Kristof Santy, ooit arbeider, nu kunstenaar: ‘Jarenlang was ik opgesloten in mijn eigen hoofd, maar ik ben herboren’

Kristof Santy (36) is een Roeselaarse kunstenaar die dertien jaar lang drukkerij-arbeider was, maar nu floreert als fulltime schilder. De voorbije jaren exposeerde hij al in Los Angeles, Londen en Wenen, maar nu is zijn werk te zien in zijn thuisstad, nog tot en met zondag 25 februari.

‘Het laatste jaar ben ik een ander, aangenamer mens. Mijn vrouw Lore zegt het ook. Vroeger ergerde ik me snel, zelfs over belachelijke dingen, en ik had enorm veel angsten: om te vliegen, om voor een groep te staan, zelfs om in de sportclub te douchen of om mijn haar te laten groeien, want wat zouden de mensen zeggen?

Mijn ouders horen het niet graag, maar ik ben er ergens mee opgevoed. “Is dat niet te gevaarlijk, Kristof?”, “Zou je dat wel doen?”: ik hoor het mijn vader nog altijd zeggen. Als kind had ik soms paniekaanvallen, bijvoorbeeld toen ik aan de cinema de poster van de film Armageddon zag en bang was dat er écht een komeet zou inslaan. Andere keren leidde mijn angst zelfs tot koorts, maar mijn ouders legden de link niet.

Ik begrijp dat dit hun blinde vlek is – ze hebben er geen kennis over, laat staan de woorden voor – maar sinds mijn psycholoog me drie jaar geleden uitlegde dat ik een angststoornis heb, weet ik dat je daar gericht mee moet omgaan. Wanneer ik nu weer dreig te piekeren of panikeren, corrigeer ik mezelf bewust en verlies ik dus veel minder energie.

De truc is denken aan de uitspraak van een goede vriend, met wie ik op café uren gebabbeld heb over films, filosofie – zijn vak – en het leven in het algemeen. Hij vertelde zo ontwapenend over zijn eigen angsten dat ik even eerlijk mijn ervaringen durfde te delen. Met uitzondering van Lore had ik nog nooit zo’n bijzondere vriend gehad.

Op een van die avonden zei hij: “Je beseft toch dat je de dingen vaak groter maakt dan ze zijn? Keer die angst nu eens om in dankbaarheid. Er is zoveel wat wél goed loopt.” Op slag werd ik me bewust van mijn eigen blinde vlek. Ik moest ook denken aan dat coole nummer waarin William DeVaughn bijna hypnotiserend zingt: ‘Though you may not drive a great big Cadillac/ You can still stand tall / Just be thankful for what you’ve got.’ Het werd de leuze van mijn leven.

Pas op, ik heb zoals veel mensen nog altijd doodsangst – ik ben geen Rambo – en ik vind niet dat je álles door een positieve bril moet bekijken, maar meestal hebben we het hier goed. En minder angstig zijn helpt echt. Toen een vriend me in 2021 vroeg om solo te exposeren in zijn Brugse galerie, dacht ik eerst weer: zou ik dat wel doen? Kan ik dat wel? Maar dankzij de raad van mijn vriend aanvaardde ik toch de kans. En kijk, sindsdien ging de bal aan het rollen. In december vergezelde ik mijn galerist zelfs naar een kunstbeurs in Miami waar hij drie werken van mij verkocht. Mijn eerste vlucht was dus meteen overzees, maar ik bleek het leuk te vinden om de hele tijd films te kijken en eten te krijgen.

Soms ben ik bang om tijdens zo’n reis iets van het opgroeien van mijn driejarige dochtertje te missen, maar dan stuur ik mezelf bij door te denken: ik vertrek in functie van mijn kunst, om dit fantastisch vrije bestaan mogelijk te maken. Dat maakt me zo gelukkig dat ook mijn dochtertje er wel bij vaart. Voor ik fulltime kunstenaar werd, was ik vaak gefrustreerd dat mijn job me opeiste, maar nu wil ik constant doorschilderen. In mijn doeken zet ik niet toevallig de kleine gelukjes op een piëdestal: mijn tuin, het plastic gitaartje waarop mijn dochter speelt. Het is alsof ik jarenlang opgesloten was in mijn eigen hoofd, maar nu dankzij het juiste advies herboren ben.’

@kristofsanty