Krantentitels : België heeft na Zweden het hoogste echtscheidingscijfer in Europa. En ongeveer tezelfdertijd verschijnen de resultaten van een onderzoek van Piet Bracke van de Vakgroep sociologie aan de R.U. Gent : vrouwen die goed verdienen nemen vaker het initiatief om uit het huwelijk te stappen. Ongetwijfeld koren op de molen van al diegenen die het al jaren zeggen : het is nergens goed voor, al die vrouwen die uit werken gaan. Pas later, ergens in een hoekje van één krant, kwam op de eerstgenoemde sensatie een correctie. De aangehaalde cijfers over echtscheiding sloegen op 1995, en precies dat jaar werd de echtscheidingswetgeving versoepeld. Paren die normaal tot 1996 hadden moeten wachten op de afloop van de verzoeningspogingen voor de rechter, zagen hun scheiding toen sneller bekrachtigd. Vandaar het onrustwekkende cijfer.
Het tweede onderzoek vraagt aandacht. Wie geld verdient, heeft macht over zijn eigen leven. Dat was de jongste 25 jaar het adagio om meisjes aan te zetten om te studeren en een beroep uit te oefenen. De vrouwenbeweging, net zo goed als overheidsinitiatieven die vrouwenemancipatie wilden bevorderen, steunden daar op. Piet Bracke wou dat toch eens toetsen. Geldt dat wel in een relatie bijvoorbeeld, hoe zit dat met de beslissingsmacht binnen koppels ? Uit de bevraging van 1857 paren tussen 20 en 70 jaar blijkt nu dat hoe meer geld mevrouw verdient, hoe meer er ruzie gemaakt wordt over beslissingen en over de vraag wie de doorslaande stem heeft. Koppels hebben het minste onenigheid als ze samen beslissen, maar de invloed van de man groter is. Zo gaat het meestal bij paren waarvan de man meer verdient dan de vrouw, het traditionele beeld. De macht van mannen is in een relatie recht evenredig met de grootte van hun beroepsinkomen en met hun scholingsgraad. Eigen geld verschaft vrouwen daarentegen niet meer beslissingsrecht binnen het koppel. Want naarmate mevrouw meer verdient, is men het in een paar, volgens het onderzoek van Piet Bracke, steeds minder eens over wie de beslissingen neemt. Net als in arbeidsverhoudingen hebben mannen het er in hun privé-relaties moeilijk mee ondergeschikt te zijn aan een vrouw.
En wat krijgen we dan volgens de socioloog ? Slopende onderhandelingen en een meer uitgesproken strijd voor gelijkheid binnen de relatie. Een spel waarin mannen geen graten zien. Ze zijn van nature immers meer op competitie ingesteld, ze houden van redetwisten over spelregels en zien onenigheid daaromtrent niet als een probleem maar als een uitdaging. Vrouwen echter kunnen daar slecht tegen, die leven al heel jong in een systeem van : wie niet voor mij is, is tegen mij. Een dilemma, want de goedverdienende vrouw die niet onderhandelt met haar man over gelijke rechten gekoppeld aan de binnengebrachte centen, blijft dikwijls gefrustreerd de tweede viool spelen.
Conclusie van Piet Bracke : ?Voor veel vrouwen ligt de keuze dan ook voor de hand : ze breken een onbevredigende relatie af in de hoop later een partner te ontmoeten die openstaat voor wat zij belangrijk vinden, die minder statusgevoelig is en die bereid is in een relatie te stappen gebaseerd op verbondenheid en samenwerking, eerder dan op competitie en onderhandelen.?
De vraag is nog maar wat de beste tactiek is als vrouw : listig onderhandelen en morzel per morzel terrein veroveren, je fatalistisch bij de eeuwenoude regels neerleggen, of blijven zoeken naar die ideale man, die een paar van zijn privileges wil afstaan zonder vermoeiende veldslagen ?
Tessa Vermeiren
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
