TIJDGENOTEN

Robby Siera (29) richtte in de provincie Antwerpen een LETS-kring

op. LETS is een stilaan in de wereld verbreid systeem

waarin geld van geen tel meer is.

ANNA LUYTEN

FOTO : LIEVE BLANCQUAERT

Ik stond met mijn zwangere vrouw bij een bakker in een dorpje op Kreta. De winkeljuffrouw keek mijn vrouw aan, nam een koek uit de etalage en gaf hem haar. Zwijgend. Zomaar en gratis. Dat gebaar ontroerde mij. Het plezier waarmee die vrouw die koek weggaf, was zo mooi. Zoiets zou bij ons niet meer kunnen. Wij moeten te veel op onze centen passen. Als de druk van het geld wegvalt, ontstaan er prachtige dingen. Bij die bakker in Kreta ligt de kiem van mijn interesse voor LETS.

LETS staat voor Local Exchange andTrade System. Ik leerde het kennen via de groep Aktie Strohalm die een kantoor had in het gebouw waar ik als informatieverantwoordelijke voor de Federatie van Jongeren Adviescentra werk. Aktie Strohalm wil het idee in België promoten. In juni richtte ik samen met mijn vrouw een LETS-groep op voor de provincie Antwerpen. Het is een eenvoudig systeem dat een mogelijk alternatief, of eerder een aanvulling, is voor het gewone geldcircuit.

In essentie regelt LETS de ruilhandel tussen een groter aantal personen. Wij ruilen zowel goederen als diensten. We betalen elkaar daarvoor niet in gewoon geld, maar in onze fiktieve munt die wij bloemen noemen. Wij stellen als richtlijn dat een uurloon gelijk is aan twintig bloemen.

Onze Antwerpse LETS-kring telt nu tien personen. Via een krantje geven we aan elkaar vraag en aanbod door : massage, tuinadvies, onderhoud van de wagen, het bakken van cakes, verse eieren. Of wat nog kan : haar knippen, ramen lappen, fietsen herstellen. Wie wil ingaan op een aanbod neemt zelf kontakt op met de persoon die iets aanbiedt. Vorige week is iemand in onze tuin kersen komen plukken via LETS. In ruil voor het kersen plukken gaf ik een bon waarop ik schreef : ik heb dit aanbod gewaardeerd voor vijfentwinting bloemen.

Met zo’n waarderingsbon engageer je je om ooit iets terug te doen ter waarde van hetzelfde aantal bloemen. Dat hoeft niet noodzakelijk voor de persoon te zijn die jou iets aangeboden heeft. De waarderingsbon wordt naar de centrale administratie verzonden, waar de transakties van de leden worden bijgehouden. Dat is nu bij mij thuis. Vergelijk het met een bank, met dat grote verschil dat in het rood staan niet erg is. Er bestaat geen rente in het LETS-systeem. Negatief staan betekent alleen dat je ooit iets terug gaat doen voor een lid van de groep. “Wat met profiteurs ? ” wordt vaak gevraagd. In praktijk is dat bij mijn weten nog nooit voorgekomen. Je stapt niet zomaar in een LETS-kring. Je doet dat alleen als je gemotiveerd bent.

LETS is geen bevlieging. Het bestaat al langer. Het ontstond meer dan tien jaar geleden in Canada, in Commox Valley. Dat plaatsje werd geteisterd door een ekonomische krisis. De inwoners besloten terug te grijpen naar de ruilhandel om onderlinge transakties uit te voeren. Ook kleine bedrijfjes begonnen mee te doen. De lokale ekonomie bloeide weer op en het LETS-systeem werd de wereld ingestuurd : naar Australië waar het erg groots is en waar ze nu al LETS elektronische kredietkaarten hebben, India, Engeland… en via Nederland waaide het een jaar geleden over naar België. Er is nu een LETS-groepje in Leuven, in de provincie Antwerpen en onlangs ontstond er een in Gent. In Amsterdam zitten er tweehonderd mensen in zo’n LETS-kring. Dat is fantastisch. Wij houden het bewust nog vrij bescheiden. De LETS-kring van Leuven telt zo’n dertig mensen, wij zijn met tien, in Gent zijn het er vijftien. We willen niet te hard van stapel lopen. We blijven met beide voeten op de grond staan.

Ik wens geld niet af te schaffen. Maar LETS is een alternatief waarderingssysteem. Ik wil kreatief op zoek gaan naar alternatieven. Het heeft iets spiritueels. LETS is veel meer dan ekonomie. Het is ook omgaan met elkaar. Wij zijn geen zwevers. LETS is iets doèn voor een ander, iets zeer konkreets. Het is belangrijk dat je iets aanbiedt wat je echt graag doet. Het heeft ook veel meer met welzijn te maken dan met ekonomie. In het LETS-systeem kan je de kleinste dingen waarderen. Zoveel plezier dat je eruit haalt ! Een LETS-groep is een verzameling van mensen van allerlei slag, ook dat is boeiend. In Leuven werken gepensioneerden en jongeren heel nauw samen. Als de druk van het geld wegvalt, krijg je veel meer ademruimte en plaats voor menselijke dingen. Ik vond het heerlijk dat hier iemand krieken kwam plukken. Mijn vrouw durfde niet in de boom te klimmen en ik had geen zin om het ’s avonds na mijn werk nog te doen. Ik was blij toen ik de lege boom zag. Die waardering druk je in geld niet uit.

(Info : LETS Antwerpen tel. (014) 51.63.38. Leuven (016) 26.07.23. Gent (09) 238.11.74. Aktie Strohalm Vlaanderen (03) 235.73.60.)

Robby Siera (rechts) : “Ik wens geld niet af te schaffen, maar ik wil kreatief op zoek gaan naar alternatieven. “