Zeldzaam stuk Torhouts Aardewerk ontdekt
Geachte,
Deze antieke aardewerken kapel (Torhouts?) is 30 cm. hoog. Hoe oud, zeldzaam en waardevol is het? Het is jammer genoeg wel beschadigd, is dat een probleem?
Torhouts Volksaardewerk.
Dit is ongetwijfeld een van dé ontdekkingen van deze rubriek! Want dit is een prachtig en uiterst zeldzaam stuk volksaardewerk, dat inderdaad van Torhoutse makelij is. Hiervoor deden we onder meer een beroep op de deskundigheid van Paul Peremans die al heel wat heeft gepubliceerd over het Torhoutse Aardewerk. Het gaat sowieso om een zeer zeldzaam stuk waarvoor weinig vergelijkingsmateriaal bestaat. Om de zeldzaamheid en waarde beter te situeren gaan we eerst toch wat dieper in op het Torhoutse aardewerk.
Oud Torhouts Aardewerk.
In de Westvlaamse stad Torhout waren er, net als elders, verschillende pottenbakkerijen actief. Wat op zich niet uitzonderlijk is omdat onze voorouders nu eenmaal heel wat aarden potten en pannen nodig hadden, omdat pas veel later het keukengerei van metaal in gebruik geraakte. Maar het gaat meerbepaald om de pottenbakkerij van de familie Willemyns in de Oostendestraat, actief van 1783 tot 1939. Dit bedrijf werd later, in 1885, doorverkocht aan de familie Maes, eveneens een alombekend pottenbakkersgeslacht. Het bedrijf maakte niet alleen de klassieke kookpotten, schenkgerei, maar ook tegels en dakpannen. Naast het doordeweekse pottenbakkersgoed werden nu en dan sierstukken vervaardigd met deze oplegtechniek.
Willemys.
Dit zeldzame kapelletje past helemaal bij het zogenaamde Oud Torhoutse Aardewerk uit het atelier Willemyns. De meeste sierstukken, doorgaans vuurkorfjes en koffiekannen, werden verfraaid met kleurrijk oplegwerk in Lodewijk XVI-stijl, een stijl die nog heel populair was in de eerste helft van de 19de eeuw. De opgelegde decoratie doet ons zowel denken aan zilverwerk als aan het hoogversierde Engelse aardewerk uit Staffordshire dat toen onze markt overspoelde. In deze decoratie herkennen we allerlei neoclassicistische ornamenten zoals parellijsten, eikebladen en bloemguirlandes. De pottenbakker combineerde witte met rode klei, alsook gewoon loodglazuur met groen glazuur waarin er wat koperoxide zit. Deze eenvoudige combinaties laten ons genieten van een warm kleurenpalet. De blauwe kleur verscheen in het Torhoutse aardewerk pas in de late 19de eeuw, toen de familie Maes er de art nouveauwtijl introduceerde.
Dit kapelletje is ook typisch volksaardewerk. Het is verfijnd, maar heeft qua vormgeving en technische virtuositeit best een volks karakter. Het is helemaal geen serieproduct, maar een unicum, vermoedelijk in opdracht vervaardigd. Het is niet makkelijk om een dergelijk uniek object naar waarde te schatten. Met dergelijke stukken is het ‘wat de gek er voor geeft’. Destijds werden er flink wat opgehoest voor dit soort aardewerk, tot meer dan 10.000 euro voor een vuurkorf. Misschien zijn de prijzen nu wat gedaald, doordat er toch wat minder kopers zijn dan toen. De staat speelt niet zo’n rol, want het stuk kan best worden gerestaureerd. Laten we het voorzichtig schatten op een 7.500 euro.
Wie meer Vlaams Volksaardewerk wil zien raden we aan het Museum voor Torhouts Aardewerk te bezoeken.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier