Minder is het sleutelwoord in de meubelindustrie dit jaar : minder aanbod, minder spectaculair design, minder bedrijven. Maar zoals blijkt uit onze selectie van de interessantste nieuwe meubels, valt er toch nog heel wat moois te rapen.

De designsector heeft een aantal magere jaren achter de rug, maar hoopt op beterschap. ’s Werelds belangrijkste meubel-evenement, het Salone del Mobile in Milaan, kreeg dit jaar tien procent meer bezoekers over de vloer ; 2004 zal welhaast zeker de geschiedenis ingaan als een sleuteljaar. Maar dat zal weinig of niets te maken hebben met het meubilair dat werd gelanceerd : in en rond de tentoonstellingspaleizen was opvallend minder spectaculair design te zien dan tijdens vorige edities, alsof de industrie zich collectief had ingehouden. Hebben de bevoegde instanties eindelijk aanvaard dat er grenzen zijn aan het aantal nieuwe meubels dat de markt kan slikken ? Mensen kopen niet langer een salon voor het leven, maar ze kopen nog lang niet elk jaar een nieuw salon.

Misschien daarom ook dat de voornaamste trends van 2004 economisch zijn. De designindustrie, sinds jaar en dag gedomineerd door familiebedrijven, wordt heruitgevonden naar het voorbeeld van de luxesector, waar machtige groepen als LVMH en Gucci de scepter zwaaien. Het is al overname, herstructurering en groepsvorming wat de klok slaat. Concentratie is het sleutelwoord, de leuze : samen sterk. (Zie kader : Geconcentreerd design)

Het meest gebruikte cliché uit de meubelindustrie, lessismore (ooit verzonnen door Ludwig Mies Van der Rohe), wordt dus veelvuldig bevestigd. Ook door Philippe Starck, die ons onlangs vertelde dat designers beter minder zouden ontwerpen, in plaats van meer. “Ik ben niet langer geïnteresseerd in elegante architectuur of fancy design“, zei hij. “Het is belangrijk dat we minder producten maken, maar betere producten. Een product moet discreet zijn. Mijn stoel, de Marie, is het grootste succes uit de geschiedenis van de meubelindustrie. En die stoel, dat is niets.”

De spectaculairste meubels van 2004 kunnen onmogelijk worden beschreven als niets. Toch lijkt het tijdperk van welomlijnde stijlen en duidelijke trends voorbij, tenminste voorlopig : 2004 is geen jaar van grote stromingen. Na het minimalisme en het maximalisme is het de beurt aan een ergenstussenisme, vis noch vlees. Met enkele interessante staaldraadstoelen, een overvloed aan textiel, vuile jarenzeventigkleuren en een handvol interessante hybrides van meubel en licht begin je nog geen revolutie. Maar al is de buit van Milaan deze keer relatief pover, toch zijn er nog interessante meubels à volonté, zoals op deze pagina’s te zien is.Na het minimalisme en het maximalisme is het de beurt aan een ‘

Best of

1. JUNO is een ongewoon maar stijlvol vormgegeven fauteuil van het Noorse collectief Norway Says, voor ClassiCon.

2. Jasper Morrisons nieuwe fauteuil voor Cappellini, OBLONG, is volumineus maar niet buitenmaats. De sofa heeft geen structuur, is dus louter kussen (gevuld met polystyreenparels)

3. ON THE ROCKS van Francesco Binfaré voor Edra : een eiland van een zetel.

4.NAIS, constructivistisch meesterwerk van staaldraad in de traditie van Eames en Bertoia. Deze stoel van Alfredo Häberli voor ClassiCon is nochtans lichter en kleiner dan zijn voorgangers, en de vorm is helemaal 2004. Weatherproof staal, bij voorkeur in mat blauw of rood geverfd.

5. Xavier Lust, de meest opgemerkte Belg in Milaan, tekende voor Driade een nieuwe stoel en tafel, beide TETRA genaamd : de poten muteren van een vierkante vorm op vloerniveau naar een driehoek.

6. Tom Dixon maakte net als Alfredo Häberli een reïnterpretatie van de klassieke staaldraadstoelen. De WIRE SERIES is verkrijgbaar van zijn eigen merk, Tom Dixon.

7. In de jaren zestig ontwierp de Franse designer Pierre Paulin nogal wat succesproducten voor Artifort. In de jaren nul rekent het Nederlandse bedrijf op zijn landgenoot Patrick Norguet, die dit jaar scoort met de BOSON.

8. DUMMY van Konstantin Grcic voor Moroso, een mollige stoelcover gemaakt van een vel polyurethaanschuim dat over een stoel kan worden geschoven. Geen nieuw idee, maar wel mooi uitgevoerd.

9. BLOOMY CHAIR van Patricia Urquiola voor Moroso, een stoel als een bloemenkelk op een steel, met bijbehorende tafeltjes.

Zitten

10. CARBON CHAIR van de Nederlandse designers Bertjan Pot en Marcel Wanders voor Moooi : een archetypische vorm uitgevoerd in een extreem licht materiaal : carbon. Ongeveer net zo zwaar als een yoghurtpotje.

11. SUPERLIGHT, een prestigeproject in aluminium van de wereldberoemde architect Frank O. Gehry, is niet vederlicht (ongeveer drie kilo) maar wel Popeye-sterk. Verkrijgbaar van fabrikant Emeco.

12. Rodolfo Dordoni ontwierp voor Molteni & C de LEAN, een semi-klassieke stoel met houten onderstel en een met leder of Alcantara bekleed bovenstuk. De rug is lichtjes gebogen, voor extra comfort.

13. POPPYSTAR, van Bartoli Design voor Segis, een lichtgewicht stoel van met glasvezel versterkt polypropyleen, gemaakt met thermoplastische injectie door gas.

14. IT, een combinatie van sculptuur en zitmeubel, is een van de spectaculairdere nieuwigheden van het jaar. Ontworpen door Jacob en Mac Farlane, de inrichters van het restaurant Georges in het Parijse Centre Pompidou. Verkrijgbaar van Sawaya & Moroni.

15. De A660, bijgenaamd Loop Chair, van James Irvine : traditionele knowhow wordt gekoppeld aan een vloeiend hedendaagse vorm.

16. Vico Magistretti’s NIHAU-stoel, gemaakt van staaltube en polypropyleen, heeft iets van een vlinder. Bij Kartell.

17. De SOFT MOSAIC-collectie van Jürgen Mayer H. voor mozaïekspecialist Bisazza lijkt hard, maar is in feite zacht. Het geheim : het blok schuim onder de steentjes van Venetiaans glas.

18. Deze porseleinen KRUK van Frank Claesen voor Studio Pieter Stockmans kan worden gebruikt als zitobject of tafeltje. Steviger dan verwacht.

19. Antonio Citterio’s kuipstoeltje IUTA, bij B&B Italia, was oorspronkelijk bestemd voor de contractmarkt (luchthavenlounges, hotels en dies meer). Nu ook verkrijgbaar voor thuisgebruik.

20. Thomas Sandell ontwierp METRO voor de nieuwe kantoren van OM Gruppen, eigenaar van de Beurs van Stockholm. Verkrijgbaar van Offecct.

21. LOFTY is een stalen zwaargewicht van ontwerper P. Cazzaniga : de stoel weegt 35 kilogram, de chaise longue honderd kilogram meer. Een combinatie van spitstechnologie en handenarbeid, bij MDF Italia.

22. SEGESTA TENNIS van Alfredo Häberli is de variant van zijn vorig jaar voorgestelde Segesta, nu als scheidsrechterstoel, voor trendy tennisterreinen. Bij Alias.

23. Nog een product met icoonwaarde van de toonaangevende fabrikant Edra : de CORALLO van broers Humberto en Fernando Campana.

24. De witte kuipstoel STRIP van Carlo Colombo voor Poliform is een geslaagde mix van futurisme en nostalgie.

25. Jean Nouvel ontwierp twee nieuwe producten voor Matteograssi : de gestripte stoelen MM en de in zwart of wit verkrijgbare fauteuils ELEMENTAIRE, die dat volgens de Franse architect ook écht zijn. “Antidesign, zonder verbeelding, zwart en hoekig. Ze zijn goed gemaakt en verder niets.”

26. LAC is een met leder beklede stapelbare stoel. Van Jasper Morrison voor Cappellini.

27. Na de Fjord koos Patricia Urquiola opnieuw een naam met Scandinavische resonantie voor de stoel met bijbehorende poef die ze voor DePadova ontwierp : OLA.

Loungen en liggen

28. Bank TOGETHER van het collectief Eoos, voor Walter Knoll in Duitsland.

29. Perfect voor in een sprookjespark, de bank MORFEO, van het Italiaanse Domodinamica.

30. GHOST is een reeks zitmeubelen van Paola Navone voor Gervasoni. Half Ibiza 1973, half Milaan 2004.

31. SNOWDONIA is een elegante, lichtjes nostalgische sofa van Eric Jourdan voor Ligne Roset.

32. UNITO van de opkomende Nederlandse designer Khoidi Feiz, bij Felicerossi, die dit jaar een handvol designers vroeg een zitmeubel te ontwerpen rond dezelfde basis-structuur.

33. Zanotta’s nieuwe sofa, ZAK, werd ontworpen door Ludovica en Roberto Palomba.

34. De fauteuil CLIP kan door uittrekken worden veranderd van zitmeubel tot relaxmeubel met extra zitdiepte. Verkrijgbaar bij Basix by Rolf Benz.

35. Hannes Wettstein ontwierp voor Molteni & C een verstelbare fauteuil, de REVERSI.

36. BOOMERANG, collectie zitmeubelen van Water Studio en Gwenael Nicolas voor het Japanse merk IXC, dat dit jaar in Europa tracht door te breken.

37. De PHOENIX van Patricia Urquiola voor Moroso is de belangrijkste nieuwe luxesofa van het jaar.

38. MARCUS, een comfortabele chaise en poef van Jeffrey Bernett voor Montina.

39. KAMASITRA van Jori, een moduleerbaar concept dat fysiek genot wil nastreven door een extreem zitcomfort. Met eindeloos veel variaties.

40. Danny Venlet bedacht voor het nieuwe Belgische label MNM een collectie speels zitmeubilair met de naam LET’S DROP, geïnspireerd door Engels snoepgoed.

Aan tafel

41. Kartell bestelde bij Philippe Starck een reeks opvolgers voor Louis Ghost, zijn in doorzichtig polycarbonaat gegoten Lodewijk-stoel. Starck gebruikt hetzelfde concept nu voor onder meer een barokke spiegel, een rek en deze tafel, EDOUARD GHOST, met een top van gelakt polyester en transparante poten.

42. KYOTO is een Japans geïnspireerde lage tafel van Laudani en Romanelli voor Montina. Eiken skelet, top van gekristalliseerd Grés.

43. Tafel ISAAC van Philippe Allaeys voor E15 (de Belgische designer tekende voor hetzelfde merk ook een minimaal bed, Noah).

44. Bijzettafeltjes SAMO van Team by Wellis, ontworpen door Kurt Erni.

45. Ron Arad ontwierp in opdracht van chemiereus Dupont de collectie LO-REZ-DOLORES-TABULA-RASA. Arad gebruikt het materiaal Corian als een onzichtbare projectiemuur of als een spectaculaire beeldenspuiende tafel. De producten zijn gemaakt in de Belgische ateliers van galerie Mourmans.

46. Jean Nouvel, die in het verleden een klassiek geworden tafel ontwierp voor Molteni & C, doet een nieuwe

poging voor Gebrüder Thonet Vienna met de TR2. Structuur en top zijn van grijsgeverfd staal, de extensiepanelen zijn bedekt met eik en groen textiel.

47. SITO, tafel van Carlo Zerbaro voor het nieuwe Franse merk Triode.

48. ARTHUR, ronde tafel die zowel binnen als buiten kan worden gebruikt, met plaats voor twaalf personen, ontworpen door Dirk Wynants voor Extremis.

49. FOUR, tafel van Ferruccio Laviani voor Kartell, heeft een flinterdunne top, die van op afstand lijkt te zweven in de ruimte.

Kasten

50. ONELINE, kasten en rekken van Carlo Colombo voor Gebrüder Thonet Vienna, een onderafdeling van gigant Poltrona Frau. Het skelet is van gechromeerde staaltube.

51. VISION, de legendarische kubistische blokkendoos van Pierre Mazairac en Karel Boonzaaijer voor Pastoe is vanaf nu verkrijgbaar in verschillende dieptes. Voor een prachtig reliëfeffect.

52. DI DI SYSTEM : OK, een virtuele kast. Hangsysteem in technicolor van Alberto Basaglia en Natalia Rota Nodari voor YDF.

53. Fabrikant Zerodisegno bekleedt

kasten van designer Marco Ferreri met de zogenaamde décollages van kunstenaar Mimmo Rotella, getransfereerd op vellen staal, die tot meubels worden geplooid en gescheurd. Elk stuk uit de serie MOBILI DECOLLAGES is uniek.

54. Het weggeknipte silhouet van een gevuld boekenrek wordt een nieuw boekenrek. NETTO, door het Duitse colectief Fremdkörper.

55. ORBIT is een combinatie van bureau en bar. Perfect voor winkels en drankgelegenheden, minder evident voor de privé-woning, maar waarom niet. Een uitstekende ontwerp van de Belg Bram Boo.

56. BREEZE, een reeks kasten van Kazuhiro Yamanaka, met deuren die lichtjes golven. Dezelfde Japanse designer ontwierp ook een mooie lamp, Rainy Day. Die heeft de vorm van een wiel, kan gemakkelijk door een kamer worden gerold (de elektriciteitskabel is acht meter

lang), aan een spijker in de muur worden gehangen, of op elkaar gestapeld. Bij Palucco.

57. HYANNIS PORT, buffetkast van Eric Jourdan voor het Franse Cinna.

58. LINK lijkt een verzameling op elkaar gestapelde kisten. Verkrijgbaar van Pierantonio Bonacina, dat gespecialiseerd is in handwerk.

Exterieur

59. DONUTS, van waaghaals Dirk Wynants voor zijn eigen bedrijf Extremis, is geïnspireerd door de binnenband-als-zwembadaccessoire. De band, met plaats voor zes personen, is gemaakt van uitzonderlijk stevig rubberbootmate- riaal ; de organisch vormgegeven top is van polyester. De gim- mickwaarde van DoNuts is groot, maar wie durft er het zwembad mee in ?

60. FELLINI is de herinterpretatie, in aluminium, van de opplooibare regisseursstoel. Ook verkrijgbaar als kruk en chaise longue. Werk van designer Stefano Gallizioli voor Coro.

61. Magis toonde de pretentieloos eenvoudige STRIPED COLLECTION van Ronan en Erwan Bouroullec, een reeks stoelen en tafels van tubestaal en strips methacrylaat.

62. SAMOA, een herinterpretatie van de strandstoel door Francesco Rota voor Paola Lenti, uitgevoerd in een aluminium dat doorgaans in de scheepsbouw wordt gebruikt. De

stof is bestand tegen regen, zon en chloor.

63. De PURE SOFA van Tribù, een modulair loungeconcept voor buiten.

Heruitgaves

64. De in Barcelona gevestigde fabrikant Bd heeft een ambitieus heruitgaveprogramma van het meubilair van Salvator Dalí, met onder meer de sofa in de vorm van een paar lippen, in 1972 ontworpen met Oscar Tusquets voor de Mae West-kamer van het Dalí Museum van Figueres : DALILIPS.

65. Nog van Knoll : de lijn organisch gevormde zitmeubelen SUZANNE van de Japanse designer Kazuhide Takahama, oorspronkelijk uitgebracht in 1965 door Gavina, een merk dat enkele jaren later werd overgenomen door de Amerikaanse fabrikant. Opvallend modern.

66. De verschillende licenties voor het erfgoed van de Zweedse designer Bruno MATHSSON zijn bij elkaar gebracht door het nieuwe bedrijf Bruno Mathsson International.

67. De Amerikaanse fabrikant Knoll haalt een nooit eerder commer- cieel verkrijgbare reeks meubels van Ludwig Mies Van der Rohe onder het stof vandaan, de collectie KREFELD, uit 1927, werd destijds ontworpen voor de huizen Lange en Esters in Krefeld, Duitsland, en is wellicht iets huiselijker dan de wereldberoemde Barcelona-lijn van de Duitse architect.

68. De belangrijkste heruitgave van het jaar is de reeks meubelen van Charlotte PERRIAND door het Italiaanse merk Cassina (meer hierover in de rubriek Design voor beginners).

69. I Multipli is een reeks bizarre zitobjecten uit de periode 1968 en 1972. Fabrikant Gufram brengt dertien modellen opnieuw uit, waaronder de ietwat legendarische PRATONE (uitvergrote grassprieten, door designers Ceretti, Derossi en Rosso) en de BOCCA, geïnspireerd door Salvador Dalí.

Jesse Brouns

ergenstussenisme’.