Sigiswald Kuijken

Violist en dirigent Het eredoctoraat van de KULeuven is een mooie bekroning van mijn werk, maar het is geen eindpunt. Ik ben lang niet klaar, ik ga minstens nog tien jaar door.

La Petite Bande is bijna halverwege het project van twintig cd’s met Bachcantates, één voor elke zondag van het jaar. Bach heeft er een tweehonderd geschreven. Ik zet bij die werken geen koor in, maar werk uitsluitend met vier vocale solisten en een beperkt instrumentaal ensemble, zoals ook Bach zelf deed.

Er is ook het Kuijken Strijkkwartet : François Fernandez, mijn broer Wieland, mijn vrouw Marleen en ik (voor Mozart- en Haydnkwartetten). We hebben daarnaast een ander kwartet dat twee generaties omvat : mijn dochters Veronica en Sara, mijn broer Wieland en ikzelf, voor later repertorium.

Ik ben de vijfde van zes broers. Drie werden muzikant, de drie anderen zijn wel muzikaal, maar ze werden bioloog, chemicus en graficus. Het wetenschappelijke zit ook onderhuids in mij. Ik ben enorm gefascineerd door wiskunde.

Wij groeiden op als atheïst, maar er was wel een vorm van spiritualiteit. Wat daarvan bleef hangen, is een diep respect voor de natuur en een besef van schoonheid.

Marleen komt uit een katholiek traditioneel gezin. Ik heb me laten dopen toen ik 22 was.

We hebben vijf kinderen, vier dochters en een zoon ; één dochter en onze zoon adopteerden we uit Korea toen ze nog heel jong waren. De oudste is veertig, de jongste wordt dertig. Onze ‘biologische’ dochters zijn alle drie professionele muzikanten. Sara is, zoals haar moeder, altvioliste. Ze woont in Zuid-Frankrijk, maar speelt geregeld mee met La Petite Bande en is mijn assistente aan het conservatorium in Brussel. Marie woont in Italië. Zij studeerde piano en zingt. Veronica heeft piano en viool gestudeerd. Zij woont in de buurt van Lausanne en is getrouwd met een Hongaars-Italiaanse violist.

We gingen naar de kerktoen de kinderen klein waren, maar we kregen behoefte aan andere horizonten. In ons huis zijn er symbolen van hindoeïsme en christendom, en in de tuin staat een grote boeddha. Ik zie religiositeit of spiritualiteit als een berg die men langs verschillende flanken kan beklimmen – in wezen is geen enkel pad essentieel beter dan een ander.

Marleen en ik schreven een boekomdat het ons gevraagd werd. Aanleiding was een lezing die we hielden in februari 2007 op de Brugse tentoonstelling ‘ Geloof en geluk’, waar documenten over de pelgrimage naar Santiago de Compostela werden getoond, samen met curieuze voorwerpen die de mensen daarbij soms meedroegen, sinds de middeleeuwen.

Zelf hebben we al twee keer de Camino de Santiago gedaan. In 1995 vertrokken we aan de Pyreneeën voor een voettocht van 750 kilometer. Zeven jaar later stapten we drie maanden vanuit Cahors. Dit jaar doen we weer een stuk, vanaf Parijs.

Dag na dag buiten. Lopen. Door dat ritmische stappen gaan je gedachten liggen, maar tegelijk begint er van alles in je hoofd te wemelen. Je beleeft een totaal andere kant van jezelf dan in het dagelijkse leven.

Als bijna vijf jaar beoefen ik zenmeditatie : naar binnen kijken om contact te krijgen met je diepe kern. Dat is een bron van energie die ik tien jaar geleden niet kende, de energie komt als het ware van dieper. Ik heb nu meer rust en ben minder moe, misschien omdat mijn motivatie anders is.

Ook mijn enthousiasme voor muziek wordt almaar groter. Hoe langer je je in een stuk verdiept, hoe beter je het doorgrondt. Hoe langer je het geduldig observeert, hoe meer het zich prijsgeeft.

Sigiswald Kuijken (64) geldt wereldwijd als een baanbrekende vernieuwer voor de vertolking van 17de- en 18de-eeuwse muziek. In ’72 richt hij het barokorkest La Petite Bande op dat tot de wereldtop behoort.

‘Op de Jacobsweg. Pelgrimeren op oneindig’, Sigiswald Kuijken en Marleen Thiers, uitg. Lannoo, 160 blz., 14,95 euro.

Het Kuijken Strijkkwartet (dat hij oprichtte in ’86) brengt Mozart en Haydn, zondag 13 april, aula Pieter de Somer, Deberiotstraat 24, 3000 Leuven. Aan de kassa : 30 euro. Voorverkoop tot 1 april : 25 euro, 016 33 74 76 of www.vesaliusonline.be

Info : anncornelis1@telenet.be

Door Griet Schrauwen / Foto Charlie De Keersmaecker