Sidi Larbi Cherkaoui, Danser/choreograaf (29)

De composities van Bach zijn mathematisch én emotioneel juist, wat een zeldzame combinatie is. Je voelt je verbonden met zijn muziek. Ik merk weinig ego in zijn werk. Als choreograaf krijg je van hem een open plateau.

Dans is au fond absurd en vat net daarom de essentie van het leven. Het is een van de belangrijkste rituelen, brengt mensen samen, als een soort religie.

Ik werd danser uit ongeduld. Mijn eerste expressievorm was tekenen, maar na verloop van tijd voldeden twee dimensies niet meer. Toch is de Vlaamse schilderkunst nog altijd mijn grootste inspiratiebron. Mijn bewegingen zijn tekeningen die meteen weer verdwijnen. Dans is niet absoluut : alleen de herinnering blijft over.

Mijn vader, een Marokkaanse migrant van de eerste generatie, keek neer op dans. Hij was zelf werkloos en vond het belangrijk dat ik een job had. Met dans zou ik geen geld verdienen, en dus primeerden mijn studies Latijn-wiskunde.

Hij stierf toen ik op mijn 19de als danser doorbrak. Een ironische wending van het lot. Zijn dood had een rare impact op mij. Ik betreurde dat ik de plooien niet had kunnen gladstrijken. Als puber had ik een complexe relatie met hem, pas op latere leeftijd wist ik zijn frustraties te plaatsen.

Als halfbloed had ik al snel door dat je niet uit één clan komt. Iedereen stamt van twee families af en heeft bijgevolg een dubbele identiteit. De wetenschap dat je het product bent van een enorme genetische diversiteit vind ik heel bevrijdend.

Het is onzin dat pas in de 20ste eeuw culturen werden gemixt. Het is nooit anders geweest.

Ik ben continu op zoek naar mensen die anders zijn dan ik, maar heb ze nog niet gevonden. Of ik nu met dansers van de andere kant van de wereld in zee ga of met de mentaal gehandicapten van Theater Stap, de menselijke verhoudingen zijn steeds dezelfde. Bij Theater Stap raakte ik veel van mijn vooroordelen kwijt. Iemand met het downsyndroom is nog in touch met zijn gevoelens. Wij zijn dat niet meer omdat onze opvoeding ons heeft geleerd om tegen onze natuur in te gaan.

Ik wantrouw mensen die alleen voor het goede vechten. Zoals de Amerikaanse president Bush. Nee, dan liever de reactie van de Queen op de recente aanslagen in Londen : “Het is niet de eerste keer dat deze stad met bommen af te rekenen krijgt.” Ze relativeerde eerder dan te demoniseren. Zo zal de wonde sneller helen.

De dag na de aanslagen ging ik in Londen in première met Zero Degrees, een productie in samenwerking met de Britse Aziaat Akram Khan. Vreemd, vooral omdat er een tekstfragment in zit dat vertelt over een dooie in een trein. Het is niet de eerste keer dat een voorstelling door de werkelijkheid wordt ingehaald.

Dat ons bewegingstheater internationale weerklank vindt, is aan de spontaneïteit te danken. België kent geen grote danstraditie. Het vertrek van Maurice Béjart liet in de jaren tachtig een leemte achter . Anne Teresa De Keersmaeker, Jan Fabre, Wim Vandekeybus en Alain Platel vonden een braakliggend terrein en konden doen wat ze wilden.

Vlaanderen en Wallonië werkten altijd al als yin en yang op elkaar in. Die dualiteit is onze kracht. Een land als Frankrijk, dat zich één voelt, beschouwt andere naties automatisch als de tegenpartij.

Prijzen geven me fond en verantwoordelijkheid. Nooit werd ik ertoe verleid te gaan zweven, integendeel. Wat heb ik er nu aan dat ik in 1995 de Prijs voor de Beste Belgische Danssolo won ? Who cares ? Op het moment zelf geeft het een kick, maar dat moment is snel vervlogen.

Spijt zou een richtingaangever moeten zijn. Aan het verleden kan je niets veranderen. Eigenlijk zou je blij moeten zijn dat je fouten maakt : voor de toekomst kunnen die constructief zijn.

:: Dansers Sidi Larbi Cherkaoui en Nicolas Vladyslav brengen samen met cellist Roel Dieltiens op 6/8 in het Concertgebouw in Brugge ‘Corpus Bach’, een productie van Les Ballets C. de la B.

Tekst Peter Van Dyck I Foto Charlie De Keersmaecker