Aan het meer van Zürich kon het studiebureau van Antonio Citterio voluit gaan bij de inrichting van een glazen droomhuis.

Studio Collage / Foto’s Fabrizio Bergamo

Voor de concrete invulling van zijn gebouw deed hij een beroep op het studiebureau Antonio Citterio & Partners. Ook niet de eersten de besten: Citterio (°1950) is een van de toonaangevende Italiaanse designers van het moment. Architect van opleiding is hij tegelijk ook interieur- en meubelontwerper, onder meer voor B&B Italia, Vitra, Kartell, Flexform (zie ook “De volwassen woning”, op p. 64).

Toen de binneninrichting van het huis aan de orde kwam, was er nog volop mogelijkheid om te reflecteren over de verdeling van de ruimte, over de inrichting van de kamers en over de eindafwerking van het geheel. Een ontwerp dat aan de buitenkant zo rationeel was bedacht, bleek binnen een hele uitdaging. Elk detail, elke beslissing was essentieel voor de leefbaarheid van een architectuur die nooit verraden mocht worden.

Het plan dat Antorini tekende, voorzag in een uitgegraven verdieping. Die heeft een welbepaalde bestemming: naast bergruimte vind je er een grote fitness- en ontspanningsruimte met sauna, Turks bad en hydromassage.

De gelijkvloerse verdieping, waar de kinderkamers en het gastenverblijf zijn ondergebracht, geeft uit op het meer. De living en de ruime keuken op de eerste verdieping worden omgeven door een enorm terras dat lijkt door te lopen in het heen en weer wiegende riet rond het meer. Op diezelfde verdieping vind je ook de vertrekken van de ouders, de slaapkamer en hun bureau. Vanuit de living kun je via een gesloten galerij naar een verticaal gebouw dat dubbel zo hoog is en dat een gewelfde voorzijde heeft. Hier bevinden zich de muziek- en biljartkamer, en een ruimte voor feestjes.

In een gebouw als dit vallen de functies van elke ruimte samen met het volume ervan. Die opvatting verschilt grondig van de 19de-eeuwse architectuur. Toen bestond er weinig samenhang tussen het vormelijke, het decoratieve en het uiteindelijke gebruik van een huis. Het grondplan van een 19de-eeuwse woning toont gangen, antichambres en vestibules, die leggen een soort hiërarchie vast tussen de ruimten van het huis.

Daar heeft de hedendaagse architectuur schoon schip mee gemaakt. Een plan ademt vandaag vrij, ook door het gebruik van steunpilaren. Een rangorde van ruimten is helemaal uit den boze. In de jaren dertig was het al erg revolutionair om woningen op deze wijze te ontwerpen. Wonen in een dergelijk huis gaf meteen blijk van een zeker nonconformisme, wat gevoed werd door sociale vernieuwingsdrang.

Vandaag zijn de familiebanden veel losser en is de omgang met een ruime kring van vrienden en kennissen van die aard dat een huis van het open type bijna vanzelfsprekend is. Ruimten om je af te zonderen, staan er in volledige harmonie met gemeenschappelijke vertrekken.

Hier bestaat de living uit een leef- en een eetgedeelte, aan twee zijden geflankeerd door een groot terras. De duidelijke verdeling in twee zones en het binnenhalen van de natuur (via de terrassen) zorgen ervoor dat er optimaal en ongehinderd genoten kan worden van het prachtige waterpanorama, ook al wonen de buren niet eens zo veraf.

Als je met de lift naar boven gaat, kom je allereerst in de eetruimte. De tafel is verstopt achter een klein houten kamerscherm naar een ontwerp van Maxalto, uitgevoerd in grijze eik. De tafel is buitenmaats en palmt daardoor de hele ruimte in. Achter een paneel dat met zeildoek is bekleed, bevindt zich de keuken.

Aan de westelijke hoek van het huis grenzen de leef- en de eetruimte aan elkaar. Je kunt het aan de buitenkant zien vanaf het terras en binnenin merk je het door de overbodige trap rond de lift in de hoek van het huis, die de verbinding maakt tussen de twee vertrekken. De leefruimte is dubbel zo hoog als de andere vertrekken en geeft aan het bureau op de eerste verdieping een breed uitzicht op het noordwesten. Het gezandstraalde glas verspreidt een heel apart, bijna irreëel daglicht in de ruimte.

Bij de binneninrichting is vooral rekening gehouden met een vloeiende overgang van de ene ruimte in de andere, helemaal conform de levenswijze van de bewoners bij wie ook de ene activiteit in de andere overvloeit. Je loopt door de opeenvolgende kamers met als leidraad het terras waar het hele huis op uitkijkt.

Het gebruik van één soort vloerbekleding draagt uiteraard ook bij tot een grote eenvormigheid. De grote eiken vlakken vind je in alle kamers. Het zijn dan ook niet de vloeren maar de meubelen die elke kamer zijn aparte karakter geven. De grote eiken tafel met de Maxalto-stoelen en de belichting van Arco di Castiglioni vormen een leuke plek voor een praatje bij een kop thee. De sofa’s Charles van B&B Italia rond de Domus ’00-tafel nodigen uit uit tot rust en ontspanning en het grote, lage Cross-meubel maakt dan weer de scheiding met de open haard.

De keuken is ontworpen en uitgewerkt door Arclinea. Het is het vertrek met het mooiste uitzicht van het hele huis. De keuken bevindt zich naast de eetkamer aan de zuidkant en het kookeiland is naar het meer gericht. De lange houten en stalen tafel is een ontmoetingsplek voor de hele familie. De keuken, die helemaal in staal en cacaokleurige eik is uitgevoerd, bevat enkele snufjes in een experimenteel stadium, zoals het volledig autonome ovenblok achterin, dat een duidelijke werkplek afbakent.

Van de living kun je naar de eerste verdieping door een van de werkkamers. Toegang via een metalen balkonnetje. Een gang op het noorden maakt alle kamers op die eerste verdieping vlot bereikbaar. Het slaapkamerblok, met zijn twee belendende badkamers, geeft uit op de binnenplaats. De gang op de eerste verdieping is terzelfder tijd dressing, met kasten die schuilgaan achter grote eiken schuifdeuren. Door die perfect te laten aansluiten bij de kamerdeuren verhogen de ontwerpers het evenwicht en de homogeniteit van de hele verdieping.