Masochisme?

Hoever gaat het masochisme van een vrouw die al haar privé-leed blootlegt in een interviewboek om haar man aan een nieuwe verkiezing te helpen? Dat is precies wat Bernadette Chirac doet in Conversations, verschenen bij de uitgeverij Plon.Jacques Chirac is een veeleisende man, die al meteen na zijn huwelijk alles veil heeft om het hoogste politieke echelon te bereiken. Die nauwelijks oog heeft voor Bernadette of voor zijn dochters, die altijd afwezig is en die, zodra hij dan zoveel jaren later president is geworden, zijn echtgenote discreet in het decor laat schuiven omdat zij, de grande bourgeoise van weleer, niet langer bij zijn gedynamiseerde imago past.

Ze heeft zich steeds op de achtergrond gehouden, madame Chirac, al zijn escapades verdragen en toegedekt. De chauffeur bracht uiteindelijk de vrouwenzaken uit. Nu bekent ze dat ze zweeg omdat het in haar milieu ongepast was om een huwelijk op te breken. Zoals ze nu wel spreekt, allicht op verzoek van de adviseurs, omdat zo’n solide ouderwets burgerlijk koppel precies is wat de Fransen vragen. Ze is gebleven voor het fatsoen en voor de kinderen. Al die jaren heeft ze vrijwel alleen de last gedragen van een psychisch zieke dochter.

Maar ze kan zich perfect voorstellen dat vrouwen van nu, vrouwen met een broodwinning, zo’n man laten staan. Het zijn immers zo vaak oude zeuren, opgeblazen kikkers. Ooit zal een presidentsvrouw zelf een carrière hebben, zegt ze. Tony Blair is wel geen president, maar misschien heeft mevrouw Chirac wel een wijs advies voor Cherie.

Madame Chirac zal volgend jaar, ondanks alles, twee passen achter haar man blijven lopen tijdens zijn campagne, om hem te helpen een tweede ambtstermijn als president binnen te rijven.

Net zoals Mary Archer dagelijks onverstoorbaar aanwezig bleef op het proces dat tegen haar man, de politicus en thrillerauteur Jeffrey Lord Archer, werd gevoerd wegens bedrog en fraude, waarbij alle bewijzen van zijn vrouwenloperij nog eens in het lang en het breed werden uitgesmeerd. En net zoals Danièle Mitterrand het dubbelleven van haar man altijd verdragen heeft en er vrede mee had dat de wereld daarvan kennis nam, uitgerekend op de dag van zijn begrafenis. Net zoals Hillary Rodham-Clinton trots en met geheven hoofd haar tijd in het Witte Huis heeft uitgezeten als echtgenote van een president die zijn handen niet kon thuishouden.

Wat is toch de aantrekkingskracht van dat soort mannen op intelligente vrouwen? Een paar jaar geleden hoorde ik de zeer verstandige vrouw van een Vlaamse politicus scherp uitvallen naar mij, toen ik aan de oprechtheid van haar man durfde te twijfelen bij zijn geplande terugkeer uit een ver buitenland naar de Belgische politiek. Zo’n politiek talent als dat van haar man, mocht ons toch niet onthouden worden… Hij hoefde zich niet te verdedigen, zij deed dat met vuur, verbazingwekkend. Dat talent bleek uiteindelijk vooral te bestaan uit het opnieuw verwerven van een goed gehonoreerd mandaat, om dan na veel gekonkel zijn eigen partij te verlaten en een andere op te vrijen, die mijlenver verwijderd is van zijn toen met zoveel vuur verdedigde gedachtegoed.

Die mannen zijn natuurlijk apart, ze leven in een wereld die drijft op intriges, die pulseert van de adrenaline. Ze verschaffen meestal ook de middelen voor een makkelijk leven. Ze openen deuren van interessante mensen die ook in je eigen leven nuttig kunnen zijn. Het gevoel van macht komt dan bijna per procuratie. En ze hebben zo weinig tijd, dat je daarnaast rustig je eigen leven kunt leiden. Dat is voor sommige vrouwen wel wat afzien waard. Eigenbelang dus, meer dan masochisme. En het gevoel mee aan de touwtjes te trekken. Bernadette Chirac heeft haar Jacques er wel vaker aan herinnerd dat het met Napoleon fout is gegaan toen hij Joséphine de Beauharnais liet zitten.

TESSA VERMEIREN