De Schone Kleren Campagne roept op tot meer transparantie. ‘Wij vinden dat consumenten recht hebben op info over waar hun kleren gemaakt worden.’
Het is nu vier jaar na de ramp van Rana Plaza. Toen deden modemerken beloftes om de industrie te veranderen. Hoeveel van die beloftes zijn ze nagekomen?
Sara Ceustermans: ‘Op gebied van veiligheid van de Bengaalse fabrieken is er intussen vooruitgang geboekt. Een jaar geleden hadden we nog veel kritiek op de situatie omdat er heel wat achterstand was op de renovatie van de fabrieken. Gelukkig is die achterstand nu grotendeels weggewerkt. Dat moet ook, want over een jaar loopt het Akkoord rond de veiligheid van de Bengaalse fabrieken af en moeten de fabrieken voldoen aan de normen. Op dat gebied is het in Bangladesh dus zeker beter dan vier jaar geleden.
Pas wanneer er sterke vakbonden zijn in Bangladesh zal de situatie echt structureel veranderen.
Als het over andere thema’s gaat zien we helaas geen vooruitgang en in sommige gevallen zelfs een achteruitgang. Vooral als het over het loon en de vakbondsvrijheid gaat, zien we geen vooruitgang voor de Bengaalse textielarbeiders. Dat is erg problematisch, want pas wanneer er sterke vakbonden zijn in Bangladesh zal de situatie echt structureel veranderen. Wie in een vakbond zit, riskeert geïntimideerd of zelfs opgepakt te worden.’
Hoe reageren de Belgische en Europese politici op de situatie in de textiellanden?
Sara Ceustermans: ‘Ze reageren veel te weinig. Twee jaar geleden zijn we naar Kris Peeters getrokken omdat hij minister van Consumentenzaken is. We hebben hem gevraagd om afspraken te maken met Belgische modemerken in een nationaal actieplan. Intussen is dat nationaal actieplan er bijna, maar wij van De Schone Kleren Campagne vinden het een teleurstellend plan. We vragen in het kader van Fashion Revolution Week aan de Europese Commissie om minimale transparantie te eisen. Vandaag de dag ontbreekt transparantie nog grotendeels in de mode-industrie. Sommige grote kledingbedrijven, zoals H&M, Adidas en C&A, zijn wel transparant over hun productiefabrieken. Van deze merken kan je online terugvinden wie hun kleding maakt. Andere merken, waaronder Mango en Primark, weigeren transparant te communiceren. Wij vinden dat de consument recht heeft op die info.’
Het zou niet nodig moeten zijn dat consumenten voor ze gaan shoppen online moeten opzoeken welke merken verantwoord zijn.
Sara Ceustermans: ‘Een deel van de consumenten zijn gevoeliger voor het thema en stellen kritische vragen, maar anderzijds is er een grote groep die geen vragen stelt. Dat heeft ook te maken met de onduidelijkheid, het gebrek aan transparantie en de vele labels die er bestaan. Het zou ook gewoon niet nodig moeten zijn dat consumenten voor ze gaan shoppen online moeten opzoeken welke merken verantwoord zijn. Nu is er opzoekwerk vereist terwijl het gewoon de norm zou moeten zijn. Zover zijn we helaas nog niet.’
Wat kunnen consumenten doen om hun steentje bij te dragen aan een meer duurzame modewereld?
Sara Ceustermans: ‘Modemerken hechten veel belang aan hun imago. Als consument kan je druk uitoefenen door merken te laten merken dat je bewust wil shoppen . Dat kan door vragen te stellen in de winkel zelf, maar zeker ook via mail of sociale media. Ze zijn hypergevoelig aan wat consumenten over hen denken, dus hoe meer mensen vragen beginnen stellen, hoe duidelijker het wordt dat er iets moet veranderen.
Als consument je stem laten horen heeft echt impact.
Merken kunnen het als concurrentieel voordeel zien dat ze ethischer zijn dan andere merken als hun klanten aangeven dat ze duurzame mode eisen. Als consument je stem laten horen heeft echt impact. Wij hebben momenteel een petitie lopen die meer transparantie vraagt aan modemerken, dus die tekenen kan ook een signaal geven.’
Tip: Ga op 28/04 kijken naar de documentaire The True Cost die gescreend wordt door Gent Fair Trade in het Vredeshuis.
