Vlees zonder dieren: wat schuilt er achter de hype van de Beyond burger?

Het smaakt naar vlees, ziet er ook zo uit, maar is enkel gemaakt van plantaardige ingrediënten. Is de populaire Beyond Meat burger, exclusief verkrijgbaar bij het Belgische restaurant Greenway, ook een goede zaak voor het milieu?

‘Deze burger smaakt naar vlees en ziet er ook zo uit, maar is gemaakt met enkel en alleen plantaardige ingrediënten.’

Dat is de belofte die het Belgische Greenway maakt. Als alleereerste in Europa kan Greenway de Beyond Meat burger, al enige tijd een hype in de Verenigde Staten, aanbieden. ‘Vleeseters hebben geen reden meer om vlees te verkiezen boven plantaardig’, klinkt het enthousiast bij Cedric Hanet en Paul Florizoone van Greenway. Volgens de oprichters van de restaurants staan we aan de vooravond van een voedingsrevolutie.

De toekomst van voedsel

In 2013 al schreef Bill Gates een blogpost over het product. Gates noemde het ‘de toekomst van voedsel’: ‘Het had zeker de uitstraling en de geur van vlees. Ik nam een hap en het had ook de smaak en textuur van echt vlees. Ik kon het verschil niet proeven.’

De Beyond Meat burger is een volledig plantaardige hamburger die er als echt vlees uitziet. De burger bestaat voornamelijk uit erwtenproteïne, canola-olie, geraffineerde kokosolie en extract van bietensap.

Het is goed voor een derde van je dagelijkse ijzerquotum. De burger bevat – saus, garnituur en broodje niet inbegrepen – zo’n 280 calorieën, wat ongeveer gelijkloopt met een echte vleesburger, maar bevat geen cholesterol. De burger wordt geserveerd tussen een broodje, met heel wat saus en spaarzaam garnituur.

Ons verdict? Het ding smaakt als iets wat je krijgt in een ordinair hamburgerkraam. Mensen die nu al zonder vlees leven, zoals ondergetekende redactrice, zullen niet meteen een grote fan zijn van deze burger. In een gevarieerd vegetarisch of veganistisch dieet is de Beyond Meat burger de luie fastfoodoptie.

Verstokte vleeseters

Dat is ook het hele punt. Beyond Meat richt zich, in tegenstelling tot veel andere vegetarische en veganistische merken, niet op overtuigde vegetariërs maar op verstokte vleeseters. Het multinationale vleesbedrijf Tyson Foods heeft in 2016 een aandeel van 5% in Beyond Meat verworven. Wat zoveel wil zeggen als: wanneer je de gehypete Beyond Meat burger aanschaft, steun je nog steeds onrechtstreeks de vleesindustrie. Het label ‘vegan’ is dus ergens wel dubbel te interpreteren.

Hoewel Tyson Foods van twee walletjes eet, kan je argumenteren dat zo’n investering ook positieve gevolgen heeft. De krachtige vleeslobby kan te winnen zijn voor nepvleeswaren als de winst ervan toeneemt en ze dus niet langer financieel afhankelijk zijn van de verkoop van dierlijke producten alleen.

Enorme bedrijven zoals Tyson Foods hebben bovendien een aanzienlijk advertentiebudget. Hun bereik is enorm en ze kunnen nepvleeswaren en andere vegetarische of veganistische producten echt op de markt brengen. De Beyond Meat burger is onder meer populair geworden omdat het bedrijf mensen als Leonardo DiCaprio voor hun kar kon spannen.

Impact milieu

Een goede strategie? In de strijd om de klant die plantaardig wil eten, zijn nepvleesproducten de grootste twistappel. Ze kunnen een goede optie zijn voor mensen die hun vleesinname wil verminderen.

Gezien de druk die veehouderij op de planeet legt, is dat hoe dan ook geen slechte zaak. Volgens een rapport van de Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties genereert de veehouderij meer uitstoot van broeikasgassen dan bijvoorbeeld de transportsector.

Veehouderij is een van de belangrijkste oorzaken van landafbraak, waterverontreiniging en -verspilling. Het neemt op dit moment 30 procent van het gehele landoppervlak van de aarde in beslag.

Bossen worden namelijk gekapt om nieuwe weiden aan te leggen waar de dieren op kunnen grazen. Water kan besmet worden met uitwerpselen en bacteriën, en door overbegrazing worden natuurlijke ecosystemen verwoest.

Alternatieven

‘We zijn nooit tegen vlees op zich geweest, maar wel tegen de manier waarop het gemaakt wordt’, zegt Jaap Korteweg van De Vegetarische Slager, ‘Eigenlijk werken wij vooral aan het nieuwe vlees. Als we de gemalen bonen en granen die we normaal aan dieren geven met nieuwe technieken kunnen omvormen tot vegetarisch vlees, dan hoef je als vleeseter niets meer te missen.’

Voor mensen die hun portie vlees niet graag missen maar toch hun best willen doen, kan de Beyond Meat een doorslaggevend argument zijn om op zijn minst te gaan experimenteren met alternatieven.

Want als je van tijd tot tijd een sappige hamburger kan verorberen zonder dat je schade aan het milieu of dieren berokkent, waarom niet? De voedingsrevolutie zal niet beginnen met een fastfoodburger die de stempel vlees noch vegan waardig is, wel met de mensen die je aan het denken kan zetten over de absolute noodzakelijkheid van hun kipfilet.