Avondlijk koorgezang dat opstijgt uit de ruïnes, of een theatervoorstelling met verschillende abdijlocaties als imposante scène : de zomer in Villers-la-Ville wordt betoverend.
De abdij van Villers-la-Ville werd opgericht in 1146. De eeuwenoude muren zijn dan ook getuige geweest van talrijke historische gebeurtenissen. Over die geschiedenis verneem je alles tijdens de rondleidingen, die elke zomer weer duizenden nieuwsgierigen lokken.
Deze mysterieuze, indrukwekkende plek fascineert vanaf de eerste aanblik. Moeilijk te geloven dat in de twaalfde eeuw amper twaalf monniken, vijf lekenbroeders en een abt deze abdij bouwden, in de vallei van de Thyle. Ze konden er rekenen op voldoende discretie, maar ook water en bouwmaterialen waren binnen handbereik. We kunnen ons vandaag nog moeilijk voorstellen hoe die eerste abdij eruitzag, want de gebouwen ondergingen in de loop der eeuwen heel wat veranderingen. Tijdens woelige periodes (vooral aan het einde van de middeleeuwen), gevolgd door schaamteloze plunderingen (net na de Franse Revolutie), maar ook door instortingen en restauraties. Dat deze site in 1992 werd beschermd als ‘uitzonderlijk erfgoed van Wallonië’ is overigens gemakkelijk te begrijpen. Hier klinkt nog het vage gemurmel van oude monniken, hier dwaal je door lang vervlogen tijden. En elke zomer hult de abdij zich in feestgewaad.
BETOVERENDE STEMMEN
Stemmen onder de sterren is ideaal voor een eerste kennismaking met de plek. Na een afwezigheid van vijf jaar keerde het evenement in 2013 terug naar de ruïnes van de abdij, en het werd meteen een speciale editie, met onder meer I Muvrini als gasten. Dit jaar viert het festival zijn vijftiende verjaardag, en het programma oogt weer zeer beloftevol. Het concept is ongewijzigd : zes internationaal gerenommeerde koren geven een reeks unieke concerten op de mooiste plekken van het domein. Onder een gewelf, bij een kerkmuur, of in een hoek van een kloostergang klinken de stemmen het best. Het publiek wordt uitgenodigd om al wandelend te genieten van de hemelse gezangen, en het programma is zo opgesteld dat niemand iets hoeft te missen. Tot slot komen alle koorgezelschappen samen op hetzelfde podium voor de apotheose.
En daarna is het tijd voor het vuurwerk. “Dat is altijd een geweldig spektakel. Het hoort er ook echt bij, sinds de eerste Stemmen onder de sterren in 2000 al”, vertelt promotieverantwoordelijke Geneviève Claes. “Met zesduizend toeschouwers per avond mag het evenement worden beschouwd als een mooi succes. En samen met het theaterprogramma (zie hieronder) blijft dit het hoogtepunt van onze zomeragenda.” Bij de koorgezelschappen van deze vijftiende editie, op 29 en 30 augustus, vermelden we onder meer : het Koor van St. Petersburg (opera en traditie), het London Quartet (a capella met humor), de oorspronkelijke koorzangers van James Brown (akoestische funk), en de Israëlische zangeres Yael Naim. Twee avonden vol pure schoonheid.
OPENLUCHTTHEATER
Even bijzonder is het toneelevenement dat elke zomer de abdij inpalmt. Het productiebedrijf Del Diffusion maakt er al sinds 1987 een erezaak van om het publiek te verrassen met spectaculaire ensceneringen. In ruim een kwarteeuw woonden ongeveer 500.000 toeschouwers deze voorstellingen bij. Onder meer Barabbas speelde er (het eerste stuk dat werd ge-creëerd voor de abdij), maar ook Romeo & Juliet, of Faust. Vanaf de jaren 2000 kwamen er in dit openluchttheater nog figuren bij zoals Macbeth, Dracula, Frankenstein en Don Camillo. “We zijn erg trots op de samenwerking met deze mensen, niet alleen omdat ze vanaf het begin trouw zijn aan de abdij, maar vooral omdat ze altijd uitpakken met originele en gevarieerde creaties”, aldus Geneviève Claes.
Pinocchio, hun nieuwe stuk, speelt in Villers van 15 juli tot 9 augustus. Het richt zich tot alle leeftijden, met veel poëzie, een lach en een traan, in een verhaal dat we allemaal kennen. Althans, dat denken we toch… Zonder het oorspronkelijke verhaal van Carlo Collodi geweld aan te doen, zullen de beproevingen van het houten figuurtje toch enigszins afwijken van de zoeterige versies van Disney en consorten. Deze Pinocchio is eerder een reflectie op de initiatie, vol valkuilen en leugens, van een ledenpop die een jongen wordt. Geppetto, Japie Krekel, de Blauwe Fee, Kaarswiek, de onontkoombare walvis… Ze zijn allemaal present, in een productie die de toeschouwers uitnodigt om de avonturen van onze held te volgen door van tafereel naar tafereel te wandelen.
KINDVRIENDELIJK
Behalve Pinocchio speelt de abdij nog andere troeven uit om ook de jongeren te bekoren. Voor deze zomer is er een parcours uitgestippeld met een speciaal op kinderen afgestemde audiogids. Ze maken een reis door de tijd, op een hedendaagse en speelse wijze, en maken nader kennis met het leven van de monniken en met enkele belangrijke periodes in de geschiedenis van de plek. “Ze worden gedurende een halfuurtje meegevoerd naar het verleden, in het gezelschap van een jonge monnik die erg spraakzaam, een beetje onhandig en best grappig is. De audiogids is ontworpen in samenwerking met de leerlingen van een Brusselse school en hun leraar. Zij zochten naar de beste manier om jongeren te informeren over het erfgoed. Succes gegarandeerd, want het is de bedoeling dat de deelnemers gebruikmaken van een smartphone of mp3-speler en een app die ze kunnen downloaden op onze website.”
Een andere activiteit voor kinderen, die vorig werd uitgewerkt en dit jaar wordt herhaald, is gebaseerd op een zoektocht naar QR-codes die ze moeten lezen met een smartphone. “Dit spel kun je alleen of in groep spelen. En degenen die het al hebben gespeeld, moeten zich geen zorgen maken : er is een nieuw scenario bedacht. Deze zomer gaat het om reeks raadsels die verband houden met getallen en met de geschiedenis van de gebouwen…”
DE ABDIJ GROEIT
Sinds de zomer van 2013 werden op het domein uitgebreide renovatiewerken uitgevoerd, aan ruimtes die al meerdere jaren gesloten waren. Op die manier zijn er diverse bezienswaardigheden bijgekomen. Zo zijn er de middeleeuwse gevangeniscellen, die volledig werden vrijgemaakt van modder. Ook de lange Montaigutrap, die naar de heuvel met dezelfde naam leidt, werd verstevigd en geeft nu toegang tot een uitgestrekte ruimte. Het gebouw van de monniken en de slaapzaal erboven werden vrijgemaakt en gerestaureerd, om zo een beter zicht te bieden op het monastieke leven. Op de begraafplaats werd een voetpad van dolomiet aangelegd.
De monniken waren hun tijd ver vooruit door hun kennis van planten en kruiden uit eigen tuin. Om meer te leren over hun brouwsels, kun je een bezoek brengen aan de schitterende middeleeuwse tuin. Je kunt er vrij rondwandelen, of je op sleeptouw laten nemen door Marie Fripiat, een deskundige herboriste die alles weet over medicinale planten en allerlei middeltjes om kleine pijntjes te verlichten. Ongemeen boeiend én lekker, want de rondleiding wordt afgesloten met een proeverij van gebak met thee, op basis van eeuwenoude recepten. “Je kunt zelfs drie verschillende soorten kruidenthee mee naar huis nemen : een opwekkende thee, een thee die de spijsvertering bevordert, en een met relaxerende werking. Deze in 2013 geopende tuin is een echt succes. Voor mensen die nog een stapje verder willen gaan, zijn er ook wande- lingen met een natuurgids, lezingen en kruidenworkshops. We hebben ook een wijngaard waar je zelf druiven kunt plukken en proeven van de lokale wijn. Dit is een echte meerwaarde voor de abdij, en een manier om mensen die deze plek al kennen te overtuigen om terug te komen. We doen al het mogelijke om de zaak in beweging te houden en we blijven groeien, zodat er altijd iets nieuws te beleven valt.”
Blijft nog te signaleren dat de bezoekers deze zomer zelfs de wijdere omgeving kunnen verkennen op elektrische fietsen, die hen op comfortabele wijze langs velden, bossen, boerderijen en kapelletjes voeren, in een gebied waar de stilte nog steeds heer en meester is. De stichters uit 1146 mogen trots zijn op wat de tijd met hun werk heeft gedaan.
Info : www.villers.be, www.nuitdeschoeurs.be (voor Stemmen onder de sterren), www.deldiffusion.be (voor Pinocchio).
DOOR NICOLAS BALMET & FOTO’S FRÉDÉRIC RAEVENS
Er is ook een wijngaard waar je zelf druiven kunt plukken en proeven van de lokale wijn
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
