons volledig in om de diversiteit binnen onze organisatie te vergroten en dit incident te gebruiken als een krachtig leermoment voor het Gucci-team’, klonk het.

Naar aanleiding van dit voorval richt het Italiaanse label Gucci Changemakers op: een programma dat moet zorgen voor meer inclusiviteit en diversiteit. Het wereldwijde programma is gekoppeld aan een beurs, die meer kansen voor getalenteerde jongeren van diverse achtergronden wil creëren. Ook wordt er een fonds opgericht en een vrijwilligersinitiatief binnen het modebedrijf zelf. ‘Ik geloof in dialogen, bruggen bouwen en actie ondernemen’, klinkt het bij CEO Marco Bizzarri. Een onafhankelijke raad, waar onder andere Cleo Wade, Dapper Dan en Will.i.am in zetelen, zullen erop toezien dat alles transparant verloopt. Zij controleren ook de langetermijnimpact van het programma.

Ook Chanel ondernam in 2019 actie om te waken over meer inclusiviteit binnen het merk en wierf Fiona Parteger aan als diversiteitschef. Consumenten worden steeds kritischer en aarzelen niet om merken tot orde te roepen via sociale media. Het Instagramprofiel Diet Prada is er steeds als de kippen bij om merken op de vingers te tikken. Online protest begint langzaam maar zeker vruchten af te werpen.

Model van het jaar

Acht jaar geleden vluchtte Adut Akech met haar moeder van Zuid-Soedan naar Australië. Drie jaar later sleepte ze een modellencontract in de wacht. In 2019 werd Akech 19 en kon ze op haar cv vermelding maken van de covers van Vogue UK, Italia, Deutschland, Australia en Japan. In Groot-Brittannië krijgt ze het gezelschap van Greta Thunberg, Jane Fonda en twaalf andere inspirerende vrouwen, eigenhandig gekozen door gasthoofdredacteur Meghan Markle. De Britse modefederatie riep haar bovendien uit tot Model of the Year. Ze kreeg een staande ovatie voor haar gepassioneerde speech over diversiteit in de modewereld.

Out with Victoria’s Secret, in with Fenty

2019 was een bewogen jaar voor Victoria’s Secret. Na bijna twintig jaar stopten ze met de bekende tv-lingerieshows waarin gevleugelde topmodellen over de catwalk paraderen. De kritiek over hun gelimiteerde kijk op schoonheid en de afnemende kijkcijfers speelden het Amerikaanse lingeriemerk parten het voorbije jaar. Toen de controversiële marketingdirecteur Ed Razek (71) aankondigde op pensioen te gaan, greep het merk meteen de kans om wat te moderniseren. Hoewel Razek in 2018 nog te kennen gaf dat het lingeriemerk ‘nooit zou samenwerken met transpersonen of plus-sizemodellen’, verscheen het 22-jarig Braziliaans transmodel Valentina Sampaio midden augustus in een campagne voor Victoria’s Secret Pink. En ook Lorena Duran, een Spaans plus-sizemodel, werd door het lingerielabel binnengehaald.

Het gat dat de show van VS achterliet, vulde Rihanna op met een compleet ander soort lingerieshow. Haar modelabel Fenty ging opnieuw in zee met het lingerielabel Savage. Samen stelden ze hun collectie voor met een show waar plaats was voor modellen in alle vormen, maten, huidskleuren en genders. Optredens van Halsey en DJ Khaled, modellen zoals Alek Wek, Cara Delevingne, Joan Smalls, Laverne Cox en de Hadid-zussen en talloze danseressen gaven de Victoria’s Secretshows het nakijken. In de collectie kunnen vrouwen met cupmaten van A tot H hun gading vinden, helemaal in lijn met Rihanna’s visie op schoonheid.

‘Ik durf. Ik hou van een sterk silhouet, van badass vrouwen vol zelfvertrouwen. En dat is exact wat ik van plan ben te brengen met Fenty,’ klonk het toen ze haar luxelabel Fenty dit jaar boven de doopvont hield in Parijs. ‘Weet je, ik ben zelf curvy, en als ik mijn spullen niet kan dragen, dan werkt het dus niet’, aldus nog Rihanna, die alles zelf past. ‘Ik moet een kledingstuk op mijn heupen zien, op mijn dijen. Zie ik er goed uit, of ziet het er alleen goed uit op een model?’

Fenty is een joint venture met luxegroep LVMH, de eigenaar van onder meer Louis Vuitton, Celine, Dior en Loewe. Dat maakt Rihanna de eerste zwarte leider van een Europees luxelabel. Als CEO en artistiek directeur doet ze daarmee zelfs nog beter dan Virgil Abloh, creatief leider van de mannenlijn van Louis Vuitton.

Dichter bij huis zagen we ook bij de Belgische lingeriemerken la fille d’O en Ophelia dat het aanprijzen van lingerie niet louter weggelegd is voor vrouwen met typische modellenmaten. De merken zweren al langer bij deze filosofie, maar verdienen ook in deze terugblik een pluim: het zijn immers niet alleen de grote popsterren der aarde die aan vernieuwing timmeren.

Het diversiteitsrapport

Ieder jaar kijkt The Fashion Spot met een kritische blik naar modecampagnes, magazinecovers en de catwalks tijdens de modeweken. Ook in 2019 sloegen ze aan het tellen. Zo ontdekten ze dat twee van de vijf modellen in de najaarscampagnes vrouwen met een niet-blanke huidskleur waren. Raciale diversiteit is volgens de rapporten van The Fashion Spot de voorbije jaren traag, maar gestaag gestegen in modecampagnes. Een voorzichtige ‘hoera’ is dus op z’n plaats. Ook op de catwalks van de najaarscollecties tijdens de modeweken zat het snor wat betreft verschillende huidskleuren. Twee van de vijf modellen die gecast werden in New York, Londen, Milaan en Parijs hadden een kleurtje. Zoals altijd was New York de beste leerling van de klas: in de Amerikaanse hoofdstad was het aantal niet-blanke modellen op de catwalk bijna vijftig procent. De merken met de beste diversiteitsscore wat betreft casting voor de catwalk in 2019 zijn: Tommy x Zendaya, Gypsy Sport, Chromat, Christian Siriano, Prabal Gurung, Eckhaus Latta, Burnett, Simone Rocha en Balenciaga.

Bij de topmodellen die in 2019 de meeste campagnes binnenrijfden, horen Adut Akech, Anok Yai en Mona Tougaard. Van de 745 covers van grote modemagazines telde The Fashion Spot 275 keer modellen met een andere huidskleur dan blank: een score van 36.9 procent dus. In 2019 prijkten er ook enkele (15 procent) plussizemodellen op de grote modemagazines. Op schoonheid staat er helaas nog een leeftijd volgens de vooraanstaande modemagazines: slechts 5,5 procent van de covers toonde vrouwen ouder dan vijftig.

In eigen land

Body awareness activistes Sabine Peeters en Edith Dohmen sloegen in 2019 de handen in elkaar met Xandres en Xandres Gold voor een kledinglijn die voor élke maat beschikbaar is. ‘Het hokjesdenken over regular size en plussize is verleden tijd. Mode kan en mag fun zijn voor iedereen,’ klonk het bij de ontwerpsters. ‘We vertrokken vanuit de plussize-lijn en vertaalden de ontwerpen nadien voor de Xandres-collectie. Dat is een omgekeerde beweging van hoe het normaal loopt,’ licht pr-verantwoordelijke Cheryl Krekels toe. ‘Het geeft een groot waardegevoel,’ benadrukt Sabine Peeters. ‘Zowel Edith als ikzelf zijn plussize. We kennen de uitdagingen van plussize vrouwen bij het shoppen. We weten dat een plussize collectie nog al te vaak de uitzondering of de afterthought is bij merken en designers. Bij deze collectie zijn we het vertrekpunt.’

Modest fashion

Wereldwijd tonen vrouwen van verschillende culturele achtergronden steeds meer interesse in een meer bescheiden mode, waar minder huid getoond wordt. Religieuze redenen, een persoonlijke voorkeur of omwille van een professionele context: modest fashion wint terrein. Na modest fashion-metropolen zoals Dubai en Londen, werd er in december in Amsterdam de eerste editie van Modest Fashion Week gelanceerd. ‘De tijd waarin alleen de catwalks van Parijs en Milaan bepalen wat mode is, lang verleden tijd,’ klonk het bij de oprichters.