Zonder einde of begin

:: For Your Eyes Only, de symboliek van verlovingsringen. Van 14 februari

tot 28 maart, Diamantmuseum, Koningin Astridplein 19-23,

2018 Antwerpen, 03 202 48 90. Geïnteresseerd in een exclusief bezoek

aan de tentoonstelling ? Kijk op pagina 103.

Op de feestdag van Sint-Valentinus – 14 februari, de dag dat geliefden elkaar cadeautjes geven of een kaartje sturen – opent in het Antwerpse Diamantmuseum de tentoonstelling For Your Eyes Only.De symboliek van verlovingsringen. Passé, denkt u ? Niet meer van deze tijd, nu koppels steeds vaker scheiden ? Niets is minder waar. We trouwen minder en vooral later dan een eeuw geleden, maar ringen blijven hét symbool van liefde en trouw.

De gewoonte om ringen uit te wisselen, bestaat al sinds de Romeinen. Destijds kreeg de toekomstige bruid een gesmede ijzeren ring. Pas vanaf de tweede eeuw na Christus genoot een gouden ring de voorkeur.

Vandaag primeert het esthetische, maar veel vroeger werden stenen gekozen omwille van hun magische krachten. Een smaragd om de maagdelijkheid van de aanstaande bruid te beschermen, de robijn stond voor passionele liefde, de diamant (de hardste onder de stenen en eeuwenlang exclusief voorbehouden aan mannen) symboliseerde eeuwige liefde en trouw. Maar toen al was de ring (een cirkel zonder einde of begin) het symbool voor de levenscyclus en eeuwigheid.

Vanaf de dertiende eeuw heeft de verlovingsring min of meer de betekenis die ook wij eraan geven : het mate- riële bewijs van een afspraak of contract, de bekrachtiging van een gedane belofte, het symbool van de wederzijdse liefde. Wanneer de klemtoon verschoof naar de trouwring is niet duidelijk. Wel weten we dat, eind vijftiende eeuw, Maximiliaan van Oostenrijk zijn toekomstige bruid Maria van Bourgondië twee ringen schonk : één bezet met diamanten in M-vorm en één gouden ring. Sindsdien zijn diamanten niet meer weg te denken uit de geschiedenis van trouw- en verlovingsringen. Ze werden aanvankelijk in beide verwerkt, maar eind negentiende eeuw werd het gebruikelijk om de aanstaande bruid een diamanten verlovingsring te schenken (bij voorkeur een met een solitaire diamant) en bij het huwelijk twee eenvoudige gouden ringen uit te wisselen. Tenminste bij ons, want in Zweden bijvoorbeeld, is het precies omgekeerd.

De verlovingsring lijkt een beetje uit de gratie, maar toch : áls men zich officieel verlooft, dan is dat met een ring. Liefst met één grote diamant, soms met verschillende kleine diamanten, al dan niet aangevuld met een andere edelsteen. Koninklijke hoof- den zetten de toon : Charles schonk Diana een ring met saffier en diamant, Andrew gaf zijn Sarah een met robijn en diamant.

Heeft de verlovingsring aan belang ingeboet, de trouwring heeft aan kracht gewonnen. Verliefden gaan op zoek naar een ring, waarin zowel de traditionele betekenis als hun persoonlijke verhaal gestalte krijgt. Een afdruk van zijn huid verwerkt in haar ring en omgekeerd, bijvoorbeeld. Of een diamantje aan de binnenkant van een trouwring als een intiem geheimpje dat niemand anders ziet…

Die persoonlijke verhalen maken het boeiend om naar hedendaagse trouwringen te kijken. Het Diamantmuseum bracht er zo’n zestigtal samen : stuk voor stuk unieke exemplaren, die uitdrukking geven aan gevoelens van gewone mensen van vandaag. Jammer dat het oorspronkelijk geplande historische luik moest sneuvelen, als gevolg van de dramatische overval in december. Maar misschien is het toch een voordeel : nu krijgen de hedendaagse ontwerpen van twintig Belgische juweelkunstenaars – Kristien Vermeiren, Bastiaan Maertens, Daniëlle Goffa, Katty Van Den Bergh, Hilde Van Belleghem, Ilse De Keulenaer, Georges Kuyvers, Ingrid Adriaanssens, Michael Dürnholz, Jack Terweduwe, Nico Taeymans, Marie-Bénédicte de Schryver, Iris Mondelaers, Daisy Verheyden, Peter Vermandere, Audi Pauwels, Kitti Spaenjers, Karla Mertens, Hans Sonnaert, Siegfried De Buck – de aandacht die ze verdienen.

Tekst Hilde Verbiest