Opvoedingstips van e-mama

Met haar nieuwste boek, Kinderspel, wil Patricia Ceysens ouders meer plezier geven bij het opvoeden. Een gesprek over moederschap en schuldgevoelens, goochelen met tijd en politieke desillusies.

Is er een link tussen ‘e-mama’ en het nieuwe ‘Kinderspel’ ?

Patricia Ceysens : De ondertitel van e-mama was : e-werken, kids koesteren. Maar terwijl e-werken enorm veel aandacht kreeg, werd over het tweede luik veel minder gesproken. Met Kinderspel wil ik onderstrepen dat thuis telewerken geen doel op zich is, maar voor mij onlosmakelijk verbonden met tijd maken voor kinderen. Mij heeft het geholpen om te gaan met schuldgevoelens over lange werkdagen buitenshuis. Als ik thuis werk, ben ik in de buurt van mijn kinderen, zonder dat ze daarom permanent op mijn schoot zitten. Al schrijvend groeide het besef dat opvoeden nog te vaak als een plicht wordt beschouwd. Terwijl het toch ook genieten is. Dat laatste doen we te weinig, denk ik. Opvoeden zou weer wat meer synoniem moeten worden voor avontuur. ” Like wildlife ? Get kids” zeggen de Amerikanen. Die visie leeft te weinig in Vlaanderen. Misschien omdat vrouwen, naarmate ze hoger opgeleid zijn, ook een stukje spontaniteit verliezen. Het speelse staat haaks op hun professionele leven waarin ze nog vaak moeten vechten om au sérieux te worden genomen.

Het boekje is bedoeld voor elk type ouder, maar onder de letter K van Kinderen neemt u het wel op voor werkende moeders door te stellen dat ze geen historische rariteit zijn.

Dat besef heeft mij geholpen bij het verwerken van mijn schuldgevoelens. Heel vaak vroeg ik mezelf af : “Wat voor een moeder ben je nu eigenlijk ? Je hebt kinderen gewild en toch zit je hoofd vol werk.” Maar ik heb mijn werk nu eenmaal nodig omdat het me zelfstandigheid, beroepstrots en waardering geeft. Het maakt me gelukkig en zo word ik een betere moeder. Uiteindelijk hebben vrouwen, met uitzondering van mijn moeders generatie, altijd het werk gecombineerd met het gezin. Wat historisch veranderde, is dat kinderen elkaar niet meer spontaan ontmoeten. Het moet allemaal georganiseerd worden, vanwege de verkeersdrukte, de onveiligheid. We moeten streven naar moderne oplossingen, zoals het concept van de speelstraat. ’s Avonds wordt de straat hier voor enkele uurtjes afgesloten zodat de kinderen kunnen ravotten. We houden met enkele ouders afwisselend toezicht. Ongelooflijk hoe de tijd dan vliegt. Op die momenten maakt het hen niet uit of ik in de keuken bezig ben of achter mijn computer zit.

In het woord vooraf schrijft u dat u tijdens uw jaar als Vlaams minister een opsteker vond in een citaat van mevrouw De Gaulle : “Presidentschap is tijdelijk, familie is voor het leven.” Bespeur ik daar een desillusie in de politiek ?

Ach, ik ben nu eenmaal een ambitieus beestje. En tijdens dat jaar dacht ik soms wel : kon ik me nu maar voor honderd procent concentreren op mijn mandaat. In de regering was ik de enige met drie kleine kinderen. En als ik me dan vergeleek met mijn mannelijke collega’s – wat eigenlijk niet goed is, maar zij zijn in de politiek nu eenmaal nog de norm – dan moest ik concluderen dat ik andere keuzen wilde maken. En dat heeft me politiek toch wel parten gespeeld. Ik kon het ook niet onder stoelen of banken steken. Ik deed mijn job graag, maar verlangde tegelijkertijd naar het moment dat ik naar huis kon om mijn kinderen nog even te zien. Daardoor bleef ik na vergaderingen ook nooit hangen. Maar ik stelde vast dat politici tijdens die informele momenten hun netwerk onderhielden. Daartegenover staat dat als ik één uurtje tijd in de kinderen investeer, ze me veel meer teruggeven dan wat de politiek doet.

De vraag is natuurlijk : waarom blijven mannen hangen en willen vrouwen direct naar huis ? Zijn we dan toch biologisch geprogrammeerd om voor de kinderen te zorgen ?

Ik denk het wel. Als we een heel weekend in conclaaf zaten, werd het gemis me soms te veel, terwijl mijn mannelijke collega’s met jonge kinderen daar totaal geen last van leken te hebben. Bij mij begon het te kriebelen als het naar zes uur ging. Ik stelde dan voor om een pauze in te lassen. Helaas, de meerderheid vergaderde liever door. Ach, ik kan me voorstellen dat naarmate de kinderen ouder worden dat gevoel wel anders wordt. Dat lijfelijke instinct taant. Maar mijn kleinste zoontje was nog net geen jaar. Op die leeftijd kleven ze nog aan je. Ze zitten op je huid.

Als u jonger moeder was geworden, waren ze op dat moment al groter geweest. Misschien klopt het dan toch : een slimme meid krijgt haar kind op tijd ?

Anderzijds lopen politieke carrières heel onvoorspelbaar. Vandaag zijn het vooral de jonge vrouwen die naar de top stoten. In die zin zou je zelfs kunnen zeggen : eerst carrière, daarna de kinderen. Al houdt die redenering geen rekening met onze biologische klok. Maar ik voel me geen oude moeder. Er staan wel meer vrouwen van mijn leeftijd aan de schoolpoort.

Ik ben net veertig geworden en heb mijn drie zonen de afgelopen negen jaar gekregen. Geen seconde spijt dat ik er niet vroeger aan begonnen ben. Tussen mijn twintig en dertig moest je me echt niet spreken over kinderen. Ik wou gaan en staan waar ik wilde. Pas na mijn dertigste begon de kinderwens te rijpen. Nooit gedacht dat ik er drie zou krijgen. Terugblikkend, zou ik het opnieuw zo doen.

Onder de I van investeren schrijf je dat tijd investeren noodzakelijk is. Maar draait daar niet het hele dilemma om ?

Ach, er zijn toch wel wat uren in een dag. Het is een kwestie van organiseren. Zelf klop ik meer uren dan een gemiddelde werkweek en toch vind ik dat het allemaal wel meevalt, behalve als de kinderen ziek zijn. Natuurlijk staan wij wel heel vroeg op, rond halfzes, zes uur. Waardoor ik om acht uur al best wat tijd heb doorgebracht met de kinderen. En ’s avonds probeer ik tussen zes en acht bij hen te zijn. Ondertussen eten we, vertellen we… Vier uur op een dag met de kinderen vind ik eerlijk gezegd oké. Maar ik heb er geen enkel probleem mee om voor mezelf geen tijd over te houden. Ik kijk ook nooit televisie. En besteed al mijn huishoudelijk werk uit. Het gebrek aan slaap is soms wel slopend, maar dat zal wel beteren. Mijn leven tussen dertig en veertig zal geboekstaafd staan als ongelooflijk condens : werk en kinderen, niets anders. Gelukkig deelt mijn partner die visie en verwacht hij niet dat ik ook nog tijd in hem steek. Wij vinden beiden niets leuker dan samen met de kinderen bezig te zijn. n

Pascale Baelden

“Als de regering een heel weekend in conclaaf zat, werd het gemis me soms te veel, terwijl mijn mannelijke collega’s met jonge kinderen daar totaal geen last van leken te hebben.”