TROOSTELOOS

In zijn tweede regie blijft de Amerikaanse acteur Tim Robbins zelf buiten beeld, maar stimuleert hij levensgezellin Susan Sarandon en Sean Penn tot misschien wel de beste vertolkingen uit hun toch al indrukwekkend palmares. ?Dead Man Walking” is zeker geen simplistische aanklacht tegen de doodstraf. Het is integendeel een film die de problematiek van misdaad, schuld en straf vanuit alle mogelijke hoeken ontleedt en de toeschouwer dwingt om zijn eigen oordeel over gerechtigheid zoniet te herzien, dan toch flink in vraag te stellen.

Robbins doet dit met een waar gebeurd verhaal dat zuster Helen Prejean in haar gelijknamige boek beschreef. Sean Penn is de jonge arrogante boef Matthew Poncelet die in zijn dodencel in de staatsgevangenis van Louisiana zijn executie afwacht. Susan Sarandon is zuster Helen, een katholieke non, die eerst in de (gedeeltelijke) onschuld van de veroordeelde man gelooft en voor een herziening van het vonnis ijvert. Als dat mislukt, aanvaardt ze op verzoek van de moordenaar om hem spiritueel bij te staan tijdens zijn pijnlijke tocht naar de executie.

Robbins brengt een zeldzaam serene bijdrage in het debat rond de doodstraf. Hij toont zeer gedetailleerd de bureaucratische obsceniteit van de rituele moord begaan door de staat, maar minstens even aangrijpend is het troosteloos verdriet en de onmacht van de nabestaanden van de slachtoffers.

Penn is akelig als de moordenaar-verkrachter zonder berouw. Liefst zou je hem verafschuwen, maar dankzij Penns subtiele vertolking ga je zelfs deze onmens als een slachtoffer van omstandigheden zien. De prestatie van Sarandon is zo mogelijk nog een grotere krachttoer. Zonder de geringste manipulatie brengt ze haar medevoelen over, en overtuigt ze ons ervan dat zelfs het meest verachtelijk individu recht heeft op een beetje liefde en bijstand.

Hoe verdienstelijk ?Dead Man Walking” ook is, het is zeker geen cinematografische creatie van het kaliber van ?In Cold Blood”. Toch moet je onvermijdelijk aan deze Truman Capote-verfilming denken, ook al omdat Scott Wilson, een van de twee moordenaars uit deze klassieker uit 1967, nu de bijrol speelt van de kapelaan. Net als in ?In Cold Blood” onthult Robbins stukje bij beetje de afschuwwekkende misdaad waar het allemaal om begonnen is, maar erg onthullend of beklemmend werkt die flashbackstructuur niet. Het verschil tussen ?Dead Man Walking” en ?In Cold Blood” is het verschil tussen fors docudrama en een filmisch geïnspireerde reconstructie van een schokkende moordzaak.

Zie interview met Tim Robbins in Knack nr. 9, en interview met Susan Sarandon in dit nummer op p. 12.