Johan Valcke : Vlaanderen houdt van design

“Er bestaat bij ons niet zoiets als een duidelijk herkenbaar Vlaams of Belgisch design”, zegt Johan Valcke, hoofd van de dienst vorming van het Vlaams Instituut voor Zelfstandig Ondernemen (Vizo). “Er bestaat wel goed design in Vlaanderen, maar het is zeer internationaal. De enorme diversiteit aan artikelen en de kwaliteit van de bedrijven zorgen ervoor dat het zich perfect integreert in de mainstream van internationaal design. Ik vind trouwens dat ons land te klein is om meerdere scholen van designers te vormen, die dan door concurrentie en beïnvloeding een soort eenheidsstijl ontwikkelen. Ik weet ook niet of het een doel moet zijn om design op die manier te promoten. Ik denk dat we dat opstapje van een Vlaamse identiteit om in het internationale circuit een rol te spelen niet meer nodig hebben. Als je ziet dat er vandaag een dertigtal ontwerpers uit ons land – hier geboren of hier werkzaam – voor buitenlandse firma’s werken… Dat is veel voor een klein gebied als het onze.”

In het buitenland werd Vlaanderen nog niet zo lang geleden vooral geassocieerd met 17de-eeuwse huizen met trapgeveltjes en veel verguldsel. Valcke : “Dat barokke vond men typisch Vlaams en dat is er gelukkig wat uit. Mede dankzij de mode, mede door de hedendaagse kunst en mensen als Jan Hoet, mede door een Maarten Van Severen die een heel eigen versie heeft gemaakt van het minimalisme à la John Pawson of Jasper Morrison.”

De situatie verbetert, meent hij, en design in Vlaanderen gaat mooie tijden tegemoet. Al is er nog veel werk aan de winkel : “Een aantal jaren geleden wist niemand dat in het Samsonite-ontwerpteam enkele Vlamingen een belangrijke rol speelden, of dat sommige Tupperware-lijnen waren getekend door jonge landgenoten. Gezichten plakken op producten : dat doen we nog veel te weinig. Anderzijds blijkt uit een studie dat Vlaanderen houdt van design. Jong en oud, man en vrouw, gepensioneerd en actief… iedereen houdt van design en iedereen heeft dezelfde vooroordelen : ze vinden het allemaal heel duur en niet altijd efficiënt. Maar het betekent wel dat je met design kunt uitpakken in Vlaanderen, want het publiek staat ervoor open. Ook bedrijven zien er het belang van in.

Vooral de laatste tien, vijftien jaar hebben ze design ontdekt als een belangrijk innovatie-instrument, ook al vraagt dat soms grote investeringen. En omdat er veel en goede opleidingen zijn in ons land, zijn er ook veel ontwerpers. Ze doen mee aan beurzen en laten vooral de kwaliteit van hun product voor zich spreken. Daardoor doen ze zich opmerken denk ik bij buitenlandse bedrijven. Jongeren als een Quinze & Milan, Bram Bo, Peter Van Riet… zij hebben het talent om binnen dit en een paar jaar door te breken en interessante dingen te doen voor internationale bedrijven.”