‘Ik durf te wedden dat Lagerfeld een van die gelukkige senioren was’

Wordt een mens gelukkiger met ouder worden? ‘Kersverse zeventigers zitten het best in hun vel’, schrijft Knack Weekend-redacteur Wim Denolf.

Jeugdigheid heeft niets te maken met je geboortedatum, beweerde Karl Lagerfeld, wel met hoe je in het leven staat. ‘Sommige mensen hebben een idee en doen hun hele leven hetzelfde,’ vertelde hij op 83-jarige leeftijd aan The Wall Street Journal, ‘ik doe niets anders dan vernietigen wat ik in het verleden gedaan heb.’ Tevreden zijn over zijn eigen werk lukte hem niet, maar dat zorgde ervoor dat hij nooit op zijn lauweren rustte of zijn enthousiasme voor zijn vak verloor.

Ik durf te wedden dat Lagerfeld een van die gelukkige senioren was waar een onderzoeksrapport van de Britse denktank Resolution Foundation deze maand naar verwees. Zeventig blijkt volgens die studie namelijk een piekmoment te zijn voor het eigen geluksgevoel: dat zakt bij de Britten dramatisch eens ze de twintig gepasseerd zijn en bereikt een dieptepunt na hun vijftigste, waarna het stilaan naar ongekende hoogten klimt. Of het nu gaat over hun algemene tevredenheid over het eigen leven, hun huidige geluksgevoel, de indruk dat het leven de moeite loont of angstgevoelens, telkens zitten kersverse zeventigers het best in hun vel.

Daar kan ik me iets bij voorstellen. Ja, ouder worden doet vrezen voor oprukkende gezondheidsproblemen en inboeten aan inkomen en zelfstandigheid, maar daartegenover staan levenservaring, zelfkennis, relativeringsvermogen en meer emotionele controle. In tegenstelling tot dertigers en veertigers worstelen ouderen ook minder met keuzestress, de zorg voor de kinderen, lange werkdagen en groepsdruk, terwijl ze naar eigen zeggen meer oog hebben voor de kleine dingen in het leven, zoals een goed gesprek of een vriendelijke winkelbediende.

Psychologen en andere wetenschappers bestuderen de gelukkigste leeftijd uiteraard al langer. Zo situeren andere studies die eerder achter in de dertig: een periode waarin mensen doorgaans al heel wat vaardigheden ontwikkeld hebben en de nodige verwezenlijkingen achter de rug hebben, maar ook nog mooie vooruitzichten hebben. Gevraagd naar de leeftijd waarop ze het gelukkigst waren, antwoorden ook 55-plussers gemiddeld trouwens 38, ontdekte de Nederlandse Staatsloterij.

Sowieso is je leeftijd niet zaligmakend, leert het Britse rapport. Geluk is een complex samenspel van factoren, zoals een goede gezondheid en een stabiele relatie. Ook het bezit van een eigen woning boost de geluksgevoelens, net als een hoger inkomen. Binnen dezelfde inkomensgroep lopen de geluksscores echter flink uiteen, terwijl mensen met uiteenlopende lonen zich vaak toch even gelukkig noemen. Anderzijds: werken helpt en een vast contract al helemaal, maar ook zonder een job neemt geluk toe met de leeftijd.

Tips voor gelukszoekers zijn er alvast genoeg. Anderen helpen, je rijkdom delen, blijven leren, geen onrealistische plannen en verwachtingen koesteren: de zelfhulpboeken staan er vol van. Geef mij dan maar inspirerende rolmodellen: oudere voorbeeldfiguren die je de goede richting wijzen door gewoon zichzelf te zijn. Zo wil ik later ook in het leven staan, denk ik tegenwoordig wanneer oudere familieleden, vrienden of collega’s me verrassen met hun levenslust, openheid of veerkracht. Typisch voor die leermeesters is dat ze niet te koop lopen met hun wijsheid. ‘Ik weet het ook allemaal niet’, zegt een van die oudere kennissen me soms – dan weet ik dat ik aan het goede adres ben.