Onder boezemvriendinnen

Er is geen enkel stuk in onze garderobe dat zo’n intieme dialoog aangaat met ons lichaam als lingerie. Niets incarneert beter de vrouwelijkheid. We praten met vier vakvrouwen over het geheim van mooie lingerie, de eisen van de postfeministes en de eeuwige queeste naar perfecte vormen.

12

Yael Landman: “Ik speel een beetje met de taboes die rusten op uitdagende lingerie. Door bijvoorbeeld met doorzichtige tule het effect van een blote borst te insinueren.”

Katarina Van Den Bossche / Foto’s Maria Dawlat / Haar en make-up Vera Dierickx met Helena Rubinstein / Model Odile bij Dominique / Met dank aan gastverblijf Chambres en Ville te Brussel

Ine Renson

Het ene seizoen willen we kant en borduursels in onze lingeriekast, de volgende keer rennen we naar de boetiek voor dat supercomfortabele, naadloze model. Een balconnet voor onder een feestjurk of een stevig exemplaar voor tijdens het squashen, we hebben het allemaal. Lingerie is belangrijk voor vrouwen. De cijfers liegen er niet om: terwijl de economie slabakt, groeit de vraag naar lingerie. Inno verkocht er in het eerste trimester van dit jaar twintig procent meer van dan in dezelfde periode van 2001. Vreemd toch, dat kosten nog moeite worden gespaard voor dat onderdeel van de garderobe dat slechts voor enkele bevoorrechte ogen is bestemd. Wat is eigenlijk het geheim achter mooie lingerie? Wat betekent het voor vrouwen en wat verwachten ze ervan?

Liliane Goteff is styliste bij Dim, het bekende en betaalbare Franse merk dat staat voor comfortabele en innoverende no-nonsense ondergoed. Liesbeth Van de Veldeis verantwoordelijk voor het technische ontwerp bij fabrikant Van de Velde, bekend van de duurdere, maar degelijke merken Marie-Jo, Prima Donna en L’Aventure. Marlies Dekkers is de vrouw achter het Nederlandse designermerk Undressed, en breekt met haar moderne en behoorlijk prikkelende lingerie al ruim tien jaar een lans voor het terugwinnen van de erotiek. Op eenzelfde golflengte zit Yael Landman, de jonge Belgische ontwerpster die met haar creaties pleit voor wat ze noemt ‘erotische correctheid’.

Vier vrouwen met een verschillende missie dus, maar over één ding zijn ze het roerend eens: een vrouw koopt lingerie in de eerste plaats om zichzelf te behagen. Kanten niemendalletjes of lakleren creaties mogen dan het voorwerp uitmaken van de mannelijke fantasie, vrouwen kopen ze vooral omdat ze zich er zelf goed bij voelen. “Lingerie is het eerste wat een vrouw ’s ochtends aantrekt”, stelt Yael Landman. “Welke beha ze kiest, heeft een belangrijke invloed op haar humeur. Als dat een verleidelijk model is, zal ze zich ook mooier, vrouwelijker voelen. Ze straalt dat gewoon uit.”

Ook bij Van de Velde weten ze dat hun klanten vooral aan zichzelf denken. “Omdat mijn lichaam van mij is”, konden we enkele seizoenen geleden lezen in de Marie-Jo folders. “Voor mezelf, maar ook een beetje voor hem”, luidt het deze keer. “Met de nadruk op mezelf‘, lacht Liesbeth Van de Velde. “Vrouwen willen mooi zijn, en lingerie is nu eenmaal iets wat daar goed bij kan helpen. Ze kopen in elk geval niet alleen om de mannen te plezieren. Enquêtes wijzen bijvoorbeeld uit dat vrouwen die zich voor hun job geregeld moeten omkleden in het bijzijn van andere vrouwen, beduidend meer geld uitgeven aan lingerie.”

In haar lingeriekeuze kan een vrouw vaak ook eerlijker zijn dan in bovenkleding. “Het mooie aan onze sector”, vindt Marlies Dekkers, “is dat je de wereld van de geheimen betreedt. Als ontwerpster ga je een intieme dialoog aan met de consument, je kunt verder gaan in haar geest dan om het even wie. Lingerie geeft een vrouw de vrijheid te experimenteren: ze kan doen wat ze echt wil, net omdat het verborgen zit. In de paskamer trek ik een vrouw over haar eigen grenzen. Als een geheim dat ze je toevertrouwt, net als in een dagboek. Wanneer ze dan in de spiegel kijkt, ziet ze dat het resultaat goed is. In die stemming kan ze misschien worden aangezet om er dingen mee te gaan doen.”

“Dingen doen”, haar vrouwelijkheid uitspelen, verleiden dus. Nu we de laatste feministische golf al een tijdje achter ons hebben gelaten, is het weer toegestaan echt vrouw te zijn. Genieten van onze vrouwelijkheid zonder gestigmatiseerd te worden als lustobject. Oude taboes uitdagen met een vleugje humor. Het kan weer allemaal. “We hebben met onze lingerie lange tijd vrouwen willen bevrijden”, mijmert Goteff. “Weg met het korset, weg met de baleinen, weg met alles wat moést om verleidelijk te zijn. Vandaag hebben vrouwen die vrijheid veroverd en kan er weer wat meer. Vrouwen willen bevallig zijn, zonder zich te onderwerpen aan de dictatuur van de verleiding. Erotiek mag, als het maar verlost is van de denigrerende bijklank die er vroeger aan vast hing. Vrouwen zijn sterker geworden op dat vlak: ze beseffen wat hun kracht is, maar ze dramatiseren die niet. Ze verleiden met de knipoog.”

“Erotiek is niet iets waarvan de mannelijke geest het monopolie heeft, vrouwen houden er uiteraard ook van”, beaamt Landman. “Ze hebben de touwtjes zelf in handen. Vrouwen zijn meesters van het spel, en ze hebben daartoe hun eigen attributen, waaronder lingerie. Dat mag best sensueel zijn, als het maar niet hoerig is of goedkoop. Ik probeer een beetje te spelen met die taboes die rusten op uitdagende lingerie. Door bijvoorbeeld met doorzichtige tule het effect van een blote borst te insinueren. Het is een beetje balanceren op de grens, zonder er echt over te gaan.”

Ook Dekkers pleit al ruim tien jaar voor het terugwinnen van de erotiek. “Het feminisme heeft geweldige dingen gedaan waarvan wij nu de vruchten plukken, maar er is ook iets verloren gegaan. In naam van de vrijheid mocht ook de schoonheid van de erotiek niet meer bestaan. Alles werd zo plat, zo vanzelfsprekend. Bij de Viva, de Hollandse Flair, zat laatst een vibrator. Alsof vrouwen verloren zijn zonder vibrator. Veel vrouwen kennen het spel van verleiden niet meer. Het moet allemaal zo direct gebeuren. Ik hou wel van wat taboes: niet meteen alles prijsgeven, de fantasie laten werken. Wat geheimen cultiveren, die zich pas langzaam laten ontdekken.”

Vrouwen kiezen ook vaker à la carte, afhankelijk van de stemming waarin ze verkeren, de gewenste sensualiteit of louter in functie van hun dagprogramma. De tijd dat een vrouw zwoer bij één merk en dezelfde beha droeg tot die tot op de naad versleten was, is voorbij. Vandaag heeft iedereen van alles wat in de kast liggen. Of concreet: bij dezelfde vrouw kan een prikkelende Undressed best naast een comfortabele Prima Donna op het droogrek hangen. “Elke beha heeft een functie”, stelt Van de Velde. “Vrouwen dragen andere beha’s op het werk dan tijdens een avondje uit, net zoals ze hun keuze ook laten afhangen van de kleren die ze dragen. Lingerie wordt almaar meer een onderdeel van de mode. Bij een rode jurk hoort een rode beha, zo eenvoudig is dat.”

In haar wintercatalogus visualiseert Landman treffend de vrouw in haar diverse gedaanten. Voor het thema The Godmother inspireerde ze zich op de wereld van de maffia, waar drie soorten vrouwen een rol spelen: De vrouw, de maîtresse en het meisje dat haar onschuld wil verliezen. Landman is ervan overtuigd dat die drie types in elke vrouw schuilen. Daarom ontwierp ze drie lijnen, waarin telkens een van die archetypes de bovenhand krijgt. Wie zin heeft om het meisje te zijn, kiest voor de naïef-sensuele lijn, wint de maîtresse het van de ernst, dan mag het wat pikanter.

Dekkers verwoordt het anders. Voor haar is lingerie vooral een lifestyleproduct, iets waaraan vrouwen een bepaalde identiteit ontlenen. “Welke beha je draagt, zegt iets over je karakter, of beter: over het imago dat je op dat moment wilt uitstralen. Net als de tas die je kiest of je schoenen. Daar heeft Madonna een grote verdienste aan. Zij heeft getoond dat een vrouw een uitgebreid register persoonlijkheden kan opentrekken. En bij elk van die gedaanten past specifieke lingerie. Wat ook betekent dat dames van 75 Undressed kopen. Ook zij hebben vaak nog zin om verleidelijk te zijn.”

Als lingerie dan toch in de eerste plaats een cadeautje is voor de vrouw zelf, nemen we aan dat die niet alleen mooi moet zijn, maar ook goed dient te zitten. De jaren negentig zorgden voor een doorbraak: boterzachte microvezels veroverden de lingeriewereld op een drafje, flexibele modellen vlijen zich als een tweede huid om ons lichaam, naadloze en onzichtbare beha’s werden haast een must. “De ideale beha is deze die je niet voelt zitten”, vindt Goteff nog steeds. “Ondergoed moet versmelten met het lichaam. Net daar zit voor mij dat intieme. Met Dim trekken we de kaart van het emotionele: we leggen de nadruk op het voelen, eerder dan op puur visueel genot. Iets wat zacht voelt, kan erg sensueel zijn.”

Van de Velde koppelt dat comfort aan ontvoogding: elke vrouw kan iets vinden wat perfect bij haar lichaam past. “Met Prima Donna gaan we bijvoorbeeld van cup B tot H, die elk in een zevental maten beschikbaar zijn. Dat is een wereld van verschil met de gewone confectie, waar elke vrouw maar in een van de zes standaardmaten moet zien te passen. De lingeriesector bekommert zich veel meer om de behoeften van de vrouw zelf. De evolutie is zo dat vrouwen steeds grotere boezems hebben, ook jonge meisjes. De gemiddelde maat is in tien jaar verschoven van een B-cup naar een C. Daarom moeten we ervoor zorgen dat ook vrouwen met grotere borsten mooie lingerie kunnen vinden. Vroeger was er iets aantrekkelijks voor vrouwen met ‘gewone’ borsten, en moesten wat groter geschapen vrouwen het stellen met een weinig tot de verbeelding sprekend steunmodel.”

Voor elke soort borst een beha dus, maar veel vrouwen nemen daarmee geen vrede. Ze zijn niet echt tevreden met hun lichaam en storten zich vol overgave op de zeer populaire ‘corrigerende’ lingerie: minimizers voor wie te veel heeft en push-ups voor als het wat royaler mag ogen. “Eigenlijk geeft elke beugelbeha al een correctie”, relativeert Van de Velde meteen. “Hij geeft je een mooie vorm die niet helemaal natuurlijk is. Vrouwen willen er nu eenmaal goed uitzien. Ik merk dat de minimizers in onze grotematencollectie veel succes hebben. Goed dat ze er zijn, vrouwen willen dat ook echt. Wie zijn wij om te moraliseren over tevreden zijn met wat je hebt?”

“Ik kan die trend wel volgen, maar vind de term ‘corrigerend’ wat misplaatst”, zegt Goteff. “Die heeft te veel de negatieve betekenis van ‘een lelijk figuur wat bijwerken’. Het is niet onze rol om vrouwen met grote of kleine boezems te stigmatiseren. Wel om ze het leven eenvoudiger te maken, zowel lichamelijk als psychisch. Als een vrouw zich met een minimizer een moderner silhouet kan aanmeten en daardoor wat meer zelfvertrouwen krijgt, waarom niet? Maar eigenlijk zegt die vraag minder over lingerie dan over de maatschappij. Die dicteert het standaardmodel als streefdoel. Op zich is dat een gevaarlijke evolutie. Als we alles standaardiseren, zullen we ons op den duur niet meer kunnen aanpassen aan de specifieke eisen van een lichaam. En dan zitten we weer een eind verwijderd van de vrijheid die we net hebben veroverd.”

“Vaak is er ook niets fout met het lichaam, maar met de manier waarop vrouwen zich aankleden”, merkt Dekkers op. “Je moet zoeken naar datgene wat het beste past bij jouw lichaam. Iemand met een grote boezem kan prachtig staan met het ene model, terwijl het andere beter geschikt is voor kleine boezems. Als vrouwen dat al zouden respecteren, hadden ze veel minder complexen. Het blijft natuurlijk wel zo dat onder bepaalde kleding een push-up bijzonder flatterend is. Voor mij moet het dan ook kunnen. Als het maar geen keurslijf wordt. De dag dat vrouwen met kleine borsten niet meer zonder push-up door het leven durven te gaan, is alle strijd die we hebben geleverd voor niets geweest.”

14

Marlies Dekkers: “Veel vrouwen kennen het spel van verleiden niet meer. Het moet allemaal zo direct gebeuren. Ik hou wel van wat taboes: niet meteen alles prijsgeven, de fantasie laten werken.”

16

“De dag dat vrouwen met kleine borsten niet meer zonder push-up

door het leven durven te gaan, is alle strijd die

we hebben geleverd voor niets geweest.”