Tutu Puoane

Zuid-Afrikaanse jazzzangeres

2007 was hectisch. Ik was zwanger toen mijn debuut-cd uitkwam. Rond de bevalling kon ik niet uitgebreid toeren, maar nu ben ik er klaar voor. Als je een baby krijgt, draait heel je leven daar rond. Toch mag je je eigen ding niet vergeten. Mijn dochter zal opgroeien en ook haar pad kiezen.

De grens tussen sterk en arrogant zijn is heel dun. Ik vraag de concertpromotor niet om cash vóór ik het podium opga, al begrijp ik heel goed waarom Nina Simone dat wél deed. Je wordt gehuurd om te zingen, en dat doe je met hart en ziel, maar nog steeds moet je de organisator achter de veren zitten om betaald te worden.

Kritiek neem ik met een korrel zout. Ook de complimenten relativeer ik. Sorry hoor, maar sommige critici in België weten duidelijk niet waarover ze schrijven.

Ik ben zelf mijn strengste criticus. Ik vind het moeilijk om tevreden te zijn met wat ik doe.

Zingen voor een publiek kan angstaanjagend zijn. Toen ik pas in Europa was en weinig werk had, dacht ik soms aan opgeven. Als je op zo’n moment een Award krijgt, is dat een stimulans om door te zetten.

Ik heb nog veel te leren. Dat besefte ik toen pianist Jack van Poll me had uitgenodigd om naar Nederland te komen. In Zuid-Afrika was het makkelijk om een ster te worden. Heb je een béétje talent, dan sta je elke week op de voorpagina van de krant. Ik besefte ook dat ik als jazzzangeres geen vooruitgang zou maken als ik in Zuid-Afrika bleef.

Nederland beviel me niet. Al voelde Den Haag als Kaapstad door de vele kleurlingen in het straatbeeld, toch kreeg ik er sterk het gevoel dat ik er als Afrikaan niet bij mocht horen.

Makkelijk heb ik het nog altijd niet. België is oké : de muzikanten hebben hier soul en ik maakte al aardig wat vrienden. Maar mijn verblijfsvergunning laten verlengen, is telkens een verschrikking. Nooit komt het op tijd in orde. Daardoor kan ik gedurende een periode niet werken en verdien ik ook niets. Dat is voor een jong gezinnetje als het onze bijzonder onaangenaam.

In pianist Ewout Pierreux vond ik een soulmate. Vijf jaar geleden ontmoetten we elkaar op een repetitie en muzikaal klikte het meteen. Na een tijdje begonnen we ook te daten. Dat we samen leven én werken, maakt het een pak eenvoudiger.

Ik zou niet weten wat voor iemand mijn vader is. Hij scheidde van mijn moeder toen ik twee was. Ik heb nooit contact gewenst. De verhalen die ik over hem hoor, zijn te negatief.

Opgroeien in een township was fun. Ik ben in 1979 geboren : er was toen apartheid, maar als kind merk je daar weinig van. Ik herinner me dat ik op een dag moest wegrennen omdat de politie traangas in de klas had gegooid, maar het gevoel dat overheerste was : fijn dat we vandaag niet naar school moeten. Mijn moeder beschermde ons ook. Toen het ANC mijn broer wilde rekruteren voor hun leger, verzette zij zich met alle macht.

De enige negatieve ervaring was een auditie voor een internationale talentscoutmeeting in Turkije, op m’n twaalfde. De tien zwarte kinderen die deelnamen, werden samen met vijftig blanke leeftijdsgenoten geselecteerd. Een week later bleek dat er geen budget was om ons allemaal mee te sturen. Toen gesuggereerd werd om tien blanke kinderen thuis te houden, ontstond een rel.

Ik ben optimistisch over de toekomst van Zuid-Afrika. Nelson Mandela is een groot mens. Na 27 jaar gevangenschap zo’n vredelievende boodschap uitdragen : hoed af. Ongelooflijk hoe ons land in tien jaar tijd geëvolueerd is. We hebben nog een lange weg te gaan, de misdaadcijfers bijvoorbeeld zijn alarmerend hoog, maar ik geloof dat het allemaal goed zal komen.

Door Peter Van Dyck / Foto Guy Kokken

Tutu Puoane (28) woont sinds enkele jaren in Antwerpen. Haar debuut-cd ‘Song’ verscheen vorige lente bij Saphrane / Music & Words.

In concert : 15/2 CC Vilvoorde ; 4/3 CC De Werf, Brugge ; 7/3 CC Scherpenheuvel ; 17/4 De Roma, Borgerhout ; 7/5 Beursschouwburg, Brussel ; 8/5 CC Lier ; 15/5 Vooruit, Gent. Meer speeldata op www.tutupuoane.info