U vraagt

In onze vorige modespecial en op Weekend.be lanceerden we een oproep : wat wilt ú weten over de coulissen van de modeweken van Parijs en Milaan ? U getuigde van levendige fantasie en oprechte nieuwsgierigheid. Onze modeverslaggever Jesse Brouns beantwoordt een selectie lezersvragen.

Het leven van een modeverslaggever kan gerust worden vergeleken met dat van een marmot in een kooi : hetzelfde rondje, ad infinitum, vier à zes keer per jaar. Parijs, Milaan, Parijs, Milaan, plus nu en dan een stop in Londen, New York of Lapland (voor de presentatie, met behulp van een hondenslee, van een nieuwe lijn verzorgingsproducten voor mannen, zoals ons ooit overkwam).

In Milaan haasten we ons van de bioscoop van Dolce e Gabbana naar het theater van Armani naar de cirkelvormige zaal van Versace, eventueel met een omweg langs de binnenplaats van de militaire school. In Parijs gaat het in rondjes van een tent in de Jardin des Tuileries naar een cluster van voormalige treindepots in het dertiende arrondissement naar de catacomben in de Carrousel du Louvre. Zo’n defiléseizoen is afstompend (moeten we écht naar Guy Laroche ?) en opwindend (celebrity’s spotten is eigenlijk wel fijn) tegelijk. Gelukkig krijgen we op tijd en stond een coupe champagne overhandigd. Geen korrels : in dat opzicht loopt de vergelijking met marmotten mank.

1 Hoeveel shows zien jullie op een dag ?

Een modeweek heeft de structuur van een marathon. In Parijs staat elke dag een twaalftal shows geprogrammeerd op de officiële kalender van de Chambre syndicale du prêt-à-porter des couturiers et des créateurs de mode. Dat is gerekend zonder showroompresentaties en eventuele shows die niet op de kalender zijn geraakt, veelal van jonge ontwerpers met beperkter budget. De eerste show begint om 10 uur ’s ochtends, de laatste ergens tussen 21 en 22 uur. De locatie is haast nooit dezelfde. Na elke show haast de pers zich naar de volgende afspraak (in een limousine, per bus, met de metro of te voet, al naargelang). Er moet dus telkens voldoende tijd worden voorzien om het publiek te verplaatsen, maar ook om de genodigden op hun juiste plaats te krijgen. De modeweek is met andere woorden een logistiek waagstuk. Geen wonder dat het gemiddelde defilé zelden begint zonder op zijn minst een half uur vertraging.

Ter verduidelijking : ons team ziet nooit alle shows. Omdat we niet voor elke show een uitnodiging krijgen (zie verder), omdat we er even echt geen zin meer in hebben, of omdat we nog snel een recensie moeten schrijven voor de website, weekend.be. En nog dit : de modeweken die we in februari-maart afschuimen, laten wintermode zien die een half jaar later uiteindelijk te koop is voor publiek. En net op dat moment laten de modeweken van september-oktober alweer zien wat een nieuwe zomer zes maanden later zal brengen.

2 Hoe lang duurt een modeshow ?

De gemiddelde show duurt vijftien minuten. De precieze timing gebeurt, met chronometer in de aanslag, door de ontwerper of de artistiek directeur van een merk in overleg met de casting director, naargelang van het aantal te presenteren silhouetten en het aantal ingehuurde modellen. In Londen en Parijs, waar de nadruk ligt op imagostukken, zijn er tussen dertig en vijftig passages. In Milaan en New York, waar commercie primeert, kan dat oplopen tot zeventig passages.

3 Hoeveel kost een show ?

Er zijn twee belangrijke posten : de productie (huur van een zaal, decors, licht, geluid) en de cabine (modellen, kappers, make-up, stilisten). Een doorsneeshow van een ontwerper kost tussen zestig- en honderdduizend euro. Voor een gevestigd merk, dat forser investeert in zijn imago, ligt de vork tussen driehonderd- en vijfhonderdduizend euro. Spektakelshows, zoals de recente parade van H&M en Sonia Rykiel, kunnen meer dan een miljoen opslorpen. Zeker als er met topmodellen wordt gewerkt en er celebrity’s voor de front row worden gevraagd (daar bestaan gespecialiseerde bureaus voor, prijzen afhankelijk van de status van de celebrity).

4 Wat zegt je plaats op een defilé over je status ?

De textielindustrie is, in tegenstelling tot wat men zou kunnen verwachten, behoorlijk conservatief (om niet te zeggen : reac-tionair). En dus mag het geen wonder heten dat de rangorde op een defilé voor veel fashionista’s een zaak is van het allergrootste belang. Toch zijn er weinig regels. Invloedrijke journalisten en stylisten, belangrijke inkopers en celebrity’s krijgen een plek op de front row. Geopolitiek speelt een rol : de modeweken worden al enkele jaren overspoeld door Chinezen. De hoofdredactrice van de Chinese Vogue wordt tegenwoordig beschouwd als ’s werelds belangrijkste modejournaliste. Vanaf de derde rij wordt de plaatsing van gasten eerder arbitrair : wie daar zit, doet er eigenlijk niet toe. Dat geldt zeker voor journalisten van kleinere landen, zoals België.

Zelf worden we soms wel uitgenodigd en soms niet. Soms zijn we goed geplaatst, soms niet. Soms worden we geacht recht te staan, maar dan gaan we niet. Standing, heet dat, op uitnodigingen aangeduid met de initialen ST. Bij de Belgische ontwerpers zitten we meestal goed. Bij de luxehuizen worden we doorgaans ook verzorgd : Versace, Armani, Dolce e Gabbana, Burberry en Hermès zijn het professioneelst. Onze plaats in de wereld wordt er bijna wetenschappelijk berekend, en meestal kunnen we daar vrede mee nemen. Bij Comme des Garçons, Yves Saint Laurent en Balenciaga worden Belgen geweerd, en bij John Galliano en Prada hangt het ervan af.

5 Waarom zijn kleren op de catwalk vaak ondraagbaar ?

Een catwalkshow is een vitrine en een marketingoperatie : de ontwerper tracht in de eerste plaats zijn of haar imago te versterken, een beeld neer te zetten. De echte business – de verkoop van kleren aan modezaken – gebeurt de dagen daarna in showrooms, ver van de catwalk. De kleren die daar worden verkocht, zijn vaak heel anders – of worden heel anders gecombineerd of een stukje langer gemaakt – dan wat er op de catwalk te zien is. Goed voorbeeld : de spektakels van Viktor & Rolf.

Draagbaar is, tussen haakjes, relatief. Roisin Murphy en Rihanna hebben op dat vlak allicht een andere mening dan Mi-chele Obama of prinses Mathilde.

6 Wat is het verschil tussen haute couture en prêt-à-porter ?

Het woord couture wordt sinds jaar en dag vaak verkeerd gebruikt. Haute couture is, kort samengevat, maatwerk : feestjurken (onder andere) die op bestelling worden gemaakt voor een select clubje rijke klanten. De couturehuizen hebben hiervoor aparte ateliers, maar ook regels. Die worden elk jaar herbekeken door de in 1886 opgerichte Chambre syndicale de la haute couture. In 2009 had de kamer elf leden, waaronder Chanel, Christian Dior en Givenchy, maar ook jongere ontwerpers, zoals Anne Valérie Hash. Giorgio Armani, Elie Saab, Valentino en Maison Martin Margiela worden beschouwd als correspondenten. De couturecollecties (die worden getoond in januari en juli) dienen soms als inspiratiebron voor de prêt-à-porterlijnen van eenzelfde huis. Als in de volksmond gesproken wordt over ‘de modeweken in Milaan en Parijs’ worden daarmee naar de prêt-à-portercollecties verwezen die nadien, in verschillende maten, in de rekken terechtkomen. Haute couture komt nooit in de winkelstraten te hangen.

7 Hoe lang kan de vertraging van een defilé oplopen ?

Een defilé begint zelden op tijd. Wij komen meestal een half uur later dan op de uitnodiging wordt vermeld, en zijn dan gewoonlijk nog ruimschoots op tijd. De beroemdste treuzelaar was allicht Marc Jacobs. Die begon zijn show enkele keren met meer dan een uur vertraging, met nogal verontwaardiging als gevolg, gevoed door een polemiek van Suzy Menkes in de International Herald Tribune. Sindsdien treitert Jacobs iedereen door stipt op tijd te beginnen, in New York voor zijn eigen merk, en in Parijs voor Louis Vuitton.

8 Mogen modellen hun kleren houden ?

Doorgaans niet. De kleren die voor de show worden gemaakt zijn prototypes : ze worden ook als sample gebruikt in de showroom (om te verkopen) en later voor shoots. Een prototype is duur. Modellen worden soms wel betaald met kleren, en topmodellen krijgen vanzelfsprekend alles gedaan.

9 Raak je gemakkelijk op een defilé binnen zonder uitnodiging ?

Dat lukt soms. Omdat de Belgische journalisten onbemind zijn, zijn ze ook onbekend, en dat heeft voordelen. Als X een uitnodiging heeft gekregen en Y niet, dan gaat Y naar binnen met de uitnodiging van X, die dan op zijn beurt pretendeert dat zijn/haar uitnodiging in de post verloren is gegaan en met een businesskaartje kan aantonen dat hij/zij wel degelijk op de lijst van genodigden staat. Als die aanpak niet lukt, is het onmiddellijke resultaat : vernedering.

10 Hoeveel modeweken zijn er, en hoeveel shows zijn er te zien tijdens de gemiddelde week ?

De invloedrijkste modeweken zijn, zoals bekend, die van Parijs, Milaan en New York, waar gevestigde waarden defileren, van Ralph Lauren tot Prada. Daarnaast heeft ongeveer elk land, ontwikkeld of niet, een eigen modeweek. Geen enkele daarvan stelt veel voor, met uitzondering van Londen en Tokio (al is de Japanse week grotendeels op de eigen, binnenlandse markt gericht). De grote modeweken duren vier à negen dagen (zie respectievelijk de mannenweek van Milaan en de damesweek van Parijs). Te vermenigvuldigen met een dozijn shows per dag.

11 Is de mode te vergelijken met de Formule 1, een heel circus dat telkens integraal verhuist, zodat je voortdurend dezelfde mensen tegen het lijf loopt ?

Ja en neen. Het publiek, van pers tot inkopers, is grotendeels hetzelfde (een groter overwicht van ernstige zakenmensen in Milaan tegenover meer freaky modestudenten in Parijs), maar de merken niet, die zijn stad- of nationaliteitgebonden. Een formule 1, kortom, met alleen maar Honda en Toyota in Tokio, Renault in Frankrijk en Ferrari in Milaan.

12 Kun je de show van Prada nog eens in Parijs zien als je Milaan hebt gemist ?

Nee dus. Tenzij op de catwalksite van Knack Weekend.

13 Wordt er wel eens boe geroepen als het slecht is ?

Zelden. De fotografenpartij durft wel herrie te maken als iemand zijn benen strekt in het veld van de objectieven, of als een model te snel stapt. Er wordt bijna altijd geapplaudisseerd, maar dat gebeurt in vele gradaties, van koeltjes tot standing ovation.

14 Wordt er tussendoor geapplaudisseerd op zo’n modeshow of is dat echt not done ?

Af en toe, maar dan is het doorgaans wel opgezet spel. Eén bejaarde ontwerper vult zijn zaal steevast met enthousiaste medewerkers, die om de haverklap, en meestal zonder aanleiding, applaudisseren.

15 Kom je tijdens zo’n modeweek in een echte vrouwenwereld terecht ?

Neen, dat is eerder het lot van onze collega’s-beautyjournalisten. De mannenweek is eerder het tegendeel, daar waan je je soms in een beschutte werkplaats voor slonsjes met baardgroei.

16 Komen de concullega’s ook kijken naar zo’n defilé of zijn die daar totaal niet welkom en hebben die dan spionnen die stiekem toch komen ?

Vaak gebeurt het niet, wegens voorbereidingen voor een eigen defilé, maar soms wel. Dan gaat het meestal om een vriendschappelijke geste (bij Hermès zaten we ooit naast Yohji Yamamoto), al kan zo’n bezoek ook politiek geïnspireerd zijn : zoals op de historische dag toen Yves Saint Laurent en Pierre Bergé het debuut van Hedi Slimane bij Dior bijwoonden, en wegbleven van het andere debuut van de dag, Tom Ford bij Yves Saint Laurent.

17 Hoe houden ze jullie daar in Parijs of Milaan een week bezig ? Zijn er randactiviteiten ? Arty farty kunstdingen, straatanimatie of concerten, of misschien wel gratis gezichtsbehandeling of zo ?

&

18 Is zo’n week een aaneenschakeling van orgieën, seksfeestjes afgewisseld met drugsfeestjes met naakte dansende vrouwen in kooien, sorry ik sloeg even op hol. Maar : zijn er feestjes tussendoor, een slotfeest ? Vuurwerk ?

Feestjes zijn er genoeg. De meeste zijn van professionele aard : winkelopeningen, cocktails, businessdiners. Een aantal, voornamelijk Italiaanse merken verzamelt de vertegenwoordigers van de Belgische pers elk seizoen voor een etentje. Veel ontwerpers en merken organiseren na hun show een afterparty, waar vooral vrienden op worden uitgenodigd. Tijdschriften, modellenbureaus en in fashionista’s gespecialiseerde clubs hebben hun eigen, grootser opgezette feesten. Onze favoriete modefeestjes : een soiree, lang geleden, van Gianni Versace met alle supermodellen, Prince en Sylvester Stallone in de minuscule discotheek van het Ritz hotel, en een redelijk groezelige party van Dior Homme in Le Pop, in een bar op zakformaat voor rock kids in de buurt van Bastille (Karl Lagerfeld en de Pet Shop Boys op de dansvloer). Orgieën, drugs ? Als officiële vertegenwoordigers in het buitenland van Knack Weekend moeten we natuurlijk wel een beetje op onze reputatie letten.

DOOR JESSE BROUNS