Chiq, een nieuw Nederlands maandblad dat zichzelf typeert als eindelijk een magazine voor moderne jonge vrouwen, brengt in zijn cool hunting pagina’s, tussen roze laarsjes van Miu Miu, gele make-up van Yves Saint Laurent en SM-achtige beelden met werk van modeontwerpster Valerie Demoen, foto’s van vrouwen met littekens. Een beeld van een rauwe genezende wonde, dwars over de borst van een jong vrouwenlichaam, genaaid en omgeven door blauwe plekken. Waarschijnlijk dezelfde vrouwentorso met een twintigtal korstige brandwonden die van uitgedrukte sigaretten afkomstig lijken te zijn. Het is natuurlijk fake, het is body make-up. Maar choquerend blijft het wel.
In Sputnik, een modebijlage van het jongerenblad Teek, verschenen in het laatste nummer “modefoto’s” waarbij mond en neus van de mannequins waren afgeplakt met tape, op een andere prent liep onder een onschuldig opgeschort vichyjurkje namaakbloed tussen de dijen van een fotomodel uit. Cool chicks proberen hun “cool chique” uit op het publiek.
Dit soort foto’s wordt gemaakt in een tijd waarin verminkte mensen en lijken de voorpagina’s van de kranten en de televisieschermen dagelijks overspoelen. Oorlogen, natuurrampen, bomaanslagen. Zelfs als het televisiescherm is gedoofd, is het moeilijk om de knop in je hoofd om te draaien en de beeldenstroom te doen ophouden.
Op zijn zachtst uitgedrukt is dit spelen met wreedheid en verminking bevreemdend. Wat is dit verschijnsel? Gewenning, onverschilligheid, een pantser?
De Duitse filosoof Peter Sloterdijk schrijft in het jongste nummer van Filosofiemagazine dat een maatschappij die gefascineerd is door rampen, een maatschappij is die afgehaakt heeft in de wedloop naar de vooruitgang. Waar geen hoopgevend nieuws meer gemeld wordt, is een stilstand ingetreden. Er valt wat voor te zeggen, zonder daarom te willen vervallen in de beate roep om een vaste portie goed nieuws voor elke dag.
De rampen die via CNN, BBC World, VRT en VTM de huiskamer binnenstromen, zijn lillend echt. Wat pretentieuze stylisten en fotografen ons als “cool chique” presenteren, is vals koketteren met esthetisch verpakt menselijk leed. Gruwelijke beelden, verzonnen en gerealiseerd door mensen die hun eigen fysieke verschijning tot het uiterste willen controleren. Die daarin zo ver denken te kunnen gaan, dat ze zelf het moment bepalen wanneer ze er verminkt willen uitzien.
Alleen is het leven zelf te onberekenbaar om zich gewillig te onderwerpen aan de wetten van de esthetiek. In vele lichamen zit een trigger die zijn bewoner of bewoonster op de meest onverwachte momenten confronteert met onvolmaaktheid, deficiëntie en machteloosheid. Op zo’n moment is een vers litteken alles behalve “cool”. Zo’n verminking is een getuige van een persoonlijke oorlog met het leven zelf.
Enkel jonge of zeer overmoedige mensen kunnen op deze afstandelijke manier spelen met de scherpe kanten van het dagelijks bestaan. Misschien zou het geen gek idee om dit soort ijdele coolhunters te confronteren met het echte leed van vandaag. Stuur ze mee met een missie naar oorlogsgebied. Neem ze hun machtige gadgets af. Laat ze eens een week intrekken bij Jelica Novakovic, die in De Standaard vanuit Belgrado dagelijks bericht over de oorlog in Servië.
Ach, zelfs dan bestaat de kans dat ze het leed esthetiseren.
Of hoe moet je anders bijvoorbeeld de bijlage bekijken die De Morgen de zaterdag van de Help Kosovo-actie weggaf bij de krant? Menselijk leed op zwaar papier, zwart-wit in vierkleurendruk, getuigenissen als tearjerkers. Menselijk leed om bij te houden in een bewaarmap. Koop deze krant die de vluchtelingen helpt, geef er vijf frank meer voor, maar koop vooral déze krant. Want ze zit mee in de Cim-cijferrace. Misbruik van leed? Geësthetiseerde littekens? Of gewoon afgestomptheid door te veel rampen op te korte tijd?
Tessa Vermeiren
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
