Redactrice Eva Kestemont viert dit jaar haar tweede Moederdag en wil daarvoor liever geen parfum of strijkijzer. Dit is haar verlanglijstje, en wat ze alle (jonge) moeders toewenst.
Als de tweede zondag van mei nadert, vliegen de cadeautips voor mama’s je rond de oren. Eén ding hebben die te hard blinkende juwelen, roze handtassen en op canvas geprinte foto’s met elkaar gemeen: alleen het bedrijf dat ze produceert wordt er oprecht gelukkig van. Ik vind niet dat we moeders moeten bedanken met spullen. En al zeker niet met goedkope spullen die aan de andere kant van de wereld zijn geproduceerd en waarvan de kans bestaat dat ze gemaakt werden ten koste van andere moeders. Wat ik wél wil voor Moederdag, en vele moeders met mij? Ik geef maar wat graag inspiratie, opgelijst naar jouw verhouding met de moeder in kwestie.
Jij bent: werkgever van een moeder
Ik begrijp het wel: voor jou als bedrijfs- of teamleider zou het in theorie een pak handiger zijn als je werknemers pionnen waren die hun werk deden zonder dat er al te veel afleidende elementen bij kwamen kijken. In praktijk zijn het echter mensen met een privéleven, en soms ook een gezin. Dat betekent niet alleen dat jij af en toe vervanging moet zoeken voor een vrouw die tijdelijk uitvalt met zwangerschapsverlof, maar ook dat jij je flexibel moet opstellen als later de microben lelijk huishouden in de crèche en dat klein grut moet worden opgevangen. Of dat je de productiviteit van werknemers ziet dalen nu ze hun kinderen helemaal thuis moeten houden en dat je dat door de omstandigheden maar moet begrijpen.
Wat ik écht wil voor Moederdag: van verlofstelsels tot vertrouwen
Het is niet evident, en toch zou ik je om nog een extra inspanning durven vragen: wees bereid om voor dit soort zaken ook je mannelijke werkgevers af en toe te missen. Ook mannen kunnen namelijk bezorgde ouders zijn en ook mannen willen nieuw leven in hun huis leren kennen. Als zij hun verantwoordelijkheden thuis meteen vanaf het begin kunnen opnemen, zullen de taakverdelingen eerlijker zijn en zullen die vrouwelijke personeelsleden als vanzelf minder ‘onberekenbaar’ worden. Het meest motiverende moederdagcadeau dat jij hen kan geven? Een sfeer op de werkvloer die mannen met kinderen aanmoedigt om vader te zijn.
Jij bent: dokter, vroedvrouw of gynaecoloog
Aan de slag in de medische sector? Dan wil ik je eerst en vooral bedanken. Want jij redt levens. Je helpt kinderen geboren worden. Je zet kersverse moeders op weg. Jouw werk is onontbeerlijk.
En toch zou ik je om nog een extra gunst willen vragen, zo rond Moederdag. Ik begrijp heel goed dat jij je richt op een goede afloop van de technische kant van het verhaal. Maar een zwangerschap, bevalling en alles daarrond zijn zoveel meer dan enkel een medisch gegeven. Ik heb al te veel verhalen gehoord over traumatiserende bevallingen waarbij beslissingen over het hoofd van de aanstaande moeder heen werden genomen. Vergeet alsjeblieft niet dat je te maken hebt met een mens, en wel een met hetzelfde doel als jij: het beste voor haar kind. Uit eerder onderzoek weten we al dat vrouwelijke pijn en gezondheidsklachten minder ernstig worden genomen dan wanneer het om een man zou gaan, maar daar kan jij in jouw praktijk iets aan veranderen.
In sommige Belgische ziekenhuizen bevalt een op drie vrouwen via keizersnede. Als dat soort ingrepen echt nodig zouden zijn, hoe heeft onze soort dan in hemelsnaam de oudheid overleefd?
Vergeet tenslotte ook niet dat vrouwen al duizenden jaren bevallen, al lang voordat de eerste dokter bestond. Uiteraard heeft de gezondheidszorg ervoor gezorgd dat een bevalling een veel minder riskante activiteit werd, maar is elke ingreep daarom even noodzakelijk? In sommige Belgische ziekenhuizen beviel in 2016 bijvoorbeeld maar liefst een op drie vrouwen via keizersnede. Als dat soort ingrepen echt nodig zouden zijn, hoe heeft onze soort dan in hemelsnaam de oudheid overleefd? Ook de beruchte ‘knip’ wordt – ondanks een dalende trend – nog veel te vaak gezet, terwijl er net aanwijzingen zijn dat een spontaan scheurtje achteraf veel minder problemen met zich meebrengt. Of, nog beter: een goede begeleiding tijdens de bevalling kan zaken als inscheuren drastisch terugdringen. Het slimste cadeau dat jij (aanstaande) moeders kan geven: erop durven vertrouwen dat een vrouwenlichaam ontworpen is om te baren, zodat jij enkel medisch moet ingrijpen wanneer het echt niet anders kan.
Jij bent: beleidsmaker
Moeders zijn meer dan enkel moeders. Zoals eerder in dit stuk al aangehaald, zijn verschillende van hen ook dol op buitenhuis werken. Helaas is de combinatie van al haar jobs – betaald en onbetaald – lang niet altijd gemakkelijk om te maken.
België blinkt niet uit als het gaat over de duur van moederschapsrust. Tenzij je begint te goochelen met de verschillende verlofstelsels (wat niet voor iedereen mogelijk is), moeten we al snel terug aan de slag. En de huidige maatregelen tegen de verspreiding van corona knabbelen in sommige situaties nog wat extra weken af van die fragiele kennismakingsperiode. De verplichte snelle terugkeer naar de werkvloer breekt overal harten, maar treft vooral borstvoedende vrouwen. Niet getreurd, want ook al werkend kan je moederen: onze wetgeving voorziet bijvoorbeeld in kolfrecht, waardoor je tijdens de werkuren met melk aan de slag kan. Dat is een erg goede zaak, want de voordelen voor baby én moeder zijn legio. Helaas staat daar een tijdslimiet op.
Laat ons Moederdag dit jaar inkleuren als de dag van vertrouwen in moeders
Een Belgische, werkende moeder wordt verondersteld haar borstvoeding af te bouwen tegen dat haar kind negen maanden oud is. Niemand kan zeggen waarom die tijdslimiet er is en waarom die op negen maanden is gesteld, maar feit is dat een borstvoedende moeder daarna in de kou gezet wordt. Moeders die toch willen doorzetten – de WHO raadt borstvoeding immers aan tot twee jaar – moeten hun persoonlijke pauzes opofferen, of moeten de verloren tijd compenseren door langer op het werk te blijven. (Combineer dat maar eens met strikte afhaaltijden in de kinderopvang.) Dat is een opmerkelijk signaal, aangezien borstvoeding geven op lange termijn de hele maatschappij ten goede komt door de vele bewezen gezondheidsvoordelen. Het nuttigste cadeau dat beleidsmakers hen kunnen geven? Een uitbreiding van de huidige verlofstelsels.
Jij bent: partner van een moeder
We leven in een mooi land, waarin mannen en vrouwen gelijk zijn. Dat is de theorie. In de praktijk gaapt er in de huishoudens een grote kloof: vrouwen verrichten nog steeds ettelijke uren meer werk in huis dan hun eega’s. De komst van kinderen versterkt dat. Is het werk in Belgische huishoudens nog redelijk gelijk verdeeld tussen pas samenwonende geliefden, dan verandert dat drastisch op het moment dat een van hen moeder wordt.
Het mooiste cadeau dat mannen hun vrouwen kunnen geven, is echter niet wat meer hulp in dat huishouden van hen. (Dat je af en toe ook eens wat uitsteekt in het huis waar je woont, lijkt me immers de evidentie zelve.) Nee, de allerzwaarste last is voor heel wat vrouwen de zogenaamde ‘mental load’, of de nooit stoppende mentale arbeid die ze moeten verrichten om het gezin draaiende te houden. Het zijn vaak de moeders die de planning voor opvang in de zomervakantie opstellen, het zijn zij die op tijd signaleren dat er een kind uit zijn schoenen dreigt te groeien en het zijn vooral zij die er elk jaar opnieuw op magische wijze in slagen de verjaardagen van de hele familie te onthouden. Het grootste cadeau dat vaders hun vrouwen dus kunnen geven: medebeheerder worden van Het Gezin nv, in plaats van enkel een trouwe – en geapprecieerde – medewerker.
Jij bent: iedereen
Moedergevoel is iets fenomenaal. Op een vreemde, intuïtieve en haast dierlijke manier die niet uit te leggen valt wéten moeders hoe ze het best voor hun eigen kind moeten zorgen. Dat gevoel is zelfs zo krachtig dat een moeder vaak weet dat er iets aan de hand is met haar kind, nog voor een arts dat kan constateren. (Dit geldt overigens ook voor betrokken vaders en adoptieouders, maar dit is nu eenmaal een moederdagstuk.) Dat oergevoel wordt helaas regelmatig overruled. Opvoedboeken, goedbedoelde tips van ervaringsdeskundigen en rake commentaren van mensen die amper een kind van dichtbij hebben gezien: de ruis komt van alle kanten en er is heel wat zelfvertrouwen nodig om naar het eigen gevoel te leren luisteren. Zeker voor kersverse moeders is dat geen evidentie, maar twijfels zijn van alle leeftijden. Daarom roep ik graag op om deze Moederdag in te kleuren als de dag van vertrouwen in moeders.
Dat geldt overigens voor alle moeders: niet alleen voor diegenen met een heel nest kinderen of voor zij die het bij eentje willen houden, maar ook voor de moeders wiens kinderen een gekoesterde herinnering zijn en voor hen bij wie ze verschijnen als liefdevolle toekomstdromen. Het allermooiste cadeau dat je hen allemaal kan geven? Luisteren naar hun verhalen en erop vertrouwen dat ze hun weg vinden, ook al ziet die er helemaal anders uit dan wat in jouw ogen ideaal is.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
