Hoe het taboe rond menstruatie de educatie van meisjes tegengaat

In verscheidene landen gaan meisjes niet naar school als ze ongesteld zijn. “Praten over maandverband is erg moeilijk”, ondervinden experts.

Wereldwijd is 52 procent van de vrouwen, of 26 procent van de totale bevolking, in de reproductieve leeftijd. Voor al deze vrouwen zijn de maandstonden een natuurlijke en maandelijkse werkelijkheid. Maar omdat voor veel samenlevingen het onderwerp taboe blijft, is de beschikbaarheid van hygiënische middelen zoals maandverband vaak beperkt.

Niet naar school

Volgens de VN-organisatie Unesco beschikken in Kenia alleen al ongeveer de helft van de meisjes niet over maandverband.

“De jongens lachen me uit dus blijf ik meestal gewoon thuis als mijn maandstonden starten”, zegt Joan. “Het meisje dat ongesteld is, laat haar hoofd hangen. De kinderen en jongens lachen met haar”, zegt een ander Keniaans meisje.

In Nepal en Afghanistan gaan 30 procent van de meisjes niet naar school als ze ongesteld zijn.

In buurland Oeganda worstelen jonge vrouwen met hetzelfde probleem. “Ik gebruik oude T-shirts om er doeken van te knippen maar vaak worden m’n kleren toch nog bevlekt door bloed”, zegt Joan uit Oeganda.

In Nepal en Afghanistan gaan 30 procent van de meisjes niet naar school als ze ongesteld zijn. In India blijft een vijfde van de meisjes voltijds thuis nadat ze de leeftijd van de puberteit hebben bereikt.

Gemiste kansen

“Er is een tekort aan propere en veilige toiletten dus hebben die meisjes nergens een beschutte plek waar ze zich kunnen verschonen en hun gebruikte verbanden discreet kunnen weggooien”, zegt Darren Saywell van Plan International USA.

Trem, een meisje uit Cambodja, vertelt dat ze altijd naar huis gaat om zichzelf te verschonen. Ze woont vlak bij de school, dus is dat haalbaar. “De meisjes die verder weg wonen, komen gewoon een paar dagen niet”, zegt ze.

“Als meisjes op een zeker moment school missen, is de kans groot dat ze dat nooit meer oppikken”, zegt Saywell. “Dat maakt hen kwetsbaar voor een vroeg huwelijk, geweld en gedwongen seksuele relaties.”

Zes keer meer beschermd

Volgens het Kinderfonds van de Verenigde Naties (Unicef) zijn meisjes die hun secundaire school afwerken zes keer meer beschermd tegen een huwelijk op jonge leeftijd.

In Afrika ten zuiden van de Sahara en Zuid- en West-Azië zouden kindhuwelijken met 60 procent kunnen afnemen als alle meisjes het middelbaar onderwijs afwerkten.

Bovendien leidt een betere opleiding van vrouwen ertoe dat ze later minder vaak de dood vinden in het kraambed of hun jonge kinderen zien sterven.

Organisaties zoals Plan International en Caritas Lira voeren daarom campagne in scholen en dorpen om het bewustzijn over hygiëne te verhogen. Ze leren meisjes ook hoe ze zelf maandverband kunnen maken.

Moeilijk onderwerp

Experts benadrukken wel dat het gebrek aan hygiënisch maandverband amper op de agenda komt van programma’s rond water, sanitatie en hygiëne (WASH), en dat de onderwijssector zich onvoldoende bekommert om dit probleem, zelfs niet binnen het kader van ontwikkelings- en hulpprogramma’s.

De meeste mensen, en mannen in het bijzonder, vinden maandstonden en maandverband een moeilijk onderwerp om over te praten.

“De meeste mensen, en mannen in het bijzonder, vinden maandstonden en maandverband een moeilijk onderwerp om over te praten. Als gevolg daarvan zijn de WASH-interventies zelden in overeenstemming met de echte noden van meisjes en vrouwen”, zegt de ngo WaterAid in een rapport.

“Als die situatie niet verandert, wordt het nog moeilijk voor ontwikkelingsprogramma’s om de doelstellingen te halen”, stelt het rapport. (IPS)