DE STIJL IS ‘THE MESSAGE’

Neem eiwit en neem suiker. Haal dan Donna Hay erbij. Zoals zij u met een verleidelijke foto en woorden als ‘poezelige wolken’ een meringue kan aanpraten, zijn er geen twee. Niet voor niets verkocht de Australische al vier miljoen kookboeken, die in negen talen zijn verschenen. Voor de Nederlandse versie van ‘Nieuwe klassiekers’ was ze even in België.

Ze is helemaal uit Sydney gekomen. Daar woont ze – mooi aan het water, toont ze op haar iPhone – en daar werkt ze. Nu is Donna Hay in België om haar boek voor te stellen. Ik had verwacht dat ze een hemelsblauw pakje zou dragen, haar signatuurkleur, maar het is een jurk van koperbruine zijde. Ze is klein, zelfs op haar hoge hakken, met donker opgestoken haar. Gisteren had ze erg last van haar jetlag, vandaag is het al beter. “Als je in Australië woont, wen je daar snel aan. Wij moeten altijd vliegen.”

Donna Hay is een ster in Australië, en bekend bij foodies wereldwijd. Ze maakt magazines, kookboeken, ze geeft lessen en lezingen, ze heeft haar eigen tv-programma, Fast, Fresh, Simple, een onlinewinkel, en ze heeft haar naam verbonden aan een serie porselein, samen met het Britse Royal Doulton, aan theedoeken en ingrediënten om brownies te bakken. Ze wordt wel eens de jongere Martha Stewart genoemd, of de Australische versie van de lifestylekoningin.

ZONDER TIERLANTIJNEN

Over haar privéleven wou ze liever niet praten, had ze vooraf laten weten. En dat ze geboren is in 1970, twee zonen heeft en gescheiden is. Dat ze iets met voeding zou doen in haar leven, stond al heel vroeg vast, vertelt haar officiële biografie. Ze was niet weg te slaan bij haar grootmoeder, die een grote boomgaard en moestuin had, waar ze hielp met het doppen van de bonen. Haar moeder was geen geweldige kok, bekent ze schoorvoetend. “Ze was verpleegster en ik denk dat ze het een karwei vond om elke dag te koken voor haar drie dochters. Ze was blij toen ik het van haar overnam.” Donna ging huishoudkunde studeren en kon freelance als stylist aan de slag bij de Australische Marie Claire. “Ik belandde in een milieu van mode en design, allemaal heel glamoureus. Mijn collega’s kwamen vaak bij me eten, en vroegen dan raad. ‘Hoe maak je een gebraden kip toch zo lekker ?’ Je moet weten dat wij de eerste generatie kinderen zijn van buitenshuis werkende moeders. Thuis hebben we niet lekker leren koken. Twintig, dertig jaar geleden stond de kookkunst in Australië op een zeer laag pitje. Ze was vooral Angelsaksisch geïnspireerd. Er werd gebarbecued, Chinees afgehaald, maar in het algemeen was het eten pretty boring. Wie iets te vieren had, ging op restaurant of liet iets kant-en-klaar thuisbrengen. Ik wilde home cooking brengen op een aantrekkelijke manier, voor mijn vriendinnen-leeftijdgenoten die van lekker eten en feesten hielden, maar niet wisten hoe ze een pollepel moesten vasthouden. Toen ik mijn foto’s begon te maken, heb ik het daarom bewust eenvoudig houden, duidelijk. Je moest op de foto kunnen zien hoe een gerecht gemaakt was, zonder de saaie stap-voor-stap-foto’s. En de tekst moest je het water in de mond brengen. Zo deed ik het van in het begin, en zo is het gebleven.”

DONNABLAUW

Bij Marie Claire klom ze snel op tot foodredactrice, en in het zusterblad Marie Claire Lifestyle kreeg ze elke maand dertig pagina’s te vullen. Donna moest niet rapporteren aan de hoofdredactrice, maar aan de chef mode. Die was het trouwens die haar had aangeworven. Het was een heel excentrieke dame, vertelt ze, die de wereld rondreisde en overal de modeshows bijwoonde. Zij was ook dol op eten, maar ze zag het altijd in functie van mode. Op een dag klopte Donna bij haar aan en zei dat ze een shoot wou doen met chocolade. De moderedactrice kwam net terug van de voorstelling van de cruisecollecties. ‘O ja’, zei ze. ‘Chocolate ? (Donna imiteert hoe ze nadenkend haar vinger tegen haar wang hield) Yes. In de collecties was alles wit. Maak me een witte reportage.’ Chocolade, wit ? Ik moest een all white shoot maken over chocolade, punt. Einde gesprek. Ze droeg me de mafste dingen op, en dan ging ik aan de slag. Wit was haar obsessie en ik heb soms wel gezweet. Begin maar eens een wit kerstmaal te fotograferen met kalkoen !”

Het heeft zijn sporen nagelaten, de foto’s in Donna Hays tijdschriften en boeken zijn nog vaak wit, en hemelsblauw. Het is zelfs Donna Hayblauw gaan heten. “Yes, nice and clean“, bevestigt ze. “Al sluipt er tegenwoordig wat kleur in. Er zitten meer warme tinten in de mode dit seizoen, en als je bijvoorbeeld een stuk vlees hebt, ziet dat er op een wit bord nogal hard uit, het is aantrekkelijker op een houten plank. Ja, wij pikken echt de trends van de mode op, die zijn er overigens ook in het eten zelf. Net als in de mode kun je daar ook te vroeg mee zijn, zoals ik ondervond met zoute karamel. Nu zijn donuts en sapjes heel populair, vooral zelf donuts bakken is erg in trek.”

DE VROUW = DE BUSINESS

Waarom ze wegging bij Marie Claire ? “Als freelancer heb je geen vaste plaats op de redactie, en je hebt geen directe band met de artdirector. Je levert je werk in, en van dan af heb je er geen controle meer over. Daar had ik het soms lastig mee. Op een dag deed ik met een bevriende fotograaf een geweldige exotische productie, we hadden prachtige tenten besteld, mooie kleuren, een fantastisch model, amazing food… Alles moest naar de studio worden gesleept, het was fysiek best een zware onderneming, maar het was zo mooi dat we de miserie vlug vergeten waren. Toen ik het magazine in handen kreeg, was er echter niets over van de magie. Het was crap. Ik was zo teleurgesteld dat ik er even tussenuit wilde.

In mijn studio begon ik aan de muur mijn eigen magazine te maken, heel naïef. Omdat ik mijn studio ook verhuurde aan derden, kwamen er mensen over de vloer die de muur zagen, en het gerucht begon de ronde te doen. Voor ik het wist, had ik twee voorstellen, twee mensen die met mij in dit avontuur wilden stappen. Binnen twaalf weken was het eerste Donna Hay-magazine er ! Het gebeurde gewoon.” Zo ‘vanzelf’ als zij het voorstelt, is het niet gegaan. Elders lees ik dat Donna een bikkelharde onderhandelaar was. Het heeft haar ver gebracht. “Ja,” antwoordt ze, “soms is het wel een raar gevoel om als persoon zo volledig samen te vallen met je bedrijf. Om overal in grote letters je naam op te zien staan. Toen we begonnen wou ik het magazine Seasons noemen, maar het management vond dat geen goed idee, zij wilden Donna Hay op de cover. We waren toen een klein team, we deden alles zelf, ik wou vooral dat het er prachtig zou uitzien, dus ik zei, oké, doe maar, en voor ik het wist heette het toch Donna Hay Magazine.” Van freelancestyliste werd ze directeur-hoofdredacteur. Van het magazine kwamen boeken, na lang aandringen haar eigen tv-show, nu is er een app. “Ja, het was een grote verandering voor mij, ineens was ik de baas. Maar ik doe nog altijd veel creatieve dingen mee, hoor, ik rol nog wel eens mijn mouwen op in de testkeuken. Enkel managen zou mij snel vervelen.”

WEINIG KEUKENGADGETS

Haar wordt wel eens verweten dat ze meer een stylist is gebleven dan een kok. “Ik ben geen chef, dat is waar, maar ik kook graag. Het is voor mij een soort van meditatie. Kijk, dit is de verjaardagstaart die ik bakte voor mijn zoon, als legoblokken.” Ze gaat niet zo vaak op restaurant, het liefst ontvangt ze thuis vrienden. Het moet makkelijk zijn en snel gaan, en dat communiceert ze ook in haar boeken.

In haar keuken heeft ze niet veel gadgets. Een staafmixer en een KitchenAid volstaan. “Wat ik niet zou willen missen is een paletmes, je kunt er dingen mee omkeren, een cake mee glazuren enz. Wat ik ook veel gebruik is een microrasp, om citroenzeste te raspen, en vooral, een goede messenset. Zelf heb ik kleine handen en ik heb Japanse messen gevonden die daar precies in passen en die niet te zwaar zijn. Ik neem ze ook altijd mee als ik op reis ga. Een mes dat goed in je hand ligt, maakt koken plezierig.”

Heeft ze bepaalde ingrediënten in huis om die eenvoud in de keuken wat jazz te geven ? “Ik zou in paniek slaan als ik geen citroenen in huis had”, lacht ze. “Daarnaast verse kruiden, basilicum, munt, mierikswortel en wat marmelades, bijvoorbeeld chiliconfituur.”

Ze is niet bang dat haar inspiratie opdroogt. Als je naar de markt gaat, krijg je vanzelf zin om te koken, denkt ze. “Waar ik woon, dicht bij de zee, was vroeger een vissersdorp. We hebben nog altijd een fantastisch aanbod van vis. En soms zie je ook ingrediënten die je een beetje vergeten was, zoals onlangs een mandje geweldige, romige ricotta. Daarmee wil ik dan meteen weer aan de slag.” Ook reizen zijn een bron van inspiratie die nooit opdroogt, vooral voor de styling van de foto’s. “Als je altijd binnen je vier muren blijft zitten, blijf je in rondjes draaien.”

COCO

Op de gloednieuwe app en in het mooie boek dat nu ook in het Nederlands in de winkel ligt, vallen natuurlijk de foto’s op. Maar ook met woorden verleidt Donna. Ik moest lachen, zeg ik, hoe u in het kerstnummer meringue beschrijft. “Fluffy clouds of pillows, a snow white crown for a cake….”. Het klinkt als een sprookje. “Grappig dat u net dat voorbeeld oppikt”, antwoordt ze. “We zaten wat met de handen in het haar : hoe gaan we dat sexy maken, eiwit en suiker ? Maar dat is net waar het over gaat bij magazines. Mensen bladeren erdoor, als een moment van escapisme, het is het hele pakket dat moet verleiden.”

Haar helden vindt ze niet in de keuken. Het zijn niet de Naked Chefs die haar inspireren, maar creatieve mensen op andere terreinen. “Als ik iemand zou moeten noemen, was het eerder Coco Chanel. Een vrouw die gewone dingen kon sublimeren. Ik ben dol op shoppen, ik hou van mooie kleren, van schoenen, al die mooie details… Mode inspireert me.” Zoals haar shoots begonnen met een opdracht rond een cruisecollectie, zo is de cirkel rond : terug bij de mode. Misschien heeft ze met Coco Chanel nog wel iets anders gemeen : ook zij was creatief met haar biografie.

Nieuwe Klassiekers, Donna Hay,

Uitg. Van Dishoeck, 45 euro, 448 blz.

DOOR AGNES GOYVAERTS

“Er zitten meer warme tinten in de mode dit seizoen, die trends pikken wij ook op”

Blauw en wit zijn nog altijd Donna’s kleuren, een overblijfsel van haar start als foodredactrice in een modeblad

“Ik wou home cooking brengen op een aantrekkelijke manier, voor mijn vriendinnen-leeftijdgenoten die hielden van lekker eten maar niet wisten hoe ze een pollepel moesten vasthouden”