Designer Maria Scarpulla: ‘Het is oké om af en toe een stap terug te zetten’

Maria Scarpulla (34), Belgisch-Italiaanse die samen met haar man Jori Hernalsteen uitgepuurde interieurobjecten ontwerpt. Hun Tramonti-lampen, gemaakt voor Valerie Objects, zijn vanaf november te koop.

“Mijn vader, broer en ik hebben dezelfde tattoo, in de vorm van een feniks die mijn vader (kunstenaar Russell Scarpulla,red.) ooit schilderde. Het werd ons familie-embleem, een ode aan onze chaotische, maar warme jeugd in Umbrië. Dus toen Jori en ik in 2018 een korte film rond een van onze tafels maakten, voelde het logisch om die te verbranden en uit de as een feniks te laten herrijzen. Dat bleek nog moeilijk; we hadden uiteindelijk houtpulp en benzine nodig. (lacht)

Echt frappant werd het toen we niet veel later al researchend uitkwamen bij John Baldessari, de Amerikaanse kunstenaar met hoog rock-’n-rollgehalte. Zijn werk was conceptueel en visueel erg sterk, met toch een vleug humor, want hij wilde, net als wij, niet dat de dingen te zwaar worden. Bleek dat hij ook ooit creaties verbrand had, zij het drastischer. In 1970 vernietigde hij zijn hele geschilderde oeuvre van 1953 tot 1966. Hij bracht die body of work letterlijk naar een crematorium.

Hij zei toen: ‘Will I save my life by losing it? Will a phoenix arise from the ashes? I don’t know but I feel better.’ Dat is het, dacht ik, zo bevrijdend! Jori, ik en veel creatieve vrienden van ons zijn vaak zo intens met ons werk bezig dat het benauwend kan worden. Dan betrap je jezelf op de gedachte: wat als ik dit alles zou loslaten, zou dat zo erg zijn? Dat Baldessari zei: ‘Ik weet het niet, maar ik voel me beter’, was een enorme geruststelling: het is oké om af en toe een stap terug te zetten, zodat er een nieuwe, frisse blik kan ontstaan.

In ons soort samenleving voelen we ons vaak gedwongen om te werken, want alles kost geld, maar om tot iets inspirerends te komen, is het voor ons cruciaal om niet constant te moeten opleveren. Het is een challenge, hoor, zeker omdat we drie jonge kinderen hebben en onszelf veel opdrachten geven, maar we plannen bewust niets-tijd in, mijmermomenten.

Deze zomer waren we niet van plan om, zoals elk jaar, naar Umbrië te reizen. Tot het aan ons begon te knagen. We wilden meer hoofdruimte en vertrokken alsnog. De eerste avond haastten we ons nog om op tijd eten voor de kinderen te maken, maar de tweede dag waren we al mee in het gezapige, Italiaanse tempo. We keerden compleet relaxed terug, mét nieuwe ideeën. Die krijg ik ook als ik wat rommel in mijn atelier en me durf te vervelen.

Pas op, het is niet dat ik drive mis, integendeel. Ik verzet zeer veel werk en net daarom voel ik me totaal niet schuldig op momenten dat ik mijn gezin alle aandacht geef. Als zoon van hardwerkende zelfstandigen gaat Jori sneller in overdrive, dus ik moedig hem aan om zijn gsm eens weg te leggen. Door jezelf te veel druk op te leggen, kom je vaak nergens. Op dat vlak was Baldessari’s raad een boost voor mijn zelfverzekerdheid. Ik weet wat ik doe, hoe ik het doe en ik hoef daar geen verantwoording voor af te leggen.

Toen ik de eerste keer zwanger was, maakte ik heel persoonlijke schilderijtjes. Die voelen als baby’tjes of herinneringen die ik nu deel met de kopers ervan. Krijgen ze zo een nieuw leven, zoals de as van Baldessari’s schilderijen die hij in koekjes verwerkte om ze weer de wereld in te sturen? Ik weet het niet, maar het is zalig om met zijn zin voor relativering en smaak te blijven bouwen aan onze eigen body of work.”