Handtassenmaakster Kate Spade tijdens haar hoogdagen: ‘Het maken van het tasje was het eenvoudige deel’

Op dinsdag 5 juni liet handtassenontwerpster Kate Spade het leven in haar appartement in New York. Wij interviewden de jonge Spade in 1999, aan het begin van wat later een lange en succesvolle carrière bleek te zijn.

‘Je weet nooit of ze het zullen haten of adoreren. Je weet niet of de proefexemplaren er op tijd zullen zijn en of ze goed zijn. Dat wordt doorwerken tot zondagnacht twee uur. En zes uur later heb je alweer de eerste afspraak. Ik hou van een stevig tempo en van het gevoel dat er iets dringends gaande is. Maar ik hou niet van chaos. Spontane organisatie is fijn.’

Toen dit artikel in 1999 op papier werd gedrukt, was Kate Spade nog maar enkele dagen verwijderd van ‘de markt’, een groot evenement waarop potentiële afnemers van haar handtassen beslisten of ze de nieuwe ontwerpen wilden kopen. Spade was nog maar 36 jaar oud toen we haar spraken en zichtbaar zenuwachtig. Ze had toen nog geen idee van de omvang die haar carrière zou aannemen. Van hoe hard haar verlies de modewereld uiteindelijk zou treffen.

Op de dag dat we haar interviewden, waren er enkel de drie klokken tegen de muur in haar atelier waarvan er één de tijd aangaf in Kansas, haar geboortedorp. Van daaruit wist Spade haar succesverhaal uit te werken. Dat begon met eenvoudige baantjes, tot ze plots een idee had en dat idee vervolgens in zes jaar tijd wist te om te zetten in een bedrijf met een jaaromzet van een kleine dertig miljoen dollar.

Al had ze eigenlijk bij de tv willen werken, vertrouwt ze ons toe. Na een studie journalistiek zocht ze in New York een drukke baan als producer. Om de huur te kunnen betalen, werkte ze voor een uitzendbureau en dat leidde al snel tot een heuse baan bij het blad Mademoiselle. Ze begon er als assistent bij fotoproducties, moest kleren strijken, koffie zetten en broodjes halen. Ze klom op tot redacteur accessoires en bedacht op zeker moment dat er behoefte was aan een beter handtasje dan wat er op de markt was.

Met papier en plakband knutselde ze een ontwerp in elkaar. Ze vond een fabriekje in Brooklyn om het uit te voeren. Ze ontwierp nog een paar modellen en huurde een standje op de tassenbeurs. Tot haar verrassing verkocht ze er een paar aan Barney’s. Nu moest de onderneming een naam krijgen. Het werd haar voornaam en de achternaam van Andy Spade, toen haar vriend, maar later ook haar echtgenoot en zakenpartner.

Op de avond voor haar tweede beurspresentatie bedacht ze ineens dat het label niet aan de binnenkant maar aan de buitenkant moest zitten. Er werd tot diep in de nacht doorgewerkt om op alle tassen de labels te vernaaien, en dankzij deze spontane organisatie kende New York ineens een nieuw merk in tassen. Nu staat de naam voor tassen in nylon, suède, canvas en leer, van heel klein tot heel groot, in stemmig zwart, uitbundig oranje en veel er tussenin. In de eenvoudige vormen die inmiddels haar handelsmerk zijn.

Wat was er mis met de tasjesmarkt toen u begon?

Kate Spade: In de tijd dat ik bij Mademoiselle met accessoires bezig was, kreeg ik het gevoel dat er iets ontbrak. We deden voor elk nummer zes verschillende modeproducties en het viel me op dat we met steeds dezelfde spullen kwamen aanzetten. Die waren ofwel erg serieus en verantwoord, of juist heel trendy. Ik besefte ook waar mijn persoonlijke voorkeur naar uitging. Ik was niet geïnteresseerd in een strikt functioneel en te serieus product. Je moet in een tas dingen kunnen stoppen, maar het hoeft niet alleen maar dat te zijn. Het moet een emotionele meerwaarde hebben. Dat je denkt: die tas heb ik niet echt nodig maar ik wil ‘m gewoon hebben. Maar ik hoef geen trendy dingetje waarmee je een jaar later al niet meer over straat kunt omdat, bijvoorbeeld, metaal ineens helemaal uit is.

Deed u vooraf ook enig marktonderzoek? Vroeg u vrouwen hoe hun ideale tas eruitziet?

Spade: Niks, helemaal niks. Ik had ook nooit eerder iets ontworpen, nooit iets geschetst. Ik had gewoon een idee en wilde het proberen, zonder er meteen veel geld in te stoppen. De lijnen waren heel simpel. En misschien heeft dat het makkelijker gemaakt om echte versies te maken in boeiende stoffen. Een ingewikkeld design en een ingewikkelde stof hadden het zo… ingewikkeld gemaakt. Eigenlijk was het maken van het tasje het makkelijke deel. Het moeilijke deel was de business. Je eigen zaak beginnen heeft zo’n aureool; je eigen baas zijn, komen en gaan wanneer je wilt. Nou, dat viel niet mee. Soms denk je hoe comfortabel het zou zijn om weer gewoon een vast maandsalaris te krijgen.

In de winkel lijkt een sfeer te hangen van dertig, veertig jaar geleden dankzij de vormen en kleuren.

Spade: Ik heb wel iets met de manier waarop men zich toen kleedde. Het ging toen minder om status. Men durfde ook meer risico te nemen. Er was minder neiging om achter iets aan te lopen. Tegenwoordig gaat het erom wat in is en wat niet. Als die ene auto in is, dan moet iedereen die hebben. Het ging toen niet om het juiste merk maar om wat je aardig vond, en zo hoort het ook. De vormen waren simpel, maar dan wel weer in een aparte kleur, of met een verbazingwekkend detail, zoals een bergkristal. De accessoires waren fantastisch in die tijd.

In de kelder bij de mannencollectie ligt speelgoed uit de jaren zestig.

Spade: Dat heeft mijn man gedaan, daar heb ik niks mee te maken. Het zijn de dingen waarmee hij is opgegroeid. Hij hoopte daarmee de ernst een beetje weg te nemen. Het moest niet te serieus zijn, niet te fashion. De tassen heeft hij zelf ontworpen.

Gaat het ook om een verlangen naar vroeger?

Spade: Naar sommige aspecten ervan. Zeker niet naar de positie van de vrouw. Wel naar de mode. Maar dat gevoel wil ik niet letterlijk vertalen, want dan kun je net zo goed een zaak in tweedehands spullen beginnen. Het moet net anders zijn.

Is de stijl van Audrey Hepburn een inspiratiebron?

Spade: De sfeer rond Hepburn is mooi en gewoon, wat me wel inspireert. Lekker in een afgedragen sweater op de bank wegkruipen met een sigaret. Ik heb minder met de lady-aspecten, hoewel een andere kant van me dat juist wel weer waardeert. Ik geloof dat ik zoek naar de juiste mix van lady en gewoon.

Uw lady-kant mag graag thee drinken in The Pierre?

Spade: Oh, ik ben dol op de zaal met de wolkendecoraties. En dat café in de Carlyle! Maar mijn andere kant houdt van een alledaagse biertent. Daar gaat het ontwerpen ook over. Sommige zijn wat meer lady, andere meer gewoon, maar het gaat om die mix. Bovendien ben ik niet zo goed in erg lady. Echte avondspullen moeten verfijnd zijn, en mijn avondspullen neigen toch weer naar een meer gewone avond. Ik hou niet van al te gewoon. Hoewel, moet je mij horen, we gebruiken canvas! Maar dan zijn de naden toch weer op een aparte manier gedaan, en er is iets met de sluiting.

Waar komt de inspiratie vandaan als u ontwerpt?

Spade: Ik heb geen idee, echt niet. Vormen zijn niet zo moeilijk omdat ik een bepaald uitgangspunt heb, een basis. De stof is belangrijk. Eigenlijk begin ik met de keuze van een stof, en dan bekijk ik hoe de lijnen moeten lopen.

Het is veel denkwerk. Soms ook loop je ergens tegenaan en weet je dat het zo niet moet. Het proces is niet zo bewust als bij veel andere ontwerpers, vermoed ik. De eerste tassen waren van linnen omdat het voor de zomer was. En omdat linnen leverbaar was in heel veel kleuren. We gebruikten roze, geel, oranje.

Houdt u van het aanraken van stoffen?

Spade: Niet speciaal, het gaat meer om het uiterlijk, hoe je de textuur via je ogen ervaart.

Hoe beslist u over kleuren?

Spade: Het hangt ervan in welke kleuren een stof verkrijgbaar is. En in welke kleur een bepaalde stof er goed uitziet. Veel kleuren bleken we zelf. Soms, als een collectie klaar is, valt ineens op dat een bepaalde kleur ontbreekt. Dat je bijvoorbeeld dringend iets nodig hebt in diep kersenrood. Dan volgt de vraag in welke stof die kleur mooi doorkomt.

Is het moeilijk kleur te verkopen in een door zwarte mode gedomineerde stad als New York?

Spade: Nee, ik was juist verrast door de enorme respons. Het is makkelijker om kleur te dragen in accessoires dan in kleren, om een accessoire te vinden dat qua kleur bij kleren past. Het is dan een accent.

Uw hebt ook een collectie papierwaren uitgebracht. Interessant in een tijd van Palmpilots en online agenda’s.

Spade: Met agenda’s was het net als met tassen. Iedereen heeft ze, maar kijk eens hoe ongeïnspireerd ze eruitzien! Puur functioneel en verder niks. Terwijl je zo’n ding dagelijks uit je tas haalt. Je kijkt er steeds tegenaan. De agenda had een injectie van energie nodig. En ik vraag me af of iedereen wel op handcomputers overstapt. Ik niet. Ik vind het heerlijk brieven met de hand te schrijven en handgeschreven brieven te lezen. Ik durf het bijna niet te zeggen, maar ik heb nog nooit met een computer gewerkt. Ik ga het wel proberen; Andy zoekt een laptop voor me. Ik word nu al zenuwachtig.

Hebben uw ouders een rol gespeeld bij het opzetten van een zaak?

Spade: Mijn vader heeft een zaak. Maar ik heb niet vooraf met hen over mijn zaak gepraat. Ze zouden me voor gek hebben verklaard. Ik was bij Mademoiselle net gepromoveerd tot senior fashion editor. Toen ze het eenmaal wisten, dachten ze dat ik aan grootheidswaan leed. Ze waren niet negatief, het was bezorgdheid.

U hebt nu beroemde klanten.

Spade: Dat hoor ik van de pr-medewerkster, ja. Of ik zie het in een blad. Ik moet daar niet te veel bij stilstaan, het moet geen prioriteit worden. We zouden te veel praatjes kunnen krijgen. En als ik een ster was, zou ik het dan leuk vinden om in de bladen te lezen waar ik boodschappen had gedaan? Nee. Misschien zou ik er ook niet meer terugkomen.

Hoe is het om gewone mensen met uw tassen te zien lopen?

Spade: Dat vind ik nog steeds enig. Als Andy en ik over straat gaan en ik zie zo iemand, dan stoot ik Andy even aan. En ik kijk in welke conditie de tas is, of de stof nog goed is.

Is het waar dat u streeft naar veertig winkels in de VS?

Spade: Dat lijkt me te veel van het goede. Bovendien beginnen we niet ergens een winkel om een bepaald aantal te halen. We hebben wel een planning, maar tegelijk houden we van spontane actie. Je loopt in San Francisco, je krijgt de indruk dat het goed zou zijn daar een winkel te openen, en je ziet een geschikte locatie.

Uw eerste fabrikant zat in de wijk East New York in Brooklyn, een van de moorddadigste buurten van de stad. Daar ging u in uw eentje naartoe?

Spade: Ja, elke dag. Ik liep altijd met dozen te sjouwen, dus misschien dacht men dat ik een pakketbezorger was die haar auto was verloren. Ik las wel eens dat er op mijn metroroute weer iemand was doodgeschoten, maar ja. Ooit kwam mijn schoonbroer mee en die zei na terugkeer tegen Andy: ‘Je hebt er geen idee van waar zij heengaat.’ Maar ik was er niet zenuwachtig van en er is nooit wat gebeurd.

Met diezelfde naïviteit ben ik in de business gestapt. Toen ik bij Mademoiselle wegging, wist ik helemaal niet wat daarbij kwam kijken. Ik ben een jaar beziggeweest met voorbereiding. Ik had iemand nodig die met stofjes overweg kon. Ik had een geschikte tasjesfabrikant nodig. Ik moest uitvinden hoe je een tas verkoopt, in welke tijd van het jaar wordt ingekocht en voor welk seizoen, enzovoort. Als ik toen geweten had wat het met zich meebrengt, was ik er nooit aan begonnen. Ik zou te bang zijn geweest.