JAZZ

GROTE KLASSE

In december van vorig jaar overleed Connie Kay, de drummer van het Modern Jazz Quartet. John Lewis, de pianist en muzikale baas van het populaire viertal, ging op zoek naar herinneringen. Hij vond die in een kast met veertig jaar onuitgegeven opnamen. In de stapel ontdekte hij een koncert uit 1960, in Lubljana. Dat moest op cd, vond hij, twee cd’s zelfs.

“Never before or since has the Modern Jazz Quartet played better, whether on stage or in the recording studio, ” schrijft Lewis op de hoes van “Dedicated to Connie”. En misschien heeft hij wel gelijk. Het gestroomlijnde samenspel van de heren komt hier heel dicht bij de perfektie, adembenemend elegant en toch vrijuit en ongedwongen.

In zijn lange bestaan kreeg het MJQ veel kritiek, zelfs van de oorspronkelijke drummer Kenny Clarke die zijn plaats afstond aan Kay. Zij zouden te bestudeerd, te precieus spelen om tot de echte jazz te behoren. Wie weet ? Misschien leidt het luchtige, charmante geluid, zonder blazers en lekker zacht, te veel de aandacht af van wat er echt gebeurt. Maar vibrafonist Milt Jackson behoort beslist tot de grote solisten en kan de blues spelen als geen ander. En de flegmatieke John Lewis laat nooit een druppeltje transpiratie, maar swingt des te harder. Luister hier maar eens naar zijn rake begeleiding en spaarzame solo op “I Should Care”. Dat is grote klasse.

Dat er na de dood van Connie Kay ooit nog een MJQ komt, lijkt niet waarschijnlijk. Wie, zoals ik, altijd een zwak plekje had voor hun melodieuze kamerjazz, heeft met het schitterende “Dedicated to Connie” in elk geval een mooi souvenir in huis. Aanbevolen.

– Modern Jazz Quartet, “Dedicated to Connie” (Atlantic Jazz, dubbele cd / Warner Music).

ITALIAN INSTABILE

“Skies of Europe”, zo heet de nieuwe cd van het Italian Instabile Orchestra voor ECM, hun eerste voor een groot label. Het orkest bestaat sinds 1990 en is een verzameling van leidende figuren van drie generaties Italiaanse jazz, improvizatie en hedendaagse kompositie, vaak eigenzinnige talenten die hun eerste stappen zetten in de woelige jaren zestig. (Trompettist Pino Minafra, pianist Giorgio Gaslini en trombonist Giancarlo Schiaffini, om er slechts enkele te noemen.)

Een leider heeft het orkest niet, maar er wordt met veel inzet en begrip aan elkaars stukken gewerkt in een klimaat van zachte anarchie je hoort de muzikanten bijna glunderen wanneer het ideologische model weer eens zegeviert. Italian Instabile Orchestra is een van de uitbundigste en plezierigste grote ensembles van vandaag, dat staat wel vast. Maar ook erg Italiaans, als ik dat zo mag zeggen : veel pastel, lieflijke folklore, melige grapjes, allemaal heel romantisch en een beetje naïef. Eigenlijk eerder pittoresk dan avontuurlijk.

Op “Skies of Europe” spelen ze twee lange suites : “Il Maestro Muratore” van Bruno Tommaso en het titelstuk van Gaslini. Dat laatste verwijst natuurlijk naar “Skies of America”, het symfonische werk van free-pionier Ornette Coleman. De grote meester bedankte met een lovende hoestekst over de demokratie van het geluid. Net als hun snel gegroeide formidabele reputatie een beetje overdreven voor deze sympatieke bende.

– Italian Instabile Orchestra, Skies of Europe (ECM/Play it Again Sam).

ROB LEURENTOP