Porgy & Bess, de zogenaamde jazzopera van George Gershwin, oefent van generatie op generatie aantrekkingskracht uit op muzikanten van diverse pluimage. Dat komt niet alleen door die twee, drie aria’s die al snel een succesvol eigen leven als zelfstandige songs gingen leiden en de meesterverteller in elke rechtgeaarde muzikant wakker maken wie kent er niet ?I Loves You Porgy?, ?Summertime?, ?My Man’s Gone Now? ? Nee, net als een with strings album of een songbook kan een opname van Porgy & Bess de brug slaan naar een breder publiek dat eerder valt voor kunstig entertainment dan voor duistere jazzklanken.

Miles Davis nam samen met de orkestrale kleurenmenger Gil Evans een intussen klassieke versie op voor Columbia. Saxofonist en tegenwoordig nummer één bestseller Joe Henderson komt in het najaar met zijn kijk op het liefdesdrama, inclusief gastrollen voor Sting en Chaka Khan.

De gezelligste aankleding van Porgy & Bess staat op naam van Ella Fitzgerald en Louis Armstrong. Om het simpel te houden, zongen ze in 1957 in de studio onder hun beidjes alle rollen. (Ella neemt in ?The Buzzard Song? zelfs een mannenrol voor haar rekening.) Russell Garcia leidde het Hollywoodiaanse showorkest, liet zich niet intimideren door het libretto en bewerkte een en ander tot compacte medleys. De raspende stem van Armstrong geeft het geheel een street credibility, die beter past bij deze volksopera dan de precieuze stemmen uit artistiek correctere versies. Digitaal geremastered vormt deze ?Porgy & Bess? het sluitstuk van ?The Complete Ella Fitzgerald en Louis Armstrong on Verve?. De collectie, samen drie cd’s, alle in de jaren vijftig verschenen op het label van producer Norman Granz, omhelst nog de albums ?Ella & Louis? en ?Ella & Louis Again?, titels waarvan de eenvoud meteen de standing van de twee helden in de populaire muziek van toen aangeeft. Met de voornaam, zo spreek je alleen over je naaste buren en de allergrootsten. Deze mevrouw en meneer, geniaal maar menselijk, waren dat moeiteloos allebei. Hun onderonsjes zijn vooral grappige, soms ontroerende oefeningen in contrast. De meisjesachtige, al dan niet gespeelde onschuld en het gestroomlijnde raffinement van Fitzgeralds stem, het vriendelijk grijnzende, boefjesachtige straatgeluid van Armstrong ze doen elkaar nog beter klinken dan ze al zijn. Weg van de vaak opgeklopte opwinding van zijn All Stars laat Armstrong zich voor de jaren vijftig van zijn beste kant horen, ook op trompet. Extravert, zeker, maar met een hartverwarmende ondertoon van mijmering en zelfspot. De huisritmesectie van Verve (met Oscar Peterson) begeleidt, het repertoire bestaat uit onsterfelijke standards, toen nog gewoon liedjes die in de jukebox en op de radio kwamen. Weinigen konden die liedjes zo raak hun verhaal laten vertellen als Ella Fitzgerald en Louis Armstrong. Luister maar naar ?Autumn in New York? je ziet zo de bruinrode pracht en het gouden gedwarrel in Central Park, voelt bijna de laatste kostbare stralen van de zon.

The Complete Ella Fitzgerald & Louis Armstrong Recordings on Verve? (Verve, 3 cd’s, twee boekjes met foto’s, originele hoesteksten, tekst van Norman Granz/Polygram).