Fotograaf Iwan Baan neemt je mee op een reis langs plekken waar mens en natuur in evenwicht zijn

De Nederlandse architectuurfotograaf Iwan Baan neemt je in het zomernummer van het kunstmagazine See All This mee op een reis langs de meest hoopvolle plekken op aarde. Een voerproefje van vijf plaatsen waar mens en natuur in balans zijn.

Het Nederlandse kunstmagazine See All This brengt deze zomer een 216 pagina dik nummer uit waarin de beroemde Nederlandse fotograaf Iwan Baan de lezers meeneemt op een reis langs ‘plekken waar mens en natuur nog altijd met elkaar in evenwicht zijn of waar die balans is hervonden.’

Iwan Baan is één van de belangrijkste architectuurfotografen van dit moment. Hij werkt in opdracht van wereldberoemde architecten als Rem Koolhaas, Renzo Piano en Herzog & de Meuron. Maar in dit nummer van See All This zie je geen foto’s van iconische gebouwen, maar selecteerde Iwan Baan foto’s van onontdekte plaatsen waar pioniers experimenteren met alternatieve bouwmethoden of juist teruggrijpen op eeuwenoude technieken.

In een wereld waarin de harmonie tussen natuur en mens alsmaar meer verdwijnt, doet het deugd te lezen over dertig plaatsen waar dat evenwicht al eeuwenlang bestaat of waar het door toedoen van een enkeling is hersteld, zeker wanneer deze verhalen worden geïllustreerd met de prachtige, artistieke foto’s van architectuurfotograaf Iwan Baan.

Van een high-tech bos in Japan tot grotwoningen in China en van een bibliotheek waar natuur en boeken hand in hand gaan tot helende thermen in Chili: op al deze plaatsen wordt een balans tussen mens en natuur gevonden.In het magazine zie en lees je over dertig van dit soort unieke en hoopvolle plaatsen. Wij lichten er alvast vijf uit.

1. Nederland: Ruimte voor de rivieren

Nederland ligt voor een deel onder de zeespiegel en wordt weliswaar beschermd tegen het zeewater door een systeem van dijken en duinen, maar zal zich de komende jaren ook moeten wapenen tegen het water dat grote rivieren zoals de Maas, Waal en Rijn door het land voeren. Door klimaatopwarming zullen overstromingen vaker voor gaan komen. Daarom heeft Rijkswaterstaat met het project ‘Ruimte voor Rivieren’ de waterlopen alvast verbreed of extra kanalen naast de rivier aangelegd. Dat is bijvoorbeeld gebeurd in de Waal bij Nijmegen. Naast de hoofdrivier is een zijtak aangelegd en tussen de twee waterwegen in is het schiereilandje ‘Veur Lent’ ontstaan. De Spiegelwaal wordt tegenwoordig gebruikt om te zwemmen en voor watersporten. In de Waal is dat niet toegestaan in verband met de scheepvaart.

2. Burkina Faso: De bomen van Gando

Dat één persoon wel degelijk een wereld van verschil van maken, bewijst Diébédo Francis Kéré. Hij werd geboren in het dorpje Gando in Burkina Faso als zoon van het dorpshoofd. Anders dan de andere 3.000 inwoners van Gando kreeg Kéré wel de kans om onderwijs te volgen. Hij belandde uiteindelijk als architect in Berlijn. Hij wilde zijn geboortedorp mee laten profiteren van zijn eigen succes en realiseerde in 2001 de Gando Primary School die hij niet, zoals gebruikelijk, van beton maar van klei liet bouwen: een natuurlijk, goedkoop, duurzaam en lokaal verkrijgbaar materiaal. Na de lagere school liet hij onder andere ook nog een bibliotheek, een middelbare school en schooltuinen bouwen. Ook plantte hij overal mangobomen om te zorgen voor schaduwplekjes en om de biodiversiteit te vergroten.

3. Bangladesh: Gaibandha Friendship Centre

Toen de Bengalese architect Kashef Mahboob Chowdhury de opdracht kreeg om een opleidingscentrum te bouwen voor de NGO Friendship die zich inspant om de allerarmsten te helpen, stond hij voor de uitdaging het water buiten te houden. Bangladesh wordt immers veelvuldig geteisterd door hevige overstromingen. In plaats van het opleidingscentrum op een hoge plaats neer te zetten, koos Chowdhury ervoor een laaggelegen labyrint te bouwen en de grond eromheen te verhogen. Het boeddhistische klooster Mahasthan, één van de oudste gevonden nederzettingen in Bangladesh, nam hij als inspiratiebron. Door de vele passages, binnenplaatsen en waterbassins wordt het bouwwerk op een natuurlijke manier geventileerd. Gras op het dak houdt de ruimtes bovendien koel.

4. China: Leven onder de grond

Soms hoef je als architect het wiel niet opnieuw uit te vinden, maar kan je gewoon teruggrijpen op duizenden jaren oude bouwtechnieken. Op het uitgestrekte lössplateau in China (ongeveer even groot als Frankrijk) bouwen de inwoners al sinds 300 voor Christus zogenaamde yaodongs: huizen in grotten. In dit deel van China zorgt de zachte, kleiachtige grond ervoor dat die beter geschikt is om erin dan erop te bouwen. Bovendien werken de grotwoningen als een natuurlijke warmteregelaar in een klimaat dat grote temperatuurverschillen kent: de grotten blijven koel in de zomer en houden de warmte vast in de winter. Nu de aarde opwarmt, zoeken architecten inspiratie bij dit soort duurzame vormen van bouwen en verwarmen.

5. Mexico City: Biblioteca Vasconcelos

Er bestaan veel schitterende bibliotheken in de wereld. Toch is de Biblioteca Vasconcelos in Mexico City uniek. Zij wordt niet voor niets ‘megabibliotheek’ genoemd. Anders dan in andere bibliotheken, zie je hier ook echt dat je een wereld van boeken binnenwandelt. Architect Alberto Kalach ontwierp de bibliotheek als een open boek met oneindige boekenplanken. Kalach wilde bovendien een groene ruimte binnen de stad realiseren. Hij integreerde de bibliotheek daarom in een botanische tuin en door de trapsgewijze opbouw vormt de structuur van het gebouw een harmonieus geheel met de planten en hun wortels in de tuin.

Behalve over de dertig hoopvolle plekken lees je in het magazine ook over vijftien nieuwe musea die dit jaar de deuren zullen openen en interviews met Julia Watson over de oudste, inheemse technieken die de wereld kunnen redden en met Fritz Haeg, Jose Selgas, Pedro Reyes, Francis Kéré en Bijoy Jain.

Het tweetalige (Nederlands en Engels) zomernummer 22 van See All This is verkrijgbaar via seeallthis.com/shop.