Het Moeras van de Duivel

Stilaan krijgen Roemeense kuuroorden opnieuw de standing die ze hadden in de 19de eeuw. Nu wil het land van de kuuroorden zijn grootste toeristische troef maken.

Zodra men in Roemenië komt, valt het op. In elk dorp is er minstens één bron waar mensen in de rij staan om te drinken van het water dat bekendstaat om zijn heilzame werking. Overal in dit bergachtige land borrelt thermaal, mineraal of koolzuurhoudend water uit de grond. “In heel Europa vindt men 3000 bronnen met thermaal of mineraal water. Een derde daarvan bevindt zich in Roemenië”, vertelt onze gids trots. “Onder bijna heel Roemenië bevindt zich één enorme geiser”, zegt balneologe Maria Hristache. “Bovendien heeft het land gigantische geologische schatten en een zeer gunstig klimaat.” Niet te verwonderen dat hier sinds mensenheugenis de kuuroorden als paddestoelen uit de grond schoten. De Romeinen bouwden de eerste thermen. Later kwamen de Turken, al even fervente aanhangers van intensieve lichaamsverzorging. Tijdens het Oostenrijks-Hongaarse keizerrijk werden nieuwe, elegante kuuroorden opgetrokken. In die tijd waren de therapeutische eigenschappen van het water over heel Europa bekend. Het werd op flessen getrokken en overal naartoe gevoerd. Napoleon III dronk er aanzienlijke hoeveelheden van. Later werden de natuurlijke therapieën aangevuld met allerlei technieken zoals fysiotherapie en aromatherapie.

Tijdens de communistische dictatuur werd Roemenië hét revalidatiecentrum van het sovjetblok. Overal verschenen hotels van het blokkendoostype en West-Europese syndicaten stuurden charters vol kuurgasten. Op het einde van de jaren 1980 kwam een einde aan dit sociale kuurwezen door de implosie van de Sovjet-Unie en vooral door het afschaffen van de terugbetaling van de therapieën, zowat overal in Europa. De aftakeling van de kuuroorden begon.

Striptease

“Die tijd is gelukkig voorbij”, constateert Ioan Munteanu, directeur van een kuuroord in Slanic Moldova in de oostelijke Karpaten. Het complex, dat veel charme heeft door wat nog overblijft uit de 19de eeuw, is één grote werf. “Zoals overal in Roemenië krijgen wij financiële steun van de Europese Commissie. Ons doel : de installaties aanpassen aan westerse normen én de prijzen aantrekkelijk houden.” Ioan Munteanu wil van deze kleine stad in de bergen een attractiepool maken. In zijn Hotel Venus ziet men niet alleen gepensioneerde kuurgasten maar ook jonge volwassenen die zich komen amuseren. ’s Avonds organiseert Ioan allerlei voorstellingen, waaronder striptease : “De Duitsers zijn er dol op !”

Het ligt in Ioans bedoeling om Roemenië zo aantrekkelijk mogelijk te maken. “Veel reisbureaus hebben afgehaakt vanwege ons pover imago in het buitenland. Ik wil aantonen dat ons land in volle expansie is en kwaliteit te bieden heeft voor onvergelijkbare prijzen.”

Niet ver van Slanic Moldova ligt Tirgu Ocna met een bizar kerkje dat helemaal van zout is, inclusief de kandelaars en de bisschopstroon. Het kerkje is gewijd aan de Heilige Varvara, de patrones van de mijnwerkers. Onder het aardoppervlak, 250 meter diep, ligt een enorme zoutmijn. Naast de kerk is een grote zaal voor de kuurgasten : 300 meter lang en 100 meter breed. Er kunnen makkelijk 1500 mensen in rondkuieren en er werden tennisvelden, volleybalterreinen en bowlingpistes aangelegd. De oorsprong van de mijn stamt uit een ver verleden. Men stelde vast dat de mijnwerkers ondanks de vreselijke werkomstandigheden nooit last hadden van ademhalingsmoeilijkheden en dat de mannen die wel luchtwegenproblemen hadden, prompt genazen toen ze er kwamen werken. Het zout en het kooldioxide beïnvloeden het deel van de hersenen dat de ademhaling controleert. Daarom komen zoveel mensen – vooral kinderen – met bronchitis en astma hier naartoe.

Ten westen van Slanic ligt Bazna, in Transsylvanië. Begin twintigste eeuw werd het ‘de parel van de kuuroorden’ genoemd. Het water in zwembad van Hotel Expro heeft een diepgroene kleur door het hoge jodium- en zoutgehalte. De zoutconcentratie is te vergelijken met die van de Dode Zee. Hier worden alle soorten reuma behandeld, naast luchtwegenproblemen en neurologische aandoeningen.

Meer noordwaarts, midden in Transsylvanië, ligt Sovata. De inwerking van water op het zout heeft een fenomeen veroorzaakt dat uniek is in Europa. Door het water dat door de zoutlagen sijpelt, ontstaan zoutmeren die even snel opdrogen als ze ontstaan. Het Ursu-meer, waarrond een luxehotel en thermen gebouwd werden, is er één van. Er werd een dijk rond gebouwd om te beletten dat het water zou ontsnappen. Nog bijzonder aan dat meer : onder invloed van de zon stijgt de temperatuur van het water naarmate men dieper gaat. Aan de oppervlakte van het Ursu-meer worden temperaturen tussen 10 en 20°C gemeten ; één meter diep is het water al 40°C warm ; op anderhalve meter niet minder dan 60°C. Dit is de uitgelezen plek voor verzorging van gynaecologische aandoeningen.

Kwade Geest

Bij aankomst in Covasna wordt men getroffen door een sterke zwavelgeur. Dit is het land van de Kwade Geest… In het dorp staat een vreemd gebouw dat ‘het Moeras van de Duivel’ herbergt. Het is ten stelligste af te raden zich voorover te buigen om een blik te werpen op de grijze massa, de stinkende modderpoel die uit de aarde opborrelt : de uitwasemingen van natuurlijk koolstofdioxide kunnen dodelijk zijn ! “Maar kleine dosissen van dit gas werken vaatverwijdend en bevorderen de bloedsomloop. Het is een soort natuurlijke Viagra“, vertelt Maria Hristache, hoofdarts van het therapiecentrum, breed glimlachend. Men komt dan ook naar Covasna voor de behandeling van impotentie en hartkwalen.

Baile Felix ligt in het westen van het land. Dit is het grootste kuuroord van Roemenië. Van op de oostelijker gelegen heuvels lijkt het of de site permanent in nevelen gehuld is. Het is damp die permanent ontsnapt uit de warmwaterbronnen. Omdat hier zoveel warm water uit de grond borrelt, ontstonden meertjes waarin zeldzame planten groeien. Eén ervan is een waterlelie die de ijstijd overleefd heeft en ’thermale waterlelie’ genoemd wordt.

“Het water heeft hier nog een bijzonder kenmerk”, vertelt Aura Branzas, directrice van het reisbureau Felix. “Het bevat radon, een licht radioactieve stof die het organisme stimuleert.” Veel Israëliërs komen naar hier voor een verkwikkend verblijf. Aan de rand van het zwembad van het Thermen Hotel zit Moshe, een man in de fleur van zijn leven en niet weinig trots op zijn… 86 lentes.

Tekst en foto’s Vincent Dudant

“In Europa vindt men 3000 bronnen met thermaal of

mineraal water. Een derde daarvan in Roemenië.”

“Kleine dosissen van dit gas werken vaatverwijdend en bevorderen de bloedsomloop. Het is een soort natuurlijke Viagra. “