MEER DAN EEN BAKJE TROOST – KOFFIEHUIZEN

Koffiebars doen het goed. Vooral die met iets extra’s – boeken, kranten, een babbel of een kat -trekken volk. Wij maakten een tocht langs coffeeshops die in het oog springen door hun originele formule of persoonlijke aanpak.

Koffie en de manier waarop wij hem drinken is sterk onderhevig aan trends. In de nieuwe koffiecultuur neemt de lang gekoesterde barista een stapje terug en presenteert zich een nieuwe generatie koffiebars die zich onderscheiden door het plus dat je bij je bakje troost krijgt.

Een eerste wave was de standaardisatie van koffie, dan kwamen de Italiaanse invloeden, nu zitten we midden in een third wave van koffieconcepten. Hierin staat het ambacht centraal, aan alle stappen van het koffieproces wordt aandacht besteed en nieuwe methoden, zoals slow drip en cold brew, worden gebruikt om het donkere vocht optimaal in uw kopje te brengen. Maar daarnaast oogsten ook koffiebars die iets extra’s bieden – waar je bijvoorbeeld katten kunt knuffelen, of waar je boeken kunt lezen en kopen, of kleren, of juwelen… – alom succes. Opvallend is ook de populariteit van vintage inrichtingen met Berlijnse invloeden en rommelmarktdesign.

Na slowfood, is nu ook de koffie begonnen aan een vertraging en de terugkeer naar de veilige, oude tijd. Want na de jaren van hippe espresso’s, gearomatiseerde cappuccino’s en macchiato‘s, is oma’s filterkoffie terug op tafel. Echte liefhebbers kiezen weer voor versgemalen koffiebonen en her en der komt de koffiemolen van zolder. Overal ontdekt men dat bij filterkoffie de bonen meer tijd krijgen om al hun smaak aan het water af te geven. Wanneer je de koffie een weinig laat rijpen (afkoelen) komen de (zoete) smaken helemaal los.

KOFFIE EXOTISCH

Voor wereldburgers is er Ak-sum, een Ethiopisch koffiehuis in Brussel, dat wordt uitgebaat door twee… Finnen. Het plafond is versierd met kleurrijke fresco’s, aan de muren hangt Afrikaanse kunst en er klinkt Afrikaanse muziek. Of je nu kiest voor espresso of een milde caffè latte, de koffie is hier altijd een beetje anders dan wij gewoon zijn. De ‘originekoffies’ komen van bioteelt, ze worden gemalen in een Mazzermolen en gezet met een klassiek Marzoccomachine. In Aksum kun je de geuren en smaken ontdekken van variëteiten als harar, limu, yirgacheffe en shakiso. Naast koffie wordt er ook kruidenthee uit Senegal geserveerd, gezonde baobabdrankjes, softdrinks uit Ivoorkust, wijn uit Zuid-Afrika en bier uit Ethiopië. De barista’s organiseren op verzoek typische koffieceremonies.

Aksum : Spoormakersstraat 60, 1000 Brussels. 02 511 23 04. Open 10 – 19 u. www.aksumcoffeehouse.com

KOFFIE SLOW

François Lafontaine heeft met zijn Brusselse koffiehuizen Coffee Company (Zuidstraat) en Café de la Presse (achter de Louizalaan) zijn sporen in koffieland verdiend. Recentelijk opende hij aan de Zavel Le Café du Sablon, waar hij inspeelt op de vraag naar slow coffee. De inrichting is actueel met Scandinavische vintage accenten, het straatterras biedt zicht op de kerk en er zijn kranten en wifi beschikbaar. In een van de hoeken is een minibranderij. Het koffierepertoire vermeldt klassiekers als cappuccino, espresso, americano, macchiato enz., maar ook modieuze koffies als de super turtle mokanut met karamel, hazelnoot, nougat, melk en slagroom. Voor de slow coffee wordt een honderd procent Arabica Single Origin uit Honduras, Guatemala of Ethiopië gebruikt. Hij kan op verschillende manieren worden gezet (V60, Chemex, AeroPress, sifon). Voor de honger zijn er sandwiches, slaatjes, cakes, cookies.

Le Café du Sablon : Regentschapsstraat 26, Brussel 1000. 02 503 39 99. Dagelijks van 7.30 tot 20 u.

KOFFIE MET BOEK

Actrice Kim Hertogs houdt van de creatieve sfeer van grootsteden als New York of Berlijn. Concept stores zijn daar al langer ingeburgerd. Daarom opende Kim in Antwerpen haar eigen concept bookshop. InBuchbar vind je een select aanbod van minder alledaagse werken – bijzondere koffietafelboeken, theaterteksten, klassiekers, zoals werk van de Franse dichter Rimbaud, Kims lievelingsromans… Een van haar favorieten is Plotseling diep in het woud van Amos Oz, een sprookje voor kinderen en volwassenen. Je kunt er ook rustig genieten van een lekker kopje koffie, een soepje, een stuk taart, biologische sapjes of natuurwijn. De koffie komt van Normo (Minderbroedersrui) waar Jens Oris zelf zijn groene bonen brandt.

Buchbar, Scheldestraat 79, 2000 Antwerpen. www.facebook.com/buchbarantwerp. Woensdag is ‘filterdag’. Er is een geluidabsorberende leeskamer om tot rust te komen.

KOFFIE ‘CHANTANT’

Tussen de Antwerpse Grote Markt en de Schelde opende V-Bar, een upscale brasserie die topproducten koppelt aan een ouderwets gevoel van gastvrijheid. Je kunt er de hele dag terecht voor een heerlijke koffie, ontbijt of eenvoudige gerechten als slaatje met burrata of pluma de Iberico (fijn varkensvlees). De inrichting van Isabel Miquel Arquesis gezellig-luxueus, met gepatineerde leren zetels, een marmeren toog, een bibliotheek op de eerste etage en een chef’s table in de gewelfde kelder. Er wordt ook plaats gemaakt voor kunst (poëzie, schilderkunst…) en elke donderdagavond is er een podium voor jonge muzikanten. V-Bar is een concept van het Belgische premium koffiemerk Vascobelo.

V-bar : Suikerrui 32, 2000 Antwerpen. 03 808 41 06. www.vascobelo.com

KOFFIE MET EEN PRAATJE

In Koffie CR drink je koffie met Sabine Hermans achter de U-vormige toog. Dat betekent een met zorg gezet kopje troost en een persoonlijke benadering. Koffie drink je volgens Sabine als wijn, puur dus, zonder melk en zonder koekje. Voor haar is de koffieboon een van de moeilijkste producten die er zijn, omdat ze, eenmaal gebrand, veel smaken en geuren opneemt. Ook de crema moet perfect zijn. Sabine werkt in haar koffiebar graag samen met Belgen die, net als zij, gepassioneerd zijn door een product en daar liefst sinds generaties mee bezig zijn. Dat zijn onder meer : Cuperus Koffie uit Deurne, de producten van theesommelier Ann Van Steenkiste, biosappen van De Drie Wilgen uit Nijlen en natuurwijnen van Château Castigno in de Languedoc, waar ze zelf helpt bij het plukken.

Koffie CR : Kronenburgstraat 17a, 2000 Antwerpen. 0477 72 40 34. www.koffiecr.be

KOFFIE MET KUNST

Koffiebarhoudster Isabelle Malka wordt door haar klanten op handen gedragen. Zij houden van haar omdat ze zo lief is, ze bewonderen haar omdat zij tijdens haar chemobehandeling voor borstkanker gewoon is blijven werken. Iedereen houdt ook van haar verzorgd bakje troost en van haar lekkere ‘bokes’. De naam van het koffiehuis, De Dikke Kat, verwijst naar Isabelles ‘huiskat’. De zaak bestaat uit verschillende huiskamers die met een trap met elkaar verbonden zijn. Naast een gezellige rommel tref je er kunst, die men kan kopen. De koffie komt van de koffiebar met huisbranderij Caffènation in de Mechelsestraat en dat is een garantie voor kwaliteit.

Koffiebar De Dikke Kat : Kasteelpleinstraat 26, 2000 Antwerpen. 0498 66 04 33. www.dedikkekat.be

KOFFIE MET RESPECT VOOR DE TELER

Thomas Labath is psycholoog van opleiding en veranderde bijna vier jaar terug van beroep. Aanvankelijk werden zijn plannen om een koffiehuis te openen op hoongelach onthaald, want Thomas was gewoon koffieliefhebber en had geen horecaervaring. Hij ging in de leer in Caffènation in Antwerpen. Thomas geraakte daar zo in de ban van de koffiecultuur dat hij besloot om in zijn eigen koffiehuis alles in eigen beheer te doen. De bonen koopt hij zelf, ter plaatse, bij koffieboeren in Colombia die kleinschalig telen en die hij, uit respect voor hun harde werk, een betere prijs geeft. De eerste zelfgeselecteerde koffie is ondertussen binnen. Het branden gebeurt in de eigen branderij in Hansbeke. Thomas wil later een opleidingsinstituut openen boven het koffiehuis, waar hij studenten het volledige koffieverhaal wil vertellen. (Foto p. 98).

Café Labath : Oude Houtlei 1, 9000 Gent. 09 225 28 25. www.cafelabath.be

KOFFIE MET FLAMMKUCHEN

Globetrotter Annick Strynckx trok naar Rome om haar masterdiploma in mode- en publiciteitsfotografie te halen en leerde daar koffie drinken. Op stage in Berlijn kwam zij in contact met populaire en hippe koffiehuizen in vintage stijl en ontdekte zij de Flammkuchen. Terug in Antwerpen opende Annick koffieshop Barnini aan het theater op de ‘Vogeltjesmarkt’ (Oudevaartplaats 10). Het bleek een schot in de roos : Barnini groeide uit tot een drukbezochte place to be voor jong en iets minder jong. Annick ontpopte zich als een ondernemer en opende november 2014 in de modewijk haar tweede koffieshop : Kaffeenini. Vanaf de eerste dag heeft men er een ’thuisgevoel’. Dat komt omdat er recuperatiemateriaal is gebruikt voor de inrichting. Je kunt er ontbijten, een krantje lezen of lunchen met dikbelegde verse bagels. Specialiteit is Flammkuchen, een soort dunne Duitse pizza, kort gebakken op hoge temperatuur.

Kaffeenini : Nationalestraat 114, 2000 Antwerpen. 03 231 83 57. www.facebook.com/pages/ Kaffeenini/734710586622435

KOFFIE MET EEN MISSIE

Voor een eerlijke koffie en voor eerlijke kansen is er koffiehuis Koffieklap. De vzw opereert vanuit een gezellig ingerichte locatie en werkt nauw samen met Cherut, de stichting die straatwerk en hulpverlening in het prostitutiemilieu verleent. Koffieklap vangt vrouwen uit het Schipperskwartier op die aan de rand van de maatschappij werken. Vrouwen die uit het beroep stappen kunnen in de koffieshop hun eerste werk doen, om na deze opvang een nieuw leven te starten. Het koffiehuis en de ter plaatse georganiseerde activiteiten (samen naaien, quilten, breien, haken, borduren of juwelen maken) worden geleid door vrijwilligers en de opbrengst is bestemd voor Cherut (www.stichtingcherut.be). Het bakje troost is gebrouwen van bonen van koffiebranderij Or. Daarnaast serveert men dagelijks verse soep, thee en gebak.

Koffiehuis Koffieklap : Klapdorp 41, 2000 Antwerpen. 03 770 68 37. www.koffieklap.be.

KOFFIE MET FIETS

Bar Bidon is een trendy bar op de hoek van de Bisdomkaai en de Sint-Jacobsnieuwstraat, waar koffie en fietsen van de merken Pashley, Cooper en Tokyobike worden verkocht. Eigenares Annelies Browaeys komt uit de modesector. Zij was retailmanager voor een Belgisch kledingmerk, stond veel in de file en fantaseerde al lang over een hippe koffiebar met een bijkomende functie. Zij deed inspiratie op in de Londense fietsbar Look mum, no hands. Annelies fietst zelf veel en is een fan van retro- en oude koersfietsen. Daarom creëerde zij in een vroeger pompstation een plaats waar de gezelligheid van een vintage omgeving wordt gekoppeld aan kwaliteitskoffie, gemaakt met bonen van branderij Or, en aan de verkoop van fietsen en fietsaccessoires. Annelies volgde een baristaopleiding. Bar Bidon is ook een plek voor een slow brew van de dag, voor ontbijt en lunch.

Bidon : Coffee & Bicycle, Bisdomkaai 25, 9000 Gent. 0495 24 76 97. www.barbidon.be

DOOR PIETER VAN DOVEREN & FOTO’S MICHEL VAEREWIJCK