Kwart van natuurlijk werelderfgoed wordt sterk bedreigd

Een kwart van het natuurlijke werelderfgoed is sterk bedreigd. De laatste drie jaar is het aantal bedreigde sites fors gestegen. Latijns-Amerika baart het meest zorgen.

Volgens een nieuw rapport van de Internationale Unie voor Natuurbescherming (IUCN) waren er drie jaar geleden wereldwijd 35 natuurlijke werelderfgoedsites sterk bedreigd, op een totaal van 228. Dit jaar zijn er al 62, op een totaal van 241.

Het rapport beoordeelt elke site op veertien criteria, onder meer de wettelijke bescherming, beheerssystemen, de relatie met de lokale gemeenschappen, monitoring en toeristisch beheer. Op basis daarvan brengt de IUCN de sites onder in vier categorieën: ‘in goede staat’, ‘in goede staat met zekere bezorgdheid’, ‘met aanzienlijke bezorgdheid en ‘in kritieke toestand’. Zeventien sites kregen het etiket ‘in kritieke toestand’.

Drie Latijns-Amerikaanse sites

De drie regio’s met het minste aantal sites in goede staat zijn Afrika, Zuid-Amerika en Centraal-Amerika en de Caraïben.

In Latijns-Amerika wordt slechts een kwart van de 43 natuurlijke werelderfgoedsites effectief beschermd en beheerd.

Slechts drie Latijns-Amerikaanse sites, alle drie in Argentinië, kregen de aanduiding “in goede staat”: de natuurparken Ischigualasto en Talampaya en het nationaal park Los Alerces.

Machu Picchu

In Centraal-Amerika bevinden de biosfeerreservaten van de monarchvlinder in Mexico en van de Río Plátano in Honduras zich in kritieke toestand. Onder meer niet-duurzaam toerisme, overbevissing en invasieve soorten bedreigen deze zones.

In Zuid-Amerika is de klimaatverandering de grootste bedreiging, gevolgd door veeteelt en toerisme.

‘De Machu Picchu bijvoorbeeld blijft bedreigd door het groeiende aantal toeristen en de druk van de ontwikkeling’, zegt Peter Shadie, adviseur voor het werelderfgoedprogramma van de UICN. ‘De meeste bezoeken concentreren zich rond de archeologische site, maar de druk neemt ook toe op de Incaweg (Camino del Inca) met een mogelijke impact op de natuurgebieden.’

El Cerrado

Wereldwijd zijn 47 werelderfgoedsites in goede staat, 107 in goede staat met zekere bezorgdheid en 70 met aanzienlijke bezorgdheid.

Het beschermde gebied El Cerrado, in Brazilië, ging erop vooruit, van site met aanzienlijke bezorgdheid naar site in goede staat met zekere bezorgdheid.

Maar een derde van de 70 sites waarvoor aanzienlijke bezorgdheid bestaat, bevindt zich nog altijd in Latijns-Amerika en de Caraïben. Dat is onder meer het geval voor het schiereiland Valdes in Argentinië en de Eilanden en Beschermde Gebieden van de Golf van Californië in Mexico. Beide sites zakten een categorie en lopen nu dus meer gevaar.

Watervallen van Iguazú

Andere sites waarvoor aanzienlijke bezorgdheid bestaat, zijn de Galapagoseilanden in Ecuador, de Watervallen van Iguazú in Argentinië, het Nationaal Natuurpark Los Katíos in Colombia en het Nationaal Park van Huascarán in Peru.

‘De natuurlijke werelderfgoedsites spelen een cruciale ondersteunende rol voor de plaatselijke economieën en manieren van levensonderhoud’, zegt Tim Badman, directeur van het werelderfgoedprogramma van de UICN. ‘Hun vernietiging kan dus verwoestende gevolgen hebben die verder gaan de vernietiging van hun uitzonderlijke schoonheid en natuurwaarde. In het Nationaal Park van Huascarán bijvoorbeeld heeft het smelten van de gletsjers gevolgen voor de watervoorziening, bovendien worden water en bodem vervuild door het vrijkomen van zware metalen die eerder in het ijs vastzaten, wat de urgentie om deze plaatsen te beschermen alleen maar vergoot.’

Los Katíos

Verschillende natuurlijke werelderfgoedsites bewijzen dat gecoördineerde inspanningen van overheden en niet-gouvernementele organisaties de bedreigingen kunnen terugdringen, zegt Peter Shadie.

Dat is onder meer het geval met het Natuurpark Los Katíos, op de grens van Colombia en Panama. Dat steeg naar een betere categorie als gevolg van ‘een krachtige reactie van de Colombiaanse regering om de bedreigingen aan te pakken, waaronder de illegale houtkap en het ongecontroleerd gebruik van andere natuurlijke hulpbronnen.’

Gewapende groepen

Het natuurpark, dat meer dan 30 procent van de geregistreerde vogels van Colombia huisvest, werd onder meer bedreigd door de aanwezigheid van illegale gewapende groepen, zegt Carlos Mario Tamayo, onderdirecteur duurzaamheid van de Nationale Natuurparken van Colombia.

‘De IUCN ondersteunde (dit proces) en uiteraard ook de Unesco. We versterkten de controle en bewaking, we verminderden de druk op het park en werkten samen met de Afro-Colombiaanse, inheemse en mestizo-gemeenschappen. Na een evaluatie van de bedreigingen zijn we erin geslaagd van categorie te veranderen.’

Bron: SciDev.net