Zeilenin Terpenland

Friesland ligt in het noorden en oogt daardoor wat tegendraads. Maar die eigenzinnigheid loont en de Nederlandse provincie heeft alles te bieden wat elders al lang onder de voet is gelopen.

En als ik weg wil zijn, ga ik naar Vlaande-ren”, zingt Paul van Vliet al jaren. Zelf willen we in hetzelfde geval wel eens noordwaarts rijden, naar Friesland, waar witte zeilen zich traag door de groene polders bewegen en het vlakke land alleen verstoord wordt door terpen, middeleeuwse kerktorens en boerderijen die gebukt gaan onder het gewicht van hun monumentale daken. Friesland voelt aan als een warme herinnering aan vroegere tijden, een eigenzinnig landje met vier overzeese eilanden en elf steden, met een eigen taal die nog door driekwart van de bevolking gesproken wordt en met bizarre sporten, zoals het fierljeppen û zeg maar verspringen met de polsstok over de sloot.

Ooit reikte Friesland van het Zwin tot aan de monding van de Weser, nu moet het zich tevredenstellen met één Nederlandse provincie. Het is een toevluchtsoord geworden voor dromers en dichters die genoeg hebben aan rimpelend water en immense luchten, voor fietsende reizigers die ervan houden tegen de wind in te beuken en onderweg prachtige Friese paarden te ontdekken en voor al wie de drukte van het zuiden een beetje moe is.

Alles in Friesland is kleinschalig en dat werkt verfrissend in tijden waarin het globalisme oprukt. Friezen staan bekend als nuchter en zwijgzaam, maar onderweg vonden we ze gastvrij en behulpzaam en trots over hun rijke geschiedenis. Een volk van vrome lieden en zondige vrouwen : van de naïeve heilige Bonifatius die dacht dat de bijbel boven zijn hoofd hem bescherming zou bieden, tot de hooghartige vrouwe van Stavoren en de losbandige MataHari. Een volk van schaatsers en skûtsjesilers dat opkijkt naar de bovenmenselijke inspanningen van zijn helden, en de tocht over dichtgevroren sloten en plassen tot een nationale sport heeft verheven. Een provincie waar de schaatser Evert van Benthem en de dichter Gysbert Japickx worden geëerd en de koppige meester-wolkammer EiseEisinga meer dan twee eeuwen geleden de kerkelijke dogma’s te lijf ging door in zijn woonkamer in Franeker een bewegend model van het zonnestelsel te bouwen waar 220 jaar later de hele wereld in bewondering op afkomt.

Friesland is een winderig land om te koesteren, waar de zee nooit ver weg is en de gastvrijheid diep geworteld zit. De ideale bestemming voor wie eens wat anders wil dan de eindeloze files naar het zuiden, de loden zon van Toscane of de eenvormigheid van de West-Europese steden.

Tekst Pierre Darge I Foto’s PPI