Jongeren die veel positief alcoholgebruik zien op sociale media blijken later ook meer te drinken, net als jongeren die vaker iets over alcohol posten op sociale media. Dat stelt Femke Geusens van de School voor Massacommunicatieonderzoek van de KU Leuven, op basis van een doctoraatsonderzoek dat ze uitvoerde.
Om de impact van sociale media op alcoholconsumptie van jongeren in kaart te brengen bevroeg Geusens de afgelopen vier jaar meer dan vijfduizend Vlaamse adolescenten en studenten. Een aantal werd op die manier ook doorheen de tijd gevolgd. De cijfers die dat opleverde, zetten aan tot nadenken.
Bijna veertig procent van de Vlaamse adolescenten en studenten consumeert minstens één keer per week alcohol en ongeveer negentig procent van hen checkt minstens één keer per dag Facebook. 95 procent van de Facebookprofielen bevat verwijzingen naar alcoholgebruik en dit meestal in een positieve context. 15 procent van de adolescenten en 25 procent van de studenten post minstens een paar keer per maand iets over alcohol op sociale media.
‘Hoort erbij’
Blootstellling aan media die alcohol in een positief daglicht stelt heeft wel degelijk een invloed op de alcoholconsumptie van jongeren. ‘Alcoholgebruik wordt op sociale media meestal voorgesteld als iets fijns dat hoort bij sociale gebeurtenissen hetgeen een impact kan hebben op hun perceptie van normaal drinkgedrag. Jongeren kunnen op die manier immers denken dat anderen vaker drinken dan in realiteit het geval is of overschatten hoe aanvaard (zwaar) alcoholgebruik is’, aldus Geusens.
Mediaboodschappen zijn overtuigender wanneer vrienden of ouders offline dezelfde boodschappen brengen
Daarnaast kan er zich een proces van internalisering voordoen. ‘Dit betekent dat wanneer iemand foto’s op sociale media post waarop alcohol te zien is, die persoon zichzelf onbewust kan overtuigen dat hij of zij iemand is die graag feest en drinkt’.
Offline telt ook
Volgens de Leuvense onderzoekster zijn er ook remmende factoren. ‘Mediaboodschappen zijn overtuigender wanneer vrienden of ouders offline dezelfde boodschappen brengen. Wanneer jongeren, daarentegen, het gevoel hebben dat deze minder positief staan ten aanzien van alcohol, wordt de sterkte van het media-effect gedempt’, aldus Geusens.
Daarnaast zijn er ook bepaalde persoonlijkheidskenmerken (zoals de natuurlijke neiging om meer alcohol te drinken dan anderen) die iemand gevoeliger kunnen maken voor alcohol-gerelateerde sociale media-inhouden. Ook kunnen specifieke kenmerken van sociale mediaplatformen een rol spelen in de manier waarop ze mensen beïnvloeden. Toekomstig onderzoek moet hierover meer duidelijkheid brengen.
