Pracht en praal, plastic en pluimen. Omdat dit een tijd van grootse society-feesten is, heerst er een opgewekte stemming in haute-couturekringen. Assepoester mag weer naar het bal en in het jaar 2000 gaat ze misschien in een jurk van Galliano.

LENE KEMPS

FOTO’S : VAN PARYS

Eerst het huwelijk van Infanta Elena van Spanje in maart “Het eerste Spaanse koninklijke huwelijk in negen decennia”, zei een entoesiaste Valentino. Daarna de veelbesproken trouwpartij van Prins Paul van Griekenland en Marie-Chantal Miller in juli. En niet te vergeten : de glamour-en-geld-unie tussen topmodel Stephanie Seymour en beroeps-miljonair Peter Brant. De couturehuizen hebben het druk gehad. Zelden werden zoveel gekroonde hoofden van niet langer bestaande koninkrijken in duizelingwekkende kreaties gesignaleerd. Couture-spotters telden Alaïa’s (drie voor Stephanie Seymour, waaronder de bruidsjurk : 921 werkuren van tien personen, 105 meter tulle, 48.000 spiegeltjes), Valentino’s (67 jurken voor het Miller-feest waaronder de bruid, koningin Sofia Van Spanje, haar dochter Christina, prinses Rosario van Bulgarije… ), Galliano’s (mevrouw Miller, moeder van de bruid in pastelkleurig satijn en chiffon), Lacroix-stukken (Donatella Flick in beige, goud en zilver) en ga zo maar door. “We zijn nog steeds bezig met het uitvoeren van de laatste opdrachten voor het zomerseizoen”, zei Valentino die extra hulp had laten aanrukken om al het werk gedaan te krijgen. En het huis Lacroix kondigt aan dat het dit jaar waarschijnlijk voor het eerst uit de rode cijfers zal zijn.

Heel even keren de grote dagen van weleer terug en het lijkt alsof de couturehuizen plots weer hebben beseft wat hun reden van bestaan is : kleren maken voor rijke mensen die uitgenodigd worden op grote feesten. Jonge kapitaalkrachtige vrouwen als de Miller-zusjes het soort klanten dat haute-couture enkele jaren geleden stijf, ouderwets en niet politiek korrekt vond kopen weer baljurken. De jongste Miller-zus Alexandra stapt binnenkort in het huwelijksbootje met prins Alexander von Fürstenberg en heeft alvast een jurk bij Valentino besteld. De Engelse pers staat vol van Serena Linley echtgenote van de zoon van prinses Margaret, Viscount Linley omdat ze een uitgesproken voorkeur heeft voor jurken van Hervé Leger, Valentino, Versace en Armani. The young and beautiful people zijn er weer. In The Herald Tribune merkt Suzy Menkes op dat er bij Nina Ricci een vierjarig meisje op de eerste rij zit : “Een potentiële klante voor het jaar 2009 wanneer ze van haar grootmoeder voor haar achttiende verjaardag haar eerste baljurk krijgt. ” Door de overduidelijke aanwezigheid van baljurken bloklettert Menkes Designers Are Having a Ball. Bij Lacroix lijkt de jurk op iets wat je voor een koninklijke bruiloft aantrekt, bij Versace op een outfit voor een house-party. Twee uitersten, zelfde principe.

De sfeer van vernieuwing en verjonging bereikt een hoogtepunt wanneer wordt bekend gemaakt dat John Galliano Hubert de Givenchy zal vervangen. Meerdere namen draaien al een tijdje rond in de geruchtenmolen. Ook Jean-Paul Gaultier (mijnheer Mode hemzelve), Helmut Lang (Mister Minimalism himself) en Gilles Dufour (Mijnheer de rechterhand van Lagerfeld) waren genoemd. Het werd John Galliano. Die verklaart meteen dat er nu een droom in vervulling gaat, maar dat hij niet van plan is zijn levensstijl te veranderen. “Als ik zin heb om hele nachten uit te gaan, doe ik het, ” deelt hij de pers mee. “Ik vertrek nu trouwens naar Ibiza. Er is daar een fantastische nachtklub-sien. “

Het aannemen van Galliano wordt door iedereen als het symbolische veranderen van de wacht geïnterpreteerd. Suzy Menkes rekent voor hoe de couturewereld er in het jaar 2000 zal uitzien : Cardin die nu al geen shows meer geeft is dan 78, Valentino 68 en Saint Laurent en Lagerfeld 62. Het moment om jong talent te engageren is nu. Maar weinig financiers zijn bereid in kreatieve, doch grillige persoonlijkheden te investeren. Bernard Arnault via de maatschappij LVMH eigenaar van het huis Givenchy heeft al een risico genomen met Lacroix, wat nu pas lijkt op te leveren. Nu stelt hij een efficiënte, dynamische machine ter beschikking van een uitzonderlijk kreatief talent. Galliano voor Givenchy : het is zinken met muzikale begeleiding of zwemmen met vuurwerk.

Er heerst een optimistische sfeer in Parijs en niet zonder enige arrogantie stelt Lacroix : “Het moet maar eens uit zijn met te verlangen dat haute-couture haar bestaan rechtvaardigt. Nee, het is geen laboratorium van ideeën. Die probeer ik wel uit in de Bazar-kollektie of de jeans-lijn. Nee, het is geen reklamestunt om meer parfum te verkopen. Haute-couture is wat het is : mooie jurken, pareltjes van vakmanschap. “

Lacroix geeft een defilé waar bijna geen dagkleding te zien is, maar massa’s avondjurken. Dat Lacroix lak heeft aan minimalisme is bekend, maar dit keer heeft hij een bewuste poging gedaan om zuiverder te werken. “Ik wilde een koncert komponeren, geen opera”, zegt hij. “Zelfs als de konstruktie van het kledingstuk ingewikkeld is, moet het er zuiver uitzien. ” Een typisch voorbeeld is een tailleur voor overdag in rode wol. Het ensemble ziet er simpel uit, maar de proporties bovenaan strak en dan plots wijd zijn het resultaat van een zeer complex patroon. Zwart is Lacroix’ hoofdkleur, met nu en dan de gebruikelijke uitbarsting. Het tema is Spanje, maar gelukkig overdondert Lacroix niet met waaiers en castagnetten. Hij toont immense hoepelrokken en diepe decolletés. Kilometers satijn en kant. De eenvoud is meer dan vroeger aanwezig : in een roze satijnen jurk, met slechts één broche als versiering. Maar Lacroix zou zichzelf zijn als er niet een beetje dramatiek was. Het Amerikaanse blad Women’s Wear Daily merkt op dat Lacroix de journalisten dwingt om steeds hetzelfde te herhalen, als een plaat die blijft haperen : “Hij is op zijn mooist als hij eenvoudig blijft”.

De Engelse krant The Independent had vorig seizoen een wedstrijd georganizeerd en lezeres Daphne Priestley uit Maidstone zit samen met echtgenoot Peter en journaliste Marion Hume op het Lacroix-defilé. Zij mag immers een outfit uitkiezen. Voor de show had manlief nog opgemerkt dat ze beter aan een andere wedstrijd had deelgenomen, waarbij je iets nuttigs kon winnen, een auto of zo. Marion Hume vraagt hem na het defilé of hij daar nog steeds zo over denkt. Hij is zo overweldigd door het moois dat hij heeft gezien, dat hij geen woord kan uitbrengen. “Ik veronderstel dat het antwoord nee was, ” besluit Marion Hume.

Van Spanje naar outer-space. Van zwart naar wit. Met een speciaal voor hem gekomponeerde Prince-soundtrack op de achtergrond getiteld : The Versace Experience prezenteert Gianni zijn techno-sjiek. Witte jurken “De enige kleur die modern enclean is” met opvallende plastic inzetstukken en ritsen vol pailletten, gevolgd door een rode finale. Op de goede momenten herinnert dit space-defilé aan Courrèges : modern en scherp. Bij de zeldzame inzinkingen lijkt het alsof de modellen ingepakt met cling-film uit een vermageringskuur zijn weggelopen, of snel even een douchegordijn hebben aangetrokken.

Voor Versace is couture wel een laboratorium. De ritsen en het plastic zullen ongetwijfeld in de prêt-à-porter kollekties opduiken. “Couture moet voor iedereen zijn, niet alleen voor oude dametjes met veel geld, ” zegt Versace. Met “iedereen” bedoelt Gianni vermoedelijk zijn grote aanhang onder rockers, starlets en filmsterren. Hij heeft voor de gelegenheid een Concorde vol bekende namen overgevlogen : Madonna, haar zes bodyguards, boy-friend en chihuahua. Jamie Lee Curtis, Meg Ryan, Julie Delpy en Kirsten Scott Thomas. Nee, Elizabeth Hurley is er niet.

Alle ogen zijn gericht op Valentino, de lieveling van de high-society. “Ik wil alleen kleren maken die vrouwen ook echt zullen dragen”, deelt hij mee. Dus toont hij wikkelrokken met korte jasjes, charmante cocktailjurken en strakke glinsterende avondjurken. Een garderobe waar zijn klanten van op de eerste rij Prinses Firyal van Jordanië, Susan Gutfreund, Nan Kempner, Linda Evans, Candy Spelling en Joan Collins inderdaad zo mee naar buiten kunnen wandelen. De rest van de wereld heeft uiteraard niet zo vaak de gelegenheid een jurk van een half miljoen aan te trekken.

Gianfranco Ferré zoekt inspiratie bij Cézanne om tot een kombinatie van felle en donkere kleuren te komen. In een wat vreemde stijl die hij omschrijft als “konservatief, maar casual” stuurt hij meer veren, pailletten, kant en taffetas het podium op dan een mens voor mogelijk houdt. Hij is nog steeds de leider van de hoge hakken-lange handschoenen-brigade. Zijn dagkleding ziet er retro uit, elegant op een jaren-vijftigmanier. Een kollektie om madame tegen te zeggen.

Wat je niet tegen Lagerfeld mag zeggen, is het woord “manteljurk”. Hij vormt in vele kleuren en variaties de kern van zijn dagkollektie, maar hij noemt hem “cardiganjurk”. Hij heeft zijn fameuze wunderkorset verlengd zodat het nu een kort jurkje is dat als een handschoen over buste, buik, dijen en achterste gaat. Karl beweert dat een vrouw er onmiddellijk twee maten slanker door wordt en dat het helemaal niet onkomfortabel is. “It’s not a corset. It’s a caress”, vertelt hij aan Women’s Wear Daily. Bovenop die liefkozing tekent hij een skinny, lang silhouet. Minder getailleerd dan vorig seizoen. Een lange lijn, recht, met vierkante schouders. Damesachtig elegant.

Karl choqueert de Chambre Syndicale door het gerucht te verspreiden dat hij met zijn couture naar New York zal verhuizen. De defilé-week begint dit seizoen immers tien dagen vroeger dan normaal en voor Lagerfeld is dat dramatisch. “Wat willen ze doen ? Couture dood maken ? Ons atelier heeft alle opdrachten van de zomerkollektie nog niet af. Voor huizen zonder klanten is het geen probleem. Voor ons wel”, voegt hij er opschepperig aan toe.

Michel Klein, die enkele seizoenen geleden als grote vernieuwer van de haute-couture werd binnengehaald, begint bij Guy Laroche steeds meer zijn eigen weg te vinden. Zijn grote inspiratie is “Pandora and the Flying Dutchman”, een van de meest raadselachtige films die Ava Gardner ooit heeft gemaakt. Hij vertaalt die invloed in een kollektie die overwegend zwart is, erg Spaans getint en erg verleidelijk. “Het zijn jurken om een affaire in te hebben”, vindt Klein. Suzy Menkes doopt de kollektie de verrassing van het seizoen : Cute, fresh and youthfull.

Misschien komt het door het eindeloze gepalaver over jong bloed en nieuw talent dat iedereen met meer aandacht naar oudgediende Yves Saint Laurent kijkt. Ook hij is Spaans-gezind en zijn silhouetten herinneren aan Goya-schilderijen en matadors. De onvermijdelijke capes en bolero’s zijn een beetje te veel van het goede, en de beste stukken zijn Saint Laurent-klassiekers : de smoking en voor het eerst sinds lang ook weer het satijnen safari-jasje. Het meeste applaus gaat naar de simpelste dingen, zoals een satijnen avondjurk, lichtjes gedrapeerd. “Aan het eind van elke kollektie vraag ik me af of ik trouw gebleven ben aan mezelf”, zegt Yves Saint Laurent. “Dit keer ben ik tevreden. “

Hubert de Givenchy neemt afscheid van klanten, kollega’s en couture. Hij doet dat met veel stijl. Iedereen had een soort “the best off”-kollektie verwacht, met tedere verwijzingen naar de jurken die hij ooit voor Audrey Hepburn heeft gemaakt en nieuwe versies van zijn befaamde Bettina-bloezes. Zo is het echter niet. Le grand Hubert zegt vaarwel met een elegante en evenwichtige haute-couturekollektie zoals zijn klanten die van hem verwachten. Nette tailleurs en cocktailjurken die “sjiek” spellen. Avondjurken waarin een dame een entree maakt. Givenchy-dames zijn er in overvloed : Susan Gutfreund, Lynn Wyatt, Deeda Blair, Mercedess Bass… Pamela Harriman, Amerikaanse ambassadrice in Parijs, herinnert zich met vochtige ogen de eerste jurk die Givenchy voor haar maakte. “Ik voel me zo triest. De couture verliest een groot vakman en gevoelig artiest”, zegt ze. Kollega’s als Saint Laurent, Valentino, Lacroix, Montana, Rykiel, Kenzo en Rabanne hebben tijd gemaakt om dit laatste defilé bij te wonen. “Het is het einde van een tijdperk. Ik ben ontroerd”, zegt Saint Laurent. Geen oog blijft droog wanneer Givenchy na de finale de coulissen induikt en met zijn trouwe assistente Jeanette in de armen weer op het podium komt. “Ik voel me geprivilegieerd dat ik al die jaren zo gepassioneerd heb mogen werken”, zegt de Givenchy. “Maar ik heb veel projekten voor de toekomst en veel vrienden om te ontmoeten. Het is tijd voor wat anders. “

Van boven naar onder : geen manteljurk, maar een cardiganjurk van Chanel ; Lacroix’ idee van eenvoud ; techno-sjiek met ritsen van Versace.

De rode wollen tailleur van Lacroix.

Van boven naar onder : Guy Laroche onder de invloed van Spanje ; de draagbare dagkleding van Valentino ; Chanel bouwde voort op het verlengd korset.

Van boven naar onder : de bejubelde avondjurk van Saint Laurent ; voor de laatste keer : een Givenchy-avondjurk ; Dior geïnspireerd door Cézanne.