Door klimaatverandering brengen apen steeds meer tijd door op de grond. Niet alleen is het daar minder veilig, niet elke aap kan even goed mee. Dit bedreigt de toch al gefnuikte biodiversiteit nog ‘ns extra.
Klimaatverandering en ontbossing ontnemen apen hun natuurlijke habitat, zo blijkt uit een grootschalige studie bij 47 soorten. Vooral primaten die in grote sociale groepen leven en minder fruit eten brengen nu gemiddeld meer tijd op de grond door. Deze soorten moeten sowieso al zien te overleven in een sterk verstoorde, warmere omgeving, waar voedsel schaars is.
Veel te snel
Reden van deze collectieve afdaling is de opwarming en een afnemend bladerdek. Hoe verder de klimaatverandering en ontbossing vorderen, hoe makkelijker apen zich wellicht zullen kunnen aanpassen aan deze nieuwe levensstijl. Het leven op de grond heeft sommige primaten – ook in het verleden – kunnen beschermen in hun voortbestaan. Alleen gebeurt het nu veel sneller door het huidige tempo van de ontbossing en klimaatverandering, wat de meeste soorten in gevaar brengt.
Bedreigde soorten
Daarnaast hebben apen die zich niet zo makkelijk aanpassen nood aan andere bescherming om te overleven. Bovendien bleek dat dieren die dicht bij bebouwde gebieden leven, minder snel uit de boom komen. Menselijke aanwezigheid, vaak bedreigend voor primaten, beïnvloedt dus het natuurlijke aanpassingsvermogen van soorten. Dit nieuws komt bovenop het schrijnende rapport dat het Wereldnatuurfonds en de Zoological Society of London deze week verspreidde. Zo gingen de populaties van wilde dieren tussen 1970 en 2018 met gemiddeld 69 procent achteruit. Vooral in tropische gebieden gaat het om een dramatische ineenstorting van de biodiversiteit.
Dubbele crisis
De belangrijkste oorzaken voor de krimpende populaties: aantasting en verdwijnen van woonplaatsen van deze dieren, exploitatie door de mens, invasieve soorten, vervuiling, klimaatverandering en ziekten. Deze dubbele crisis van het slinken van de biodiversiteit en de klimaatverandering brengt het welzijn van de huidige en toekomstige generaties in gevaar, aldus WWF. De natuurorganisatie vraagt overheden om snelle actie om de natuur te herstellen en beschermen.
Hoog tijd
Het erkennen van de rechten van inheemse volkeren en lokale gemeenschappen wereldwijd is daarbij essentieel. Tegelijk moet er ingezet worden op duurzamere productie en consumptie van voedsel en sneller werk gemaakt worden van een CO2-neutrale economie. Pijnlijke noot: landbouw is de voornaamste reden voor tropische ontbossing, maar uitgestrekte stukken bos worden gekapt zonder dat er ooit gewassen of vee op geteeld wordt. Dat bleek onlangs nog uit een wereldwijde studie in Science.
