Eenvoudige wijnen die geen pijn doen in de portemonnee. Daar willen we het over hebben in deze rubriek. Château Simple (183), wijn voor beginners, die ook de kenners wel bevalt. Deze week : schuimwijnen.

Champagne is schuimwijn, maar het omgekeerde is niet waar. De champagne-industrie heeft het gebruik van de naam champagne met veel rechtsmiddelen doen voorbehouden voor schuimwijnen uit de Champagnestreek. Dus : geen zeepjes of reukwater met champagneachtige namen, en zeker geen vreemde schuimwijnen met het champagnekroontje. De objectieve reden voor deze juridische bekommernis voor naamcorrectheid is de ‘hoge prijs bij lage kwaliteit’ van champagne als product. De meeste champagnes zijn waardeloze bubbelwijnen zonder smaak, gemaakt op basis van witte wijnen die zonder toepassing van het champagneprocédé niet drinkbaar zouden zijn. De hoge prijs is alleen het gevolg van strategische marketing – ” le champagne c’est la fête” – en is niet gedragen door kwaliteit. Daarom zijn ook alle champagnes even duur en kan men zaken doen door de zeldzame beste te kopen : Bollinger, Cliquot…

Bij schuimwijnen is de toestand nog dramatischer. Ook zij cultiveren het aureool van feestelijkheid, maar zij zijn nog meer van het type ‘smakeloos afvalproduct’.

De tweede gisting op fles die de betere schuimwijnen kenmerkt, moet smaakeenheid brengen in de samenstelling en het ‘schuimeffect’ bij het uitschenken moet smaakversterkend werken. Maar smaakeenheid en smaakversterking veronderstellen dat er ook enige smaak voorhanden is. Welnu, heel dikwijls worden smaakloze afvalwijntjes ‘opgeschuimd’ omdat het procédé alle verdoezelende ‘correcties’ toelaat die bij andere appellations als fraude gebrandmerkt zouden worden : hergisten, bijzoeten, mengen overheen percelen, druivensoorten en jaartallen, namen geven aan ‘witte producten’ en nog veel meer.

Om schuimwijn te maken volstaat aan de basis zure alcoholische limonade. Zo hebben in het Loiregebied alle grote appellations ook een schuimwijnversie : Vouvray, Saumur… Ze worden heel dikwijls gemaakt in de slechte jaren, wanneer de oogst niet voldoende zon heeft gezien om de chenindruiven hun legendarische rijke zoetheid te geven. Dat geeft afvalwijn in een schuimkleedje.

De betere schuimwijnen zullen in de samenstelling zorgen voor kwalitatieve onderbouw door bijmengen van wat oudere en gelagerde rijpe wijnen. De primaire bedoeling van het champagneprocédé is immers niet de druivigheid te laten spreken – het echte fruit wordt door de tweede gisting op fles opgepeuzeld -, maar wel om een haast onnatuurlijk breed en diep smaakplatform op te bouwen. Daarvoor is een ruime reserve van oudere wijnen nodig en een grote vakbekwaamheid wat het mengen betreft. Daar deze voorwaarden slechts uiterst zelden vervuld zijn op het niveau van de kleine wijnboer – hoe sympathiek hij ook is -, komen de grote schuimwijnen en de grote champagnes meestal uit de grote gevestigde huizen.

Stappen we af van het breed en diep smaakplatform als karakteristiek voor grote schuimwijnen, dan komen we praktisch onmiddellijk bij de pilsproducten uit : eerlijk schuimbier, toch nog altijd ongeveer tienmaal beterkoop.

Saumur Brut,

Cuvée de la Chevalerie

Heel frisse, citroenachtige neus met de typische grondtoets van chenin (daarom mengt men er altijd wat chardonnay bij). De smaak is fris en met lengte, ook met diepte en breedte. Zuiver, goed product met meer smaak dan de gemiddelde champagne en met gedegen zuur. (Delhaize : 6,98 euro).

Vin Mousseux Jacques de Luze, Brut

Geen neus en geen smaak. (Colruyt : 7,49 euro).

Vouvray Brut, Tête de Cuvée

Persistente neus met een goede toets van chenin maar de smaak mist présence en valt ronduit weg. Klein en oninteressant. (Colruyt : 7,70 euro).

Blanquette de Limoux, L’ Evêché, demi-sec

De enige schuimwijn in deze selectie met een gele nuance in de kleur. De neus is present en ontwikkeld en zou voor puristen te weinig frisheid kunnen vertonen. De smaak is traditioneel en belegen met goede diepte, en niet van het demi-sectype. Goede schuimwijn voor gevorderden. (Delhaize : 6,98 euro).

Saumur demi-sec,

Ackerman Laurance

Goede presente neus met de grondigheid van chenin, dun-fijn maar ook met ruimte. De smaak is van zoete witte kandij en wat neutraal. Klein product getekend door zijn demi-sectype. (Carrefour : 7,24 euro).

Aimery, Blanquette de Limoux, demi-sec

De kurk staat niet meer als een jurkje maar is cilindrisch : dus reeds een tijdje op fles. De neus is fris en appelachtig en de smaak is van zoete appel met een toets van witte perzik en met goede exotische lengte. Goed product. (Carrefour : 5,99 euro).

Herwig van Hove I Foto’s Gerald Dauphin