Cinema op Provencaalse wijze

Het zat eraan te komen. Een van de verhalen van bestsellerauteur Peter Mayle, de pr-verantwoordelijke van de Provence, is verfilmd. Met een stevige okerfilter en een aaibare Russell Crowe die tussen de druiven tot inkeer komt. Jawel : straks nóg meer onthaasters in la France profonde.

M erde. Waarom ben ík nooit op het idee gekomen ?” Met een tiental journalisten hebben we net enkele uren getafeld in Château La Canorgue, een bijzonder fotogeniek wijndomein in het Franse dorpje Bonnieux, waar A good Year werd gefilmd. Het is een Britse collega die monkelend de bedenking maakt. Een Brit die al een jaar of twintig in Frankrijk woont, net als auteur Peter Mayle. “Ik had het ook kunnen doen : schrijven over mijn ervaringen hier, mijn eerste stappen, mijn liefde voor het land. Maar wie had nu kunnen denken dat zoiets zó zou aanslaan ?” Tja. Inderdaad. Wie ? Peter Mayle blijkbaar, de Brit die fortuin vergaarde als reclamemaker in Londen en de Verenigde Staten, en daarna ‘Spartaans’ ging rentenieren in een Provençaalse hoeve. Mayle voelde de bui hangen aan de vooravond van de jaren negentig : na de glitter en de glamour van de carrièregulzige jaren tachtig snakte het nieuwe decennium naar rust, bezinning en back to basics. Iets wat zijn eigen net genomen levensbocht perfect illustreerde. En dus begon de man zijn eerste stappen op Franse bodem neer te schrijven, afgekruid met een appetijtelijke snuif herbes de Provençe.

Zijn eerste boek, A Year in Provence, ging wereldwijd en in 28 talen maar liefst vijf miljoen keer over de toonbank. Een bemoedigende schouderklop, waarna hij (tot op vandaag) nog twaalf boeken zou schrijven, de een niet minder ronkend dan de ander over zijn geliefde Romaanse modus vivendi. De keerzijde van de medaille laat zich raden : beduusd moesten de Provençalen toezien hoe karavanen Japanners hun lavendel kwamen fotograferen en in slagorde hun marktjes overvielen. Mayle moest ze zelfs uit zijn eigen zwembad vissen : zijn huis bleek het hoogtepunt van de tourist trail, een vervelende prijs voor iets te veel openhartigheid. De les was geleerd : Mayle liet zijn huis in het dorpje Ménerbes achter als afleidingsmanoeuvre en verkaste zelf naar een optrekje in de buurt, dat hij deze keer wijselijk geheim hield.

Het was voldoende bewezen : Mayle had een gat in de markt gevonden en dat deed vriend en regisseur Ridley Scott de oren spitsen. In de hoop het Mayle-effect naar de cinemazalen te halen, liet de maker van onder meer Gladiator en Kingdom of Heaven aan Mayle een artikel zien uit The Times waarin hij filmmateriaal zag. Over de trend van garage wines : wijnen zonder enige stamboom die soms tegen indrukwekkende prijzen de deur uitgaan. Een knapperig en intrigerend uitgangspunt, vonden beiden. “Jij schrijft het boek, ik draai de film”, zo sprak Scott. En een viertal jaar later zijn beide al een feit : in 2004 kwam het boek, dit jaar de film. De plot : een Londense zakenman ( winning isn’t everything, it’s the only thing : dat type) erft een huis en wijngaard van een oom in de Provence, die er – zo ontdekt hij later – zijn eigen garagewijn verbouwde. Hij gaat erheen om het met-een te verkopen, maar bezwijkt uiteindelijk voor de charmes van de streek (en een plaatselijke deerne) en komt tot de ontluisterende conclusie dat geld en succes maar een voetnoot vormen in een mensenleven. Zoiets. Geen literaire mijlpaal, wel een lekker kabbelend verhaal. Russell Crowe is alvast geloofwaardig en het geschetste ansichtje van de Provence hoogst smakelijk.

Niet Scott komt met de pers praten nu de film officieel gelanceerd wordt in de Luberon, de Provencestreek die in A good Year de hoofdrol speelt. Wel Mayle. En hij mag dan al twintig jaar in de Provençaalse levenswijze marineren, je haalt er hem zó uit tussen de autochtonen. Een opvallend keurige man is het. Een gentleman, op en top Brits. “Het is waar, ik ben en blijf wel in hoge mate een buitenstaander en observator hier. Ik moet me geen illusies maken : ik zal me nooit echt het savoir-vivre van de Provençalen eigen kunnen maken. Hoe ze hun tijd nemen voor een praatje, voor de kleine dingen, de bevlogen manier waarop ze over wijn praten – zelfs mijn loodgieter is een indrukwekkende vinoloog. Iederéén is hier een halve sommelier. Urenlang tafelen, dat heb ik dan weer wél al onder de knie.”

Een pluim voor Mayle : hij spreekt wonderwel goed Frans, met accang en al. Geen evidentie als je denkt aan dat handvol enclaves van Britse inwijkelingen in Frankrijk, waar Engels de voertaal blijft.

Te veel toeristen ?

Of hij niet vreest dat de Provence met de film in eigen vlees snijdt ? Als zijn boeken al zoveel toeristen lokken, dan doet de filmversie daar ongetwijfeld nog een aardige schep bovenop. Kunnen de Provençalen er nog om lachen ? “Goh. Je moet dat ook niet overdrijven : eens het hoogseizoen voorbij, is hier geen toerist meer te bekennen. En waarom verwijten mensen me dat toch zo vaak ? Ik heb nog geen kritiek gekregen van de lokale bevolking. Integendeel : het toerisme doet de streek goed. Het heeft sommige stadjes, Roussillon bijvoorbeeld, zelfs mooier gemaakt.”

De burgemeester van Cucuron wrijft zich alvast enthousiast in de handen : la place van zijn dorp mocht als decor dienen voor het romantische hoogtepunt in de film. Het is ook in zijn kokette dorpsbioscoopje dat de film vanavond voor een beperkt en select publiek in première getoond wordt, de man glundert. Ook Château La Canorgue is niet rouwig om de aandacht. “We hebben even getwijfeld, toen ze ons vroegen om ons huis en domein als setting te gebruiken”, zegt dochter des huizes Nathalie Margan. “Maar dit was een te mooie ervaring om te mislopen. Twee maanden lang heeft de hele filmploeg hier gelogeerd en gefilmd, en dat terwijl we in volle oogst waren. We maakten ons dus wel wat zorgen, maar de twee hebben elkaar niet voor de voeten gelopen.”

Torteltijden

Château La Canorgue, geworteld in de restanten van een oude Romeinse villa, is een fantastisch mooi domein, waar vader en dochter Margan organische wijn verbouwen – tweehonderdduizend flessen per jaar. Die biokeuze is alvast een slimme zet, waardoor de wijn zich aardig goed onderscheidt in deze harde concurrentietijden. Dochter Nathalie babbelt makkelijk weg : over wat waar werd geshoot, over het zwembad dat helemaal werd omgebouwd voor die ene scène in de film, waar Russell Crowe tijdens de pauzes tenniste en gitaar speelde. Voorziet ze in een rondleiding voor toeristen in het spoor van de film ? “We wachten nog even af. Mensen kunnen hier sowieso in de shop op ons domein wijn kopen en zullen zo ook al genoeg zien om het decor te herkennen. Maar misschien doen we het wel. Even de respons afwachten.”

Het dorpje Bonnieux, waar Château La Canorgue ligt, weet dan weer hoe het de Amerikaanse interesse moet wekken : burgemeester Roger Fenelon schonk het ereburgerschap van Bonnieux aan het tweede zoontje van Russell Crowe en Danielle Spencer, dat geboren werd in juli. Dat had het kind wel verdiend, vond de burgemeester, nadat Crowe bij de uitreiking van de Golden Globes grootmoedig onthuld had dat het kind in Bonnieux verwekt was, toen hij daar vorig jaar enkele maanden woonde voor de opnames. A french Conception, knipoogde de Australiër fijntjes. Fans vonden het gewéldig. Het dorp weet niet waar het aan begonnen is : het worden er ongetwijfeld dolle torteltijden.

‘A good Year’ loopt vanaf 15 november in de Belgische bioscopen.

Door Guinevere Claeys