Barberawijnen houden goed stand in Piëmont, waar barolo en barbaresco het hoogst in aanzien zijn. Sterker nog : door de gestegen temperaturen “daalt de inherente aciditeit en wint de wijn aan smakelijkheid”, zegt wijnbouwer Gaja.
Barbera is nog altijd de meest gekweekte druif van Piëmont. Er wordt uitsluitend rode wijn van gemaakt. Giacomo Bologna (een vernieuwer in 1970) zette destijds de bakens uit : barberawijn moest bij normale rendementen volmondig zijn en diepgekleurd, met smakelijke, discrete tannines. Hij opteerde voor lagering op eiken vaten en barriques. Giacomo werd massaal nagevolgd.
DRIE DOC’S VAN BARBERA
De DOC Barbera d’Asti benoemt de barberawijn uit de buurt van het stadje Asti. Er wordt ongeveer 250.000 hectoliter van gemaakt, daarnaast heeft men Barbera del Monferrato (ongeveer 120.000 hectoliter) en Barbera d’Alba (ongeveer 1 miljoen hectoliter). Asti en Monferrato overlappen grotendeels, maar Asti ligt als naam beter in de markt ligt. Toch zijn er ook adepten van Monferrato, die aansturen op een eigen imago. Men vindt ze vooral in de buurt van het stadje Vignale del Monferrato met zijn ronde, zanderige heuvels ; een en al zachtaardigheid in het landschap die in het glas tot zijn recht komt als soepelheid.
De drang naar meer eigenheid stopt hier niet. Binnen het gebied van Barbera d’Asti, in de buurt van het stadje Nizza, ijveren een veertigtal wijnboeren sinds 1993 voor een eigen subappellation. Ze wilden de naam Nizza mee op het etiket, wat men in Frankrijk een appellation Villages zou noemen. Ze haalden in 2000 hun slag thuis, maar met 3600 hectoliter blijft het een bescheiden initiatief.
De derde appellatie is Barbera d’Alba. In Alba waren historisch gezien de betere heuvels altijd voorbehouden voor nebbiolodruiven, waar de dure barolo en barbaresco van wordt gemaakt, maar er komt verandering. Goedgemaakte barbera van de juiste, goed georiënteerde percelen, kreeg voor het eerst in de geschiedenis een imago van chic opgespeld. Nog één puntje : van alle barberawijnen bestaat er ook een superiore-versie. Die moet wat sterker zijn in alcohol (12 in plaats van 11,5 graden) en moet een jaar verouderen, waarvan minstens 6 maanden op eiken vaten. De Nizza moet 12,5 graden halen en minstens 18 maanden verouderen op eik.
De prijzen in Piëmont zijn nog redelijk en de wijnboeren hebben (nog) niet de afstandelijkheid van hun bordeauxcollega’s ontwikkeld : de poort staat altijd open en de glazen worden gastvrij bijgevuld. Barberawijn is in alle opzichten een ‘moderne’ wijn. Het fruit is uitbundig aanwezig, evenals stevige alcohol en zachtaardige tannines : kortom, hij heeft een goede structuur en een attractieve lengte.
Angelo Gaja maakt al 18 jaar geen barberawijn meer. Hij mengt zijn barbera met de barbaresco van de cru Sorì Tildin (5 procent) en met zijn barolo van de cru Sperss (6 procent). Daardoor verliest de wijn de appellationnaam, hij valt terug op de groepsnaam Langhe Nebbiolo. Hij heeft wel een belangrijke boodschap : “Door de klimaatsverandering oogsten we nu op onze 87 hectare wel tot 30 procent minder, maar halen een constante, hoge kwaliteit. In de periode 2000-2012 waren enkel 2002 en 2003 slechte jaren. Voor barbera evolueert de klimaatsverandering gunstig : de inherente aciditeit daalt en de wijn wint aan smakelijkheid.”
PROEVEN IN BARBERA
Abbona Marziano in Dogliani. Marziano Abbona begon zijn wijnbedrijf in 1970 en het is met zijn 40 ha uitgegroeid tot een van de belangrijkste van de Albaregio. Naast excellente Barolo Terlo Ravera (4 ha), fijn soepel en rond en toch stevig, en naast een ongewoon krachtige viognierwijn Cinerino (2 ha), maakt hij ook een Barbera d’Alba Rinaldi (5ha) met 45 jaar oude wijnstokken, en met rendementen in de buurt van 40 hl per ha. In deze Rinaldi komt in 2012 finesse, fruit en stevigheid in het glas met ook nog goede lengte. Ook de 2013 is van dat type. Men zegt dat zijn Barbera d’Alba baroliseert.
www.abbona.com
Invoer : Best Caviar, Dilbeek,
www.bestcaviar.be
1. Azienda Agricola Morando Silvio in Vignale Monferrato. Silvio Morandi heeft uitgesproken meningen. Zo zweert hij bij het magnumformaat voor een prijs die lager ligt dan deze voor twee gewone flessen :”Ik verkoop wijn, geen flessen.” Hij zet ook in op lokale eigenheid : op 15 ha maakt hij niet enkel barbera, maar ook grignolino en bonarda, van de twee traditionele plaatselijke druivensoorten. “Grignolino is ons bloed”. Zijn Barbera del Monferrato 2013 is een schoolvoorbeeld van zachtaardig fruit, grote smakelijke wijn.
www.morandosilvio.it
Invoer : Altrovino, Harelbeke, www.altrovino.be
2. Marchesi Alfieri in San Marino Alfieri. Het dorpje San Marino, waaraan de naam Alfieri werd toegevoegd, ligt halfweg tussen Alba en Asti en maar enkele honderden meters in het Astigebied. De wijnen hebben het karakter van Alba : stevig en elegant samen. Beide, de ‘gewone’ Barbera d’Asti La Tota en de superiore Alfiera zijn heel mooi met houtlagering gestructureerd en evolueren prachtig op fles.
Mario Oliveira, de keldermeester/wijnmaker van Alfieri : “Het hout brengt nuance in onze wijnen en breekt wat door de rechtlijnigheid. Onze Barbera d’Asti Superiore ‘Alfiera’ is een echte cru : hij komt elk jaar van hetzelfde perceel van 3 ha, geplant in 1937. Soms selecteren we er wat uit weg : het hogere gedeelte als het jaar erg warm is (overrijpheid) en het lagere stuk in koudere jaren (zuurheid). Maar de ‘Alfiera’ komt altijd integraal van dat perceel. Het is een ideale plek : de planten komen beter onder stress en zetten minder vegetatie. Er komen geen herbiciden aan te pas en we doen de groene oogst streng.”
De La Tota 2012 heeft een accent van mooi fruit en toch voldoende structuur om aan tafel te passen. De Alfiera 2011, toont de grootheid van dat jaar : stevig en fris fijn tegelijk, grote wijn.
www.marchesialfieri.it
Invoer : Best Caviar, Dilbeek, www.bestcaviar.be
3. Michele Chiarlo in Calamandrana. Behoort met zijn 110 ha tot de grootste maar ook tot de beste wijnhuizen van Piëmont. Alles is gericht op kwaliteit : kort snoeien, ecologische antischimmelbehandeling, ontbladering voor rijpe tannines, ingezaaid gras tussen de wijnstokken, grondige groene oogst,… De familie pionierde al in 1970 met systematische malolactische gisting en door de hellingen van de La Court-heuvel aan te planten met 5500 stokken per ha. Stefano Chiarlo : “Barbera kan ook groot zijn en goed van barriquelagering profiteren : onze La Court is van dit type. Maar groot of klein, de wijn is altijd fris door de fijne zuren.”
De ‘gewone’ Barbera d’Asti Superiore 2011 met fijn kersenfruit heeft voldoende structuur om aan tafel bij de hele maaltijd te passen. De cru Cipressi della Court (2011) is complexer met zwart fruit en diepe smaakintensiteit : een grote wijn van een groot jaar.
www.chiarlo.it
Invoer : Colruyt
4. Az. Agr. Accornero in Vignale Monferrato.
Ermanno Accornero : “Er is nog altijd te veel minderwaardige barberawijn op de markt, wijn die door bottelaars wordt opgekocht voor 0,70 euro per liter. Het is die wijn die ons imago beschadigt. Ook de binnenlandse markt is praktisch opgedroogd : de zaken gaan wat moeilijk…”
Giulin, Barbera del Monferrato 2012 heeft een grote stevige kleur en een smaakaccent op fruit met voldoende structuur. De cru Bricco Battista, ook Barbera del Monferrato 2012, is een heel goede wijn met diep fruit en veel karakter.
www.accornerovini.it
Invoer : Vinifera, Tongeren, www.vinifera-finewines.be
5. Pio Cesare in Alba. De Cesares vormen al vijf generaties een Barolofamilie en dat is ook aan hun Barbera d’Alba te proeven : ernstige wijn met karakter, fruit en smaakdiepte. Op 70 ha eigen wijngaarden en met langetermijncontracten met familiegetrouwe druiventelers maakt Cesare ongeveer 80.000 flessen barolo en 80.000 flessen barbera.
Pio Cesare : “Onze cru Fides hebben we destijds aangeplant op een wijngaard in Serralunga, waar Barolo mocht groeien. Om maar te zeggen hoeveel vertrouwen we altijd in barbera hebben gehad…”
De cru Fides in 2011 en 2012 : grote wijn, vriendelijk en krachtig samen.
Maar de grote verrassing komt met twee nieuwe moderne wijnen in de prijsvork 5-7 euro. De Nebbio 2013, een DOC Langhe met nebbiolodruiven onder koolzuurgisting en zonder hout is een mondvol fris rood fruit. En de Oltre 2010, ook een DOC Langhe, een blend van 65 procent nebbiolo en 30 procent barbera, met voor de rest wat cabernet en merlot, en 30 maanden lagering, is een veel betere wijn dan de gemiddelde barolo.
www.piocesare.it
Invoer : Chacalli, Antwerpen, www.chacalliwines.com
6. Prunotto in Alba. EigenaarAntinori propageert intensief de cru Bussia, een barolo uit Monforte en de cru Costamiole, een Barbera d’Asti bij de stadje Agliano.
De ‘gewone’ Barbera d’Asti in 2013 van de ‘mindere’ wijngaard Fiulot heeft het fruit van een typische Asti maar het karakter van een Alba. Heel smakelijke maaltijdwijn met grote instapkwaliteit. De wijn van Costamiole, een Barbera d’Asti Superiore Nizza is in 2009 nobel, fijn en krachtig : grote wijn op hout vergist en met 12 maanden lagering.
www.prunotto.it. Agent voor België : Mafribel uit Halle.
7. Cascina La Ghersa in Moasca. Massimo Pastura, wijnbouwer van de derde generatie, heeft het bedrijf op moderne leest geschoeid. Ontristen, zachte horizontale persen, temperatuurcontrole, ingezaaid gras tussen de wijnstokken, streng snoeien, hoge plantdichtheid en rendementen nooit hoger dan 40 hl/ha.
Zijn basisbarbera, de Piagè mikt op fruit via een korte inweekperiode van vier dagen en een 15 procent aftap in het roséstadium voor meer concentratie. De Piagè 2013 Barbera d’Asti is in de volle betekenis van het woord lekker.
www.laghersa.it
Invoer : Vinifera, Tongeren,
www.vinifera-finewines.be
DOOR HERWIG VAN HOVE
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
