Een haartje betoeterd

Wie overtollige haartjes voorgoed kwijt wil, moet over veel geld en geduld beschikken, bereid zijn tot lijden en risico’s nemen.

Overtollige secundaire haargroei komt pas na de puberteit tot ontwikkeling en slechts zelden is er sprake van een echte afwijking. De haartjes zijn gewoonweg een overblijfsel van de haarvacht die eigen is aan zoogdieren, en die de mens door kleding heeft vervangen. Dat die haargroei storend wordt bevonden, is cultureel bepaald. Schoonheidsspecialiste Sylvianne D’haemer uit Schellebelle: “Overtollige haargroei, vooral de snordons op het aangezicht of haren op armen en benen, kan een serieus sociaal probleem zijn. Ikzelf onthaar enkel met warme was, omdat andere methodes vaak meer na- dan voordelen hebben. Zo is de blend-methode erg tijdrovend, niet 100 procent betrouwbaar, en is er altijd kans op littekentjes door brandwondjes. Definitief ontharen is een precisiewerkje dat je vaak moet doen om het systeem in de vingers te krijgen en routine te ontwikkelen. En zelfs dan zijn wondjes niet uitgesloten.”

Johan Blokker is zaakvoerder van het Nederlandse Cosparfrance en introduceerde de blend-methode in de jaren ’80 in Europa. Dat systeem is gebaseerd op het gelijktijdig toedienen van twee zwakstroompjes (gelijkstroom en wisselstroom) waardoor het haarzakje met een zekerheid van 75 procent vernietigd wordt, zodat het haartje voorgoed verdwijnt. Het proces, waarbij een naald in de haarschacht wordt gestoken, duurt slechts 10 tot 15 seconden maar is niet geheel pijnloos. “Soms zijn klanten teleurgesteld omdat niet alle haartjes weg zijn, maar dat heeft te maken met de groeicyclus van het haar. Een haartje dat tijdens de groeifase wordt behandeld, verdwijnt definitief. Maar als het in de rustfase zit, is het niet zichtbaar en wordt dus niet behandeld. Het kan drie maanden tot een jaar duren voordat zo’n haartje opnieuw groeit. Dat betekent dat er meer haartjes moeten worden behandeld dan er te zien zijn, en dat een schoonheidsspecialiste gemiddeld anderhalf jaar met een klant in de weer is. Bovendien kunnen er nieuwe haartjes groeien, bijvoorbeeld door hormonale veranderingen. Elke vierkante centimeter huid heeft immers de potentie om honderenden haren te produceren.”

Johan Blokker trekt vooral van leer tegen een nieuwe manier van definitief ontharen, namelijk met de laser, een methode die hij óf gevaarlijk óf boerenbedrog noemt.

Blokker pleit uiteraard voor eigen winkel maar heeft zinvolle argumenten: “Ontsierende haargroei bij mannen en vrouwen is al tientallen jaren een onderwerp van bedrog en geldklopperij. Laserepilatie is de meest recente toepassing van zulke consumentenmisleiding. Maar laat het gezegd zijn dat andere methodes, die overigens nog steeds in gebruik zijn, het nog veel bonter maken. De pincetmethode ( met een elektrisch geladen pincet, red.) dateert uit de jaren ’70 en is nog altijd in zwang. Met die werkwijze is het resultaat van 0,00 procent: alle haartjes groeien mettertijd terug. Daarnaast steekt de laser met 10 procent doeltreffendheid nog gunstig af, al is dat percentage te mager om de wonderschone beloften in te lossen en de prijs te verantwoorden. Slachtoffers van dergelijke oplichterij zwijgen doorgaans want ontsierende haargroei is een taboe. Ze zijn te vergelijken met een eigenaar van zwart geld die geen aangifte doet van diefstal. Lasers kunnen uiteraard nuttig werk verrichten, maar dan op medisch vlak. Ontharen met een krachtige laserstraal is zoals schieten met hagel: je raakt allicht het doel, maar je vernietigt nog veel meer. Wat is het effect op het collageen en de elastine in de huid? Hoe zit het met de lymfebanen en de bloedvaten? Niemand kan het zeggen, we moeten afwachten. Nu al is er sprake van pigmentatieverschuivingen, brandwondjes en littekens. In de farmacie is het wettelijk verplicht om een geneesmiddel 10 jaar te testen vooraleer het mag verkocht worden, maar de laser voor cosmetisch gebruik wordt in sneltempo in de handel gebracht. De laser voor definitief ontharen werd voor het eerst in Amerika geïntroduceerd met een enorme marketingcampagne waaraan een paar eminente professoren voor grof geld hun naam verbonden. Dat hun reputatie daardoor stuk is, kan hen geen moer schelen want zij hoeven toch niet meer te werken. De winst van sommige fabrikanten lag niet zozeer in de verkoop van de apparaten zelf, dan wel in de stijging van de aandelenkoers die hun firma mocht noteren. De aandelen waren bij de beursintroductie 20 dollar waard, een jaar later 100 dollar en nu nog slechts 2 dollar, want in de USA krijgen deze toestellen terecht behoorlijk veel tegenwind. Zo mag er niet meer worden gesproken over definitief ontharen en wie de advertenties aandachtig leest, merkt dat dat ook in ons land niet meer geclaimd wordt. Geen mens die daarop let. Dokters weten hopelijk waarmee zij bezig zijn, al bedraagt hun investering een paar miljoen frank.”

“Tegenwoordig worden ook lasers in het schoonheidssalon gebruikt. Men weet dat sommige schoonheidsspecialistes aan het witte-jassen-syndroom lijden en graag doktertje spelen. Met een lasertoestel kunnen zij die droom waarmaken, en bovendien veel poen scheppen. Gelukkig zijn die toestellen in schoonheidssalons niet krachtig genoeg om de huid te beschadigen, maar dat betekent ook dat ze niet doeltreffend zijn. In het beste geval brengen ze de haartjes in rustfase, en beginnen de haartjes na een paar maand opnieuw te groeien. Of de klant er beter van wordt, zal dergelijke lieden worst wezen, want voor een ontharing van de bikinilijn wordt algauw 25.000 frank neergeteld.”

Wij hebben ons laten vertellen dat sommige van die lasertoestellen in schoonheidsinstituten gevaarlijk kunnen zijn omdat de lampen een extreem krachtige lichtstraal geven en weinig selectief werken. En de wetgever? Die hinkt alweer achterop.

Dokter D. uit Koksijde specialiseerde zich in laserbehandelingen. Ook hij relativeert en is voorzichtig: “Laser is als een fles whisky, je kan ervan genieten en een glaasje drinken, of je kan de hele fles binnengieten. Veel hangt af van de juiste indicatie, welke laser je gebruikt en hoe. Lasers zijn instrumenten die je enkel inschakelt als het echt noodzakelijk is. Voor het verwijderen van wijnvlekken en tatoeages zijn de voordelen wellicht gunstig, maar voor het verwijderen van wat overtollige haartjes lijkt de toepassing van laserstralen niet zinvol. Bovendien zijn de apparaten zeer duur, en die kosten worden uiteraard met de klant of de patiënt verrekend. Dokters kopen een dergelijk toestel en zetten vervolgens een hulpje aan het werk. Niet per se iemand met een medische opleiding, maar dat hoeft ook niet, zolang de dokter maar in hetzelfde gebouw is. Dat is allemaal toegelaten, of die arts naar de patiënt komt kijken of niet.”

Bij dermatoloog X. uit Antwerpen kan men terecht voor definitief ontharen met de laser. Zijn assistente is psychologe van opleiding en volgde een cursus om met het toestel te leren werken. De dermatoloog in kwestie ziet niet iedere patiënt wordt er pas bijgehaald als de assistente niet zeker is van haar zaak. De assistente: “Ik behandel altijd een proefplekje om te zien hoe de huid reageert. De huid wordt geschoren, een gel zorgt voor afkoeling zorgt en maakt de huid minder pijngevoelig. Laserepilatie werkt enkel bij een donkere haargroei op een blanke huid, omdat de laser het te verwijderen haar ‘ziet’ door een verschil in pigmentatie. Wie een donker huidtype heeft, of gebruind is door de zon of zonnebank, komt niet in aanmerking. Het aantal sessies hangt af van de te behandelen huidzone en het aantal haartjes dat zich in de rustfase bevindt. Wanneer die haartjes weer actief worden, zijn er bijkomende sessies vereist.”

Na enig aandringen krijgen we een beeld van de prijs van zulke behandeling: ongeveer 100.000 tot 125.000 frank voor beide onderbenen, 30.000 frank voor de bikinilijn.

Dokter X. geeft toe dat de techniek nog in de kinderschoenen staat en dat de effecten op langere termijn nog niet gekend zijn. Hij werkt sinds twee jaar met de laser, en vindt dat lang genoeg om zich er positief over uit te spreken. Hij wijst er wel op dat er vele toestellen in omloop zijn, en dat ze niet allemaal het verhoopte resultaat bieden. Het is dus uitkijken geblazen. “Wij hebben momenteel te maken met een overvloed aan toestellen, maar de ene laser is de andere niet en ze werken niet allemaal efficiënt. Bovendien is geen enkele medische techniek zonder risico. Uit onderzoek bleek dat met de Alexandrite-laser 6 procent van de patiënten pigmentverschuivingen, blaasjes en wondjes opdoen. Vooral mensen met een donkere huid, en op de gevoelige plaatsen van het lichaam zoals armen en benen. Meestal geneest de huid zonder problemen, maar veelvuldig ontsmetten blijft noodzakelijk vanwege het infectiegevaar.”

Conclusie: bezin eer je begint.

Linda Raats