demonisch

De vierde Amerikaanse film van de in Griekenland geboren Costa-Gavras verdient beter dan meteen op video gedumpt te worden. De regisseur, die in zijn beroemdste films van leer trok tegen de Griekse kolonels (“Z”), het stalinisme (“‘L’Aveu”) en de CIA (“Etat de Siège”, “Missing”), richt dit keer zijn pijlen op de almachtige media, op de (Amerikaanse) televisie die maar niet genoeg krijgt van het uitmelken en manipuleren van menselijke tragedies. Honderd procent origineel is Costa-Gavras’ verontwaardiging niet; het gijzelingsdrama “Mad City” doet soms denken aan een up to date gebrachte mixture van twee oververhitte drama’s van Sidney Lumet uit de jaren zeventig: “Dog Day Afternoon” voor de gijzelingssituatie en “Network” voor de cynische strijd om de kijkcijfers.

John Travolta speelt de pas ontslagen bewakingsagent Sam Baily die in het natuurkundig museum waar hij werkte, per ongeluk een andere bediende verwondt en vooraleer hij goed beseft wat er gebeurt, een schoolklasje gijzelt. Toevallig is er een tv-reporter in de buurt, die zijn kans grijpt om zijn carrière nieuw leven in te blazen. Drie dagen lang treedt Max Brackett op als bemiddelaar tussen de gijzelaar en de politie, maar hij ensceneert vooral de chaotische gebeurtenissen om maximaal effect te krijgen op de buis en om zijn rivalen de loef af te steken.

Dustin Hoffman is schitterend als de opportunistische Max Brackett, een man die denkt dat hij het medium volledig beheerst, maar tot de bittere vaststelling moet komen dat televisie een demonische energie vrijmaakt die aan eenieders controle ontsnapt. Er is een sterke bijrol van Alan Alda als de anchor man, die jaren geleden na een incident Max’ carrière fnuikte en hem nu van onder het spotlight probeert te verdringen. Het probleem van de film is Travolta, die een onmogelijke rol speelt: zijn Sam Baily (zelfs zijn naam lijkt uit een Frank Capra-fantasie te komen) is zulk een doorzichtig symbolisch slachtoffer dat hij al gauw op de zenuwen werkt en hij veeleer de dupe is van zijn verregaande domheid dan van de sensatiezucht, het cynisme en het machtsmisbruik van de media.

Costa-Gavras behoort duidelijk tot de generatie filmmakers, die de toeschouwer een geweten willen schoppen. Maar ondanks het occasioneel moraliserend toontje (én de vergissing van Travolta’s personage) heeft “Mad City” toch een paar pertinente zaken te vertellen over de excessen van het infotainment. Bij nader inzien is dit ook de CNN-versie van een wrange klassieker van Billy Wilder uit 1951, “Ace in the Hole”, het portret van een schaamteloze reporter die voor eigen eer en glorie een man, die vastzit in een ingestorte mijnschacht, zo lang mogelijk aan het lijntje houdt.

“Mad City” (Warner Home Video) .

Patrick Duynslaegher