‘SOMS VERGETEN WE WAT ONS GELUKKIG MAAKT, OMDAT HET LEVEN HET OVERNEEMT’

U droomt stiekem van een leven als wijnteler ? U wilt meer foto’s maken van uw vrienden, of een webshop oprichten en elke dag van thuis werken ? De recessie doet velen stilstaan bij wat écht belangrijk is. Aan The School of Life in Londen worden bezoekers daarin geholpen door levenscoach John-Paul Flintoff. Zijn workshop ‘How to realise your potential’ is keer op keer uitverkocht. Hoe ontplooit een mens zijn kunnen ?

Achter het raam van een koffiebar in Noord-Londen. Buiten wordt stevig doorgewandeld, jong en oud in dezelfde haastige cadans. Binnen wordt tijd gemaakt voor warm melkschuim en oogcontact. De Britse schrijver en levenscoach John-Paul Flintoff zit in een hoek naast het raam. “Meer licht hier”, zegt hij, “en de beste plek om die mensen op straat te begluren.”

Flintoff schreef in opdracht van The School of Life – de denkschool van Alain de Botton – het zelfhulpboekje De wereld veranderen (De Arbeiderspers, 14,95 euro). Als journalist werkt hij voor The Sunday Times, Esquire, The Guardian en The Telegraph. Hij is het soort journalist dat zijn verhalen het liefst intens beleeft. In plaats van een ruitenwasser te interviewen over de uitdagingen van diens job, ging Flintoff ooit zelf aan een wolkenkrabber hangen om ramen te lappen. “Enkel zo weet je hoe iets echt voelt.”

Die ingesteldheid maakt dat hij zichzelf niet alleen schrijver en levenscoach noemt, maar ook duikinstructeur, vuilnisman, taxichauffeur, kleermaker, bakker, tuinier, illustrator, fotograaf, bokser, ijsverkoper en karaokezanger. “Ik heb eens een lijstje gemaakt van alle dingen die ik al gedaan heb, en het verbaasde me hoeveel voldoening dat overzicht mij gaf”, zegt hij. “Het is gevaarlijk om te geloven dat je enkel bent wat op je businesskaartje staat. Elke keer dat je iemand je visitekaartje geeft, onderschat je jezelf. Mensen kijken soms raar op wanneer ik zeg dat ik ook bakker ben. Ben ik dan geen bakker omdat ik mijn broden niet verkoop ? Van Gogh verkocht geen enkel schilderij tijdens zijn leven. Was hij dan geen schilder ?”

Waar haalt u die open geest vandaan ?

John-Paul Flintoff : Ik ben als journalist altijd geïnteresseerd geweest in de praktijk, het zelf beleven van wat iemand mij vertelt. Zo kreeg ik de microbe te pakken. Je mist zoveel in het leven als je niet openstaat voor nieuwe ervaringen. Ik geloof heel erg dat mensen zichzelf dieper ontwikkelen door allerlei dingen te proberen. Een paar jaar geleden was ik erg bezorgd om de planeet en het klimaat. Tot ik besloot om zelf voedsel te kweken en mijn eigen kleren te leren maken. Het gaf me zoveel plezier dat ik uiteindelijk controle kreeg over iets waar ik bang voor was. Ik zal er de planeet niet mee redden, maar als straks onze energiebronnen op zijn, zal ik tenminste mijn eigen hemd kunnen naaien.

Aan The School of Life geeft u verscheidene workshops, waaronder ‘How to realise your potential’. Hoe kwam u bij hen terecht ?

Ze contacteerden mij, deden een voorstel en ik zei ja. Eén van de dingen die ik bewust probeer, is zoveel mogelijk ja zeggen op wat mogelijk een geweldig aanbod is. In de workshops probeer ik mensen te helpen om de wereld, en hun wereld, te veranderen. Dat klinkt provocerend, maar het is iets wat iedereen elke dag vaak onbewust al doet. Je hoeft Nelson Mandela niet te zijn om de wereld te veranderen.

Hoe gaat u concreet te werk om mensen hun wereld te beïnvloeden ?

Ik probeer het onderwerp in kleine concrete stappen op te delen. Stap één is bewuster leren nadenken over hoe je in het leven staat en welke relatie je met je omgeving wilt. Als ik zeg dat je geen god moet zijn om de wereld te veranderen, bedoel ik dat de groet of glimlach van een onbekende op straat al een enorme impact kan hebben op het humeur van de persoon die hem kruist.

Of neem nu dit kopje koffie (wijst naar zijn cappuccino). Elke keer dat je een kop koffie bestelt, zou je even moeten stilstaan bij het feit dat iemand je koffiebonen heeft gekweekt en iemand anders je kopje heeft gemaakt. Zoveel dingen in ons leven lijken vanzelfsprekend. Maar hoe bewuster je wordt van de relatie die je met allerlei dingen hebt, hoe rijker je je al voelt. En dat is een goede start om zaken te veranderen. Daarna probeer ik uit te zoeken of iemand op zoek is naar een carrièrewending in zijn leven, of eerder een oude hobby wil hervatten, of meer tijd voor zijn gezin wil.

Krijgt u soms mensen in uw klas die wel iets willen veranderen, maar vastzitten ?

Voortdurend. Het is gemakkelijk om te zeggen dat het loont als je open in het leven staat, maar veel mensen kunnen dat niet. Ze schuilen zich achter allerlei excuses om het niet te proberen. Ze hebben geen tijd, het is te moeilijk, ze zijn bang om hun job te verliezen, ze moeten eerst nog verbouwen. Ik probeer hen spelenderwijs over die impasse te helpen. Coaching heeft eigenlijk veel gemeen met acteren en improvisatie. Mensen in onze workshops laat ik vaak een rollenspel spelen. Om elkaar te leren kennen, maar ook om hen te doen inzien dat alles rond ons eigenlijk een uitnodiging is. Wat een ander tegen je zegt, is altijd een uitnodiging voor een reactie.

Ik laat de klanten bijvoorbeeld ervaren hoe vreselijk het is om vast te zitten door hen een dialoog te laten aangaan waarbij de ene persoon allerlei leuke dingen voorstelt, en de andere persoon telkens een excuus bedenkt om elk voorstel te weigeren. Zo ondervinden ze hoe vermoeiend het is om altijd neen te zeggen, hoeveel energie het kost om negatief te zijn. Daarna doen we de omgekeerde oefening : twee mensen reageren alleen maar positief op elkaars voorstellen en denken het meest surreële avontuur uit. Het is opvallend hoe vaak mensen daardoor inzien dat ze te veel neen en te weinig ja zeggen in het leven.

Maar wat als iemand niet de luxe heeft om ja te zeggen tegen de kriebels om een nieuwe carrière te zoeken, omdat er thuis drie kinderen rondlopen, het huis afbetaald moet worden en fijne jobs dun gezaaid zijn ?

Op sommige momenten in hun leven kunnen mensen inderdaad muurvast zitten. Dan is een workshop volgen niet genoeg. Daarom heb ik me ook bijgeschoold als levenscoach. Ik had vroeger een nogal zweverig beeld over coaching. Tot ik eens het proefkonijn mocht zijn van zo’n sessie. Toen ervoer ik dat het een geweldige ervaring kan zijn als iemand naar je luistert en je gedachten helpt te ordenen.

Ik heb ondertussen al hele moeilijke verhalen gehoord, situaties waarvan mensen denken dat ze er onmogelijk uit geraken. Dat maakt hen ongelukkig, en tegelijk houden ze vast aan die situatie omdat het de enige is die ze kennen. Zo was er eens vrouw die doodsbang was dat haar man jong zou sterven. Hij had een fami-liale aandoening en een verhoogd risico om vroeg dood te gaan. Zij was helemaal verlamd door de angst hem te verliezen. Elke poging om het gesprek over een andere boeg te gooien liep vast.

Plots zag ik dat ze de hele tijd in haar balpen kneep. Ik vroeg haar of haar man die balpen was. Ze zei van niet, maar wilde wel meegaan in de oefening om te doen alsof hij wél haar balpen was. Vervolgens probeerden we het probleem in kleine stappen op te delen. Ik vroeg haar hoe het voelde als ze die pen naast zich neerlegde. Daar voelde ze zich oké bij. Zo leerde ze over haar man praten terwijl hij thuis zat en zij bij mij was. Ze zei me dat ze niet altijd droevig wilde zijn over de toekomst. Dat ze hem vrolijk wilde maken en nog een geweldige tijd met hem wilde beleven. Ik vroeg haar hoe ze was wanneer ze vrolijk was. Ze vertelde over een strandvakantie die ze samen hadden beleefd. Ik vroeg haar wat haar vrolijke zelf zou aanraden aan de persoon die ze nu was. Ze zei dat ze zichzelf zou aanraden om intens te genieten van de tijd die ze nog hebben. Om haar man te zeggen dat ze van hem houdt, maar niet op die zielige manier als normaal, wel met vuur. Nadien mailde de vrouw mij om te zeggen dat haar man het weer geweldig vond dat ze zo vrolijk was. Het enige wat veranderd was, was haar houding tegenover de situatie. Maar omdat ze ervoor openstond die te veranderen, was het effect haast magisch. Coaching kan mensen hun leven beïnvloeden, op voorwaarde dat ze iets willen veranderen aan de huidige situatie waarin ze duidelijk niet blij zijn.

Even terug naar de ludiekere workshops aan The School of Life. Moeten mensen al weten waar hun potentieel ligt voor ze naar uw les komen ?

Neen, één van de eerste dingen die ik hen vraag, is een lijst maken van de momenten waarop ze zich echt vol leven voelden. Was dat in een relatie of misschien tijdens het golf spelen ? En waarom waren ze toen zo blij, omdat ze goed zijn in sport, graag in de zon zijn, of onder vrienden ? Mensen weten onbewust wel wat hen gelukkig maakt, maar soms vergeten ze dat omdat het leven het overneemt. Ik vraag ook altijd naar welke dromen mensen al lang uitstellen omdat ze geen tijd hebben. Zodra je weet wat je meer wilt doen, moet je de weg ernaartoe in kleine stappen vertalen.

Een andere methode die we in coaching ook vaak gebruiken, is mensen hun levensdoel laten neerschrijven. De vraag ‘waarom ben ik hier ?’ is eentje die mensen zichzelf niet vaak stellen. Het antwoord zal nochtans simpel zijn : anderen gelukkig maken met mijn muziek, kennis delen, de wetenschap vooruithelpen. Niemand kan je influisteren wat je leven zin geeft. En zolang het antwoord niet goed voelt, moet je verder zoeken. Maar eens je een ‘waarom’ hebt om voor te leven, zul je daar kracht uit putten en wordt de ‘hoe’ gemakkelijk.

Dit themanummer gaat over luxe. Waarom is jezelf ontwikkelen een luxe ?

Omdat je maar één leven hebt. Op een dag zal je leven eindigen, en als je niet wilt dat het zo eindigt, dan moet je iets veranderen. Het mooie is dat mensen hun kunnen vaak al onbewust ontwikkelen. Ook al denken we dat we saaie dingen aan het doen zijn. Het is niet omdat iemand gratis stage loopt, dat die persoon zijn potentieel niet aan het ontwikkelen is. En als je een advocaat bent die eigenlijk pianist wil zijn, wil dat niet zeggen dat je studies advocatuur verloren zijn en je je daar miserabel over moet voelen. Je hebt als advocaat zeker vaardigheden geleerd die een pianist ook moet hebben : veel informatie verwerken, discipline hebben, andere mensen leren kennen. Enkel door je perspectief op de dingen te veranderen, voelen mensen zich vaak al minder ongelukkig. We zien vaak ook niet in dat situaties elkaar kunnen overlappen. Het is niet omdat die advocaat eigenlijk pianist wil zijn, dat hij nu al niet kan genieten van piano spelen. De ultieme luxe is misschien wel leren inzien hoe rijk je bent door te waarderen wat je allemaal al hebt, en in alles een uitnodiging leren zien om een andere weg in te slaan.

Het klinkt alsof u nooit een baaldag hebt.

Toch wel (lacht). Ik ben ook maar een mens, ik ken ook zwarte dagen waarin ik geen zin heb om alles positief te draaien. Dan zeur ik ook tegen mijn vrouw. Tuurlijk mag je klagen als het moeilijk gaat. Maar je mag niet blijven klagen zonder iets te willen veranderen. Vaak help je anderen al vooruit door hen daarop te wijzen.

Nog één ding wil ik graag meegeven : falen is deel van het avontuur. Mensen zeggen vaak : “Als ik geweten had dat ik zou mislukken, was ik er nooit aan begonnen. Dan had ik de sprong nooit gewaagd, was ik nooit van job veranderd.” Uiteraard kan het pijnlijk zijn wanneer iets mislukt. Maar je mag je nooit schuilen achter angst. Als je angst laat verhinderen dat je nog iets nieuws, geraak je vast te zitten in die ene mislukte situatie, die misschien niet eens jouw fout was, en word je ongelukkig. Laat angst je niet stoppen, blijf proberen.

BEKIJK HET ZOMERPROGRAMMA VAN THE SCHOOL

OF LIFE OP WWW.THESCHOOLOFLIFE.COM.

DOOR ELKE LAHOUSSE & PORTRET OPHELIA WYNNE

“Als angst je verhindert nog iets nieuws te proberen, geraak je vast te zitten in die ene mislukte situatie”

“Tuurlijk mag je klagen als het moeilijk gaat. Maar je mag niet blijven klagen zonder iets te willen veranderen”