‘Is de mode schuldig aan de dood van Kate Spade, L’Wren Scott of Alexander McQueen?’

‘De mode moet beter zorg dragen voor haar mensen en het onderwerp bespreekbaar te maken’, vindt Knack Weekend-redactrice Ellen De Wolf.

Triest nieuws schrikte onlangs de modewereld op: handtassenontwerpster Kate Spade is uit het leven gestapt. Spade kampte al jaren met depressies, waarvoor ze – zo zegt haar zus – niet wilde behandeld worden uit angst het merk, dat ze nochtans tien jaar geleden verkocht, te schaden. In een reactie op haar dood, zei Vogue-hoofdredactrice Anna Wintour: ‘Er was een moment dat je in New York geen straathoek kon omslaan zonder iemand met een tas van Spade te zien lopen. En die tassen waren net zoals zij: kleurrijk en pretentieloos.’ De realiteit bleek minder rooskleurig te zijn.

Het nieuws komt enkele maanden nadat de zelfdoding van een Zuid-Koreaanse derdejaarsstudent aan de Modeacademie de wereldpers haalde. Een scherp artikel op de website Business of Fashion over de vermeende onmenselijke werkdruk en onrealistisch hoge verwachtingen aan de academie, lokte toen een kettingreactie aan getuigenissen en steunbetuigingen op. In een kranteninterview zei Walter Van Beirendonck, hoofd van de modeafdeling, hierover: ‘Ik bereid hen voor op een modewereld die nog veel harder is dan mensen zich kunnen voorstellen.’

De mode is meedogenloos. Modeprofessionals, niet alleen de creatieve, staan vandaag onder enorme druk. Het is een industrie waarin alles draait om jezelf voortdurend heruitvinden en voorblijven op de trends, waarin de grenzen tussen je privéleven en werk vervagen en de lat steeds hoger komt te liggen. Het moet ook almaar sneller gaan. Designers ontwerpen vandaag niet twee, maar minstens zes collecties per jaar, zodat de hongerige klant voortdurend wordt gevoed met iets nieuws. Die hoge werkdruk, en de stress die dat met zich meebrengt, is uiteraard niet alleen eigen aan de mode. Ook in sectoren zoals de bankenwereld krijgen ze ermee te maken. Wat de mode, en met uitbreiding alle creatieve beroepen, zwaarder om dragen maakt, is de emotie die erbij komt kijken. In alles wat je creëert, zit wie je bent. Kritiek voelt daarom gauw als een aanval op je persoon, en niet op je werk.

Mentale gezondheidsproblemen treffen lang niet alleen jonge ontwerpers of studenten. Acht jaar geleden maakte het wonderkind van de mode, Alexander McQueen, een einde aan zijn leven. Begin deze maand kwam nog een nieuwe documentaire over hem uit. In maart 2014 koos ook L’Wren Scott, ex-model, ontwerpster en liefje van Rolling Stone Mick Jagger, voor de dood. Ik had haar enkele maanden eerder geïnterviewd voor dit blad. Met haar 1m93, ravenzwarte haren en porseleinen huid was ze een indrukwekkende verschijning. Ze kwam zelfverzekerd over, intelligent en welbespraakt, met veel gevoel voor humor. Wat heeft Jagger geluk, dacht ik toen ik buitenstapte. Haar dood kwam daarom – en niet alleen voor mij – als een complete verrassing. Er werd druk gespeculeerd over waarom ze het deed: financiële problemen voor haar merk, een afgesprongen relatie met Jagger… We zullen het nooit weten, en dat is maar goed ook. Die waarheid behoort enkel aan haar intimi toe.

Is de mode schuldig aan de dood van Kate Spade, L’Wren Scott of Alexander McQueen? Natuurlijk niet. Externe factoren kunnen de daad uitlokken, maar moeilijke omstandigheden alleen verklaren zelden helemaal waarom iemand ervoor kiest uit het leven te stappen. Dat gezegd, moet de mode beter zorg dragen voor haar mensen. In de eerste plaats door het onderwerp bespreekbaar te maken. Het wordt tijd dat het gaat om welzijn, en niet om schone schijn.