Een overzicht: welke textielsoorten zijn duurzaam?

Katoen, wol, linnen, polyester of innovatieve weefsels: als je graag sustainable fashion aanschaft, is het handig om te weten waarvan je kleding gemaakt werd. Duurzame stoffen zijn zowel eerlijk als ecologisch geproduceerd, gaan lang mee en vervuilen het milieu ook niet na productie. Hoe weet je welk textiel duurzaam is? Wij helpen je op weg.

De ontstaansgeschiedenis van een kledingstuk is behoorlijk complex. Bovendien varieert het verhaal voor verschillende soorten materialen. Zo werd textiel van een natuurlijke grondstof, zoals de katoenplant, eerst geteeld door landbouwers voor het in de textielfabriek belandde.

Er valt veel te zeggen voor natuurlijke materialen, maar het telen van planten opent ook de deur voor uitbuiting van boeren, het mismeesteren van de grond waarop de plant groeit en dramatische waterverspilling.

1. Natuurlijke vezels zijn afkomstig van cellulosevezels uit planten en bomen. Wanneer er geen ingewikkelde chemische processen nodig zijn om de planten met vezelstructuur te verwerken tot textiel, spreken we van natuurlijke vezels. Linnen, jute, hennep, vlas en netel zijn bastvezels, katoen is een zaadvezel en vezels die afkomstig zijn van de ananasplant en de agaveplant zijn bladvezels.

2. Synthetische vezels, zoals polyester, komen niet van nature voor op aarde. Er zijn chemische processen nodig om de grondstof petroleum te verwerken tot textiel. Er worden polymeren – moleculen die bestaan uit lange ketens – gesynthetiseerd uit kleinere moleculen. De origine van synthetische vezels is petroleum, een niet-hernieuwbare grondstof.

3. Dan bestaan er ook geregenereerde natuurlijke polymeren. Dat zijn synthetische vezels met als oorsprong planten en bomen. Het verschil met natuurlijke textielvezels is dat deze kunstmatige vezels afkomstig zijn van natuurlijke grondstoffen die extra productiestappen nodig hebben om tot een textielvezel te komen. Voorbeelden van dit soort vezel zijn acetaat, sojavezels, lyocell en rayon. Ze worden ook wel eens semisynthetische stoffen genoemd. Momenteel maken ze ongeveer zes procent uit van de textielmarkt.

4. Een vierde soort materiaal waar mode-items van gemaakt wordt is van dierlijke afkomst. Daartoe behoren leer, wol, zijde, bont en dons. Het zijn natuurlijke producten, maar dat wil niet zeggen dat de milieu-impact ervan verwaarloosbaar is. Bovendien lijden de dieren waar deze materialen van afkomstig zijn erg vaak. Veganisten ijveren dan ook voor het mijden van dierlijke materialen.

5. Innovaties: Er wordt ook geëxperimenteerd met kleding van soja, melk, zeewier, mais, koeienmest, citrusschillen, banaan, ananas, kokos, schimmels, koffie en thee. Textiel van deze grondstoffen kan duurzaam zijn als het op een biologische manier wordt geteeld, op een milieuvriendelijke en ethische wijze verwerkt wordt tot stof en niet concurreert met de voedselindustrie.

Als het lukt ze met milieuvriendelijke processen te verwerken tot stof, zouden deze innovaties wel eens de toekomst van de mode kunnen betekenen. Een tweede voorwaarde is dat ze niet gaan concurreren met het verbouwen van voedsel en een derde is dat ze niet biologisch afbreken terwijl je de kleding of accessoires nog wil gebruiken. Er zijn nog uitdagingen om te overwinnen, maar wie niet waagt, niet wint.

Voor- & nadelen

Alle materialen hebben hun eigen voor- en nadelen. Het is niet simpel om een scorebord te maken van textielsoorten omdat consumenten verschillende verwachtingen hebben van de kleding die ze kopen. Toch zijn er enkele zaken waar je op kunt letten tijdens het shoppen. Sommige materialen verbruiken enorm veel water en energie in het productieproces, andere lozen giftige stoffen in rivieren of vullen de plastic soup aan.

We gaan per categorie na welke textielsoorten het minste impact hebben op het milieu, het minst bijdragen aan menselijk of dierlijk leed en het best bestand zijn tegen de tand des tijds.

Lees ook: Duurzame kleding: een handige leidraad om bewuster te consumeren