Vol gas naar een groene toekomst

Venturi is het enige automerk dat vastberaden naar de toekomst kijkt. Kennismaking met Sacha Lakic, de ontwerper van ecologische sprinters met een hoog hightechgehalte.

Geen mens kent de naam van Gildo Pallanca Pastor en nog minder die van designer Sacha Lakic. En toch heeft het duo de voorbije jaren een nieuw elan gegeven aan het Franse merk Venturi, dat snelle sportwagens bouwde, maar nooit uit de schaduw van Porsche en andere snelle bolides kwam. De ommekeer voltrok zich in 2001, toen de Monegaskische bouwpromotor én autogek Gildo Pastor het merk Venturi kocht, dat al een paar keer van eigenaar was gewisseld. Toch zat de ondernemer met de handen in het haar, want ook onder zijn leiding leek de toekomst onzeker. Tot enkele technici van Renault Sport hem de naam van Sacha Lakic influisterden.

Lakic is niet de eerste de beste. Geboren in Joegoslavië verhuisde hij als eenjarige naar Parijs, waar zijn vader een bijzonder fraai parcours in de haute couture kon afleggen. “Hij slaagde er op wonderlijke wijze in om vrouwenlichamen te sublimeren door zijn geniale ontwerpen”, zegt zijn zoon in een klein restaurant op een steenworp van de place de la Bastille.

“Ik ben ook autogek, en liep als jonge kerel zes jaar lang school in de studio’s van Peugeot, waar ik interieurs ontwierp. Die eerste stappen vervolmaakte ik in de designstudio’s van Alain Carré, om vervolgens chief designer te worden bij MBK. Ik kon er prototypes van motorfietsen, scooters en fietsen ontwikkelen en kreeg uiteindelijk de gelegenheid om me ook over productiemodellen te buigen. Dat laatste is bijzonder opwindend, omdat je te maken krijgt met de beperkingen die ingenieurs en technici je opleggen. Maar mijn hart ligt in de autowereld, en niet alleen omdat het product zo’n indrukwekkende symboliek van vrijheid, escapisme en moderniteit uitstraalt.”

Elektrische sportwagen

“Toen Gildo Pastor me contacteerde, discussieerden we samen over de toekomst van Venturi en ik stelde vast dat het merk te weinig persoonlijkheid en uitstraling bezat. Het gebrek aan identiteit en prestige dat daaruit voortvloeide, moest gecompenseerd worden door andere kwaliteiten. Dus ontwierp ik voor de salon van Genève 2002 het Fétishconcept : een nieuw front en een opzienbarende styling op een aluminium chassis van Renault Sport. De getrouwen van het merk vonden het maar niks, maar andere belangstellenden kwamen eropaf en wilden meteen een bestelbon tekenen. Toch begreep ik dat we nog niet ver genoeg gegaan waren, want we hadden nu wel een sterk imago maar alweer werden we met andere auto’s vergeleken, zoals de Lotus Elise en de Audi TT. Dus moesten we ons ook op technisch vlak verder afstand nemen.”

Toen de heren Pastor en de Lakic de salon van de elektrische auto in Los Angeles bezochten, werd een en ander opeens zeer duidelijk.

“We reden er in een elektrisch aangedreven prototype van ingenieurs die zich verenigd hadden in AC Propulsion. Die ervaring was zonder meer indrukwekkend : het rijplezier moest niet onderdoen voor dat van gelijk welke andere sportwagen. Bovendien beseften we tegelijk dat we niet eeuwig de lucht konden blijven vervuilen met dikke V8-motoren.”

Uit die Californische confrontatie ontstond de idee voor de Fétish 2, een elektrische sportwagen die een top van meer dan tweehonderd kilometer per uur haalt en in minder dan vijf seconden naar honderd kilometer per uur sprint – een prestatie die absoluut vergelijkbaar is met die van snelste Porsches. Toch verliep de communicatie naar het publiek erg moeizaam, want de vooroordelen tegenover een elektrisch aangedreven auto zijn in Europa nog altijd zeer groot.

“De potentiële klanten zitten dan ook niet in de eerste plaats in Frankrijk, maar wel in Californië, in Japan en misschien zelfs in Saudi-Arabië. We weten nu dat de Fétish 2 de rol van locomotief van die innoverende techniek op zich moet nemen. De voorbije twee jaar experimenteerden we volop met batterijtechnologie en met koolstofvezelstructuur, zodat we het gewicht nog eens met honderd kilo konden verlagen en het geheel beneden de duizend kilo kregen. Er zijn al een handvol kopers, maar we weigeren elke bestelling tot de auto volledig betrouwbaar is. Volgende zomer lopen de eerste preserie-exemplaren van de band en de bedoeling is om 25 exemplaren van de Fétish te bouwen.”

Zonne- en windenergie

Op de jongste salon van Parijs pakte Venturi met nog twee indrukwekkende creaties van Sacha Lakic uit, de Astrolab die geheel door zonne-energie wordt aangedreven, en de hybride Eclectic, die zowel door de zonne- als door de windenergie wordt aangedreven.

De Astrolab, die een oppervlak van 3,6 vierkante meter meekrijgt met fotovoltaïsche cellen, heeft zeer weinig energie nodig om zichzelf voort te bewegen. De NiMH-batterijen met vloeistofkoeling laten toe om bij volle lading ongeveer 110 kilometer ver te komen. De topsnelheid bedraagt 120 kilometer per uur en de wagen kost voorlopig 92.000 euro, zonder taksen.

“De Astrolab is een eigen interpretatie van een vervoermiddel voor buiten de stad, en ik heb het design ervan aangepakt als gold het een vliegende vleugel of een wedstrijdcatamaran. Omdat de inzittenden achter elkaar plaatsnemen, kon ik een smalle cockpit ontwikkelen, die met de vier wielen verbonden wordt door een dunne structuur van koolstofvezel. Het resultaat lijkt een beetje op die door zonne-energie aangedreven wagens die je wel eens in Australië ziet.”

De Eclectic is in wezen een eenvoudig voertuig, dat nog het best als een rijdende centrale voor de productie en voor het opslaan van zonne- en windenergie kan gezien worden. Het grootste deel van die energie wordt geleverd door de zonnecellen op het dak, maar ook de windmolen(s) kan of kunnen worden uitgeklapt. Zelfs opladen via de stekker is mogelijk, al is dat niet de bedoeling. De Eclectic, met zijn verhoogde centrale zit voor de chauffeur, is absoluut voor de binnenstad bedoeld. Vandaar de compacte lengte van drie meter, en de kubusvorm die perfect aansluit bij de idee van een taxi voor drie personen. Maar het meest opmerkelijke is dat de eigenaar niet alleen een vervoermiddel koopt dat energie verbruikt, maar vooral een productieproces dat energie oplevert, voornamelijk als de Eclectic geparkeerd staat. De autonomie is beperkt tot vijftig kilometer, en na een dagje zonne-energie opslaan, kan hij weer tien kilometer ver rijden, terwijl daar nog eens vijftien kilometer van de wind kan bijkomen. De rest wordt bijgevuld via de stekker. Voorlopig kost de Eclectic 24.000 euro zonder taksen, maar die prijs kan bij een grotere productie vanaf 2009 teruggebracht worden tot 15.000 euro.

“We worden omringd door energie, je moet die alleen zien op te vangen. Tijdens de salon werden we vooral gecontacteerd door hotelgroepen, die ook een vorm van energetische autonomie nastreven. Die hebben we uitgelegd dat wanneer een vijftiental Eclectics met elkaar verbonden worden, ze genoeg elektriciteit opwekken om het schuurtje van de tuinier van energie te voorzien, of een aantal computers te laten draaien. Of dat ze per dag louter op zonne-energie zo’n tien kilometer kunnen afleggen.”

Verbeelding zonder grenzen

De ontwerpen voor Venturi hebben Sacha Lakic niet alleen een hoop belangstelling opgeleverd, ze hebben hem ook gesterkt in de overtuiging dat hij resoluut voor zijn eigen ideeën moet gaan.

“Ik zou er behoorlijk mee verveeld zitten mocht men me vragen om een auto naar eigen inzichten te ontwerpen, en volledig carte blanche te krijgen. Mijn verbeelding kent namelijk geen grenzen, en daarom vind ik het belangrijk dat men me limieten oplegt. Dat maakt de uitdaging des te groter, en binnen die context rendeer ik maximaal. Vroeger probeerde ik me vooral in de huid van de klant te nestelen om naar zijn behoeften te peilen. Pas later heb ik begrepen dat ik geen objecten moest ontwerpen die aan een hypothetische behoefte voldoen én ook nog commercieel zijn. Ik ben dus gestopt met me te richten op actuele tendensen, ik moet gewoon mijn eigen logische weg bewandelen. Dat gaat in tegen het streven van de marketingmensen, omdat die in het heden leven en verblind worden door de huidige behoeftes en recente verkoopsuccessen. En ik besef verdomd goed dat ik helemaal niet aan de consument moet vragen wat hij over enkele jaren graag wil : die heeft daar de verbeeldingskracht niet voor. Daarom voel ik wel wat voor de Appleaanpak : er worden totaal nieuwe producten ontworpen waarop schijnbaar niemand zit te wachten, maar die op een intelligente manier perfect gemaakt zijn, en nog goed verpakt worden ook. Een pragmatische aanpak die resulteert in het feit dat iedereen een iPod wil en slechts weinigen kiezen voor de duplicaten die Koreanen of Chinezen op de markt gooien.”

“Om die reden heb ik samen met enkele ingenieurs de Wizz ontworpen, een fiets waarbij menselijke energie via een elektromagnetische transmissie wordt doorgespeeld naar het achterwiel. Het fenomeen is sinds de jaren dertig gekend, maar niemand heeft er wat mee gedaan. Maar ik ben evenmin blind voor eenvoudiger mobiliteitsoplossingen. Daarom heb ik onlangs een skateboard ontworpen waarmee men gemakkelijk grotere afstanden kan afleggen. Eigenlijk is het om een long board uit koolstofvezel, waarvan ik het zwaartepunt verlaagde zodat die de wendbaarheid van een skateboard krijgt, gekoppeld aan de uitzonderlijke lichtheid van koolstofvezel.”

“In de automobielindustrie heb ik ervaren dat ingenieurs een blinde missie hebben en het is moeilijk om die aparte visies te combineren met het design dat ik voor ogen heb. Daarom verliet ik na zes jaar een goedbetaalde job bij MBK om mijn eigen bedrijf op te richten, contacten te leggen met Piaggio en Suzuki maar ook met Roche Bobois. Voordien had ik helemaal geen belangstelling voor de meubelindustrie maar een ontmoeting met François Roche gaf de doorslag. We staan nu zeer dicht bij elkaar, en ik heb voor zijn bedrijf al verschillende lijnen ontwikkeld.”

Persoonlijke droom

“Ik ben ook erg fier op mijn Black Magic, een motorfiets die ik voor Voxan ontwierp en die een hommage is aan de motoren uit de jaren vijftig, zoals de Norton Manx : motoren die door ingenieurs en niet door designers werden ontworpen. Met een ongelakte benzinetank, een naakt chassis, zichtbare lasnaden en een lederen zadel. Maar het is allesbehalve een nostalgische motorfiets. De Black Magic heeft een modern chassis, perfecte remmen en een krachtige motor waarmee hij 250 kilometer per uur haalt. Toen hij voorgesteld werd, raadde ik Voxan aan om er het kaartje ‘concept’ op te plakken, maar de belangstelling was zo overweldigend, dat er beslist werd om tot productie over te gaan. Om maar te zeggen dat mijn persoonlijke droom van een motor met de stijl en het mechanische parfum van een motor uit de jaren vijftig ook anderen kon begeesteren. Het was alweer een kwestie van mijn eigen gang te gaan.”

Sacha Lakic heeft de blik van een gelukkig man met een missie. Die missie omschrijft hij als die van een designer die in een industriële omgeving de taak heeft intelligente objecten te creëren die noch voor de geest van de gebruiker noch voor zijn omgeving vervuilend zijn. Hij noemt zichzelf een beeldhouwer van emoties, die producten maakt die mensen bewegen, maar waaraan niettemin een extreme logica ten grondslag ligt.

“Ik ben het gelukkigst als ik erin slaag schijnbare tegenstellingen zoals rationeel en passioneel, of plezier en veiligheid met elkaar te verzoenen in mijn objecten.”

De toekomst van Venturi ziet er veelbelovend uit : nog dit jaar wordt een indrukwekkend programma uitgevoerd rondom innoverende, propere auto’s. Dat die ook snel en betrouwbaar kunnen zijn, zal op overtuigende manier gedemonstreerd worden. Méér mogen we daar voorlopig niet over zeggen.

Door Pierre Darge