Artisjok aan het plafond: het verhaal achter de iconische lamp van Louis Poulson

Achter ieder groot ontwerp schuilt een interessant verhaal. Chef Wonen Amélie Rombauts onderzoekt hoe de lamp PH Artichoke tot stand kwam en wat die teweegbracht in Denemarken.

Poul Henningsen (1894-1967) was nog maar een kleine jongen toen elektriciteit haar intrede deed in de buitenwijken van Kopenhagen. De elektrische gloeilamp, die vanaf dan de woonkamer van zijn ouders, beiden schrijvers, van helder licht voorzag, stond in schril contrast met de warme gloed van de gaslampen waaronder hij opgroeide. Het moment zou zijn hele carrière bepalen. De architect die het later tot de Deense ‘Master of Light’ schopte, zag toen letterlijk het licht: op een dag zou hij de felle gloeilampen weten te temmen, zodat elektrische varianten even mooi zouden schijnen als zijn geprefereerde gasverlichting.

Niet verwonderlijk dus dat hij met zijn ideeën bij het verlichtingsbedrijf Louis Poulson belandde, dat dit jaar 150 jaar bestaat. Ze produceren nog steeds de vele innovatieve ontwerpen die hij op zijn conto heeft. Al is de PH Artichoke, die Denen de PH Kogle noemen, naar hun woord voor dennenappel, veruit het meest iconische. Henningsen ontwikkelde de lamp in 1958 op vraag van architecten Nils en Eva Koppel voor het Langelinie Pavillonen, een hip restaurant in Kopenhagen. Met 72 verschillende koperen kroonbladen wist hij niet alleen de felle lichtbron kunstzinnig te verbergen, dankzij de bleekroze verf aan de onderkant van de bladeren zag het eten eronder er meteen ook veel smakelijker uit.

De lamp was een instant hit. Vele jaren later werd ze zelfs het slachtoffer van haar eigen succes. En dan hebben we het niet over de vele replica’s die de ronde doen. Dieven gingen aan de haal met de originele lampen uit het restaurant en ook andere eigenaars van PH Artichokes werden plots belaagd. In die mate zelfs dat Denen een tijdlang bang waren om ze nog op te hangen. Ze heeft dan ook een pittig prijskaartje: het kleinste model kost 10.300 euro. De duurste ooit, in goud, haalde 70.000 euro, exclusief btw.

Gelukkig haalde de politie intussen de lampen van Langelinie terug. Of ze daarmee ook de Denen van hun hangangst hebben verlost, is niet geweten.