Japanse impressies

Daniël Ost, de bloemenkunstenaar, ontwerpt heel af en toe ook tuinen. Die van een bevriend koppel is de eerste die in de openbaarheid komt.

De eigenaars herinneren zich nog goed hoe klein de duizenden jonge buxusplantjes waren toen die in hun stadstuintje werden geplant. Dat is nu zowat vijftien jaar geleden. En die situering in de tijd is belangrijk als je de ontwerper van dit ‘juweeltje’ kent. Op het einde van de jaren tachtig maakte Daniël Ost namelijk zijn eerste reizen naar Japan, waar hij uiteindelijk een revolutionaire benadering van het bloemschikken introduceerde. Maar in die periode verkeerde hij nog in het stadium dat hij zelf zoveel mogelijk wilde opsteken van de vormen en symboliek van bomen, bloemen en planten in Japan.

Toen hij deze tuin op papier zette, verschenen daar dus verscheidene oosterse elementen in, waaronder afgeronde, bijna organische snoeivormen, water en stenen. Het toeval wilde dat hij op dat ogenblik over tonnen oude arduinen stoepranden kon beschikken. “Ze komen uit de straat waar ik geboren ben. Die werd helemaal opnieuw aangelegd. Voor mij had het een symbolische betekenis dat ik die stenen kon hergebruiken in Sint-Niklaas zelf. Die gelegenheid kon ik niet laten liggen.” Vijftien jaar later zijn ze helemaal opgegaan in de plantengroei en het water dat eroverheen vloeit.

Van bij de eerste aanblik vallen de essentiële element in deze tuin op : tientallen afgeronde vormen die verwijzen naar de azalea’s in sommige tempels van Kyoto, een Japanse esdoorn ( Acer palmatum dissectum, met purperen bladeren) en een blauwe- regen op stam die over een vierkant waterbassin hangt. Je ziet niet meteen de discretere planten zoals de Ilex crenata, gesnoeid als een grote bonsai, of de Pieris japonica en de diverse bamboesoorten, zoals Phyllostachys nigra achter in de tuin. Meer in het oog springend wegens hun hoogte zijn de bosjes Phyllostachys aurea vooraan, langs de hoge gevelmuren van de buren.

Optische illusie

Alles speelt zich af op een rechthoek van acht bij vijftien meter en het mooiste overzicht heb je van op het terras van de bel-etage. “Dat is echter niet de enige manier om deze tuin te bevatten”, zegt Ost. “Het kantoor van de heer des huizes bevindt zich op hetzelfde niveau als de tuin, zelfs nog ietsje lager. Wanneer hij aan het werk is, zit hij helemaal in het groen. Daarom heb ik een valse centrale as aangelegd. Kom je uit het kantoor, dan denk je rechtdoor te kunnen lopen, maar je stoot in feite meteen op een waterbassin dat zich vóór de planten bevindt. De enige manier om de tuin te verkennen is via een pad dat eromheen loopt.”

Daniël Ost heeft werkelijk alle mogelijke middelen ingezet om zijn idee uit te werken. De buxussen (die de eigenaar verkoos boven de voorgestelde azalea’s) werden gesnoeid in bolle of meer afgeplatte rondingen, en geven de impressie van een dansende beweging. De langgerekte vormen hebben een praktische functie, zij moeten de tuin namelijk groter doen lijken dan hij is. De arduinsteen werd verwerkt in de traptreden en in een ‘nat pad’ : tussen de ongelijk geplaatste plaveien stroomt namelijk een minuscuul waterloopje, dat op bepaalde uren van de dag prachtig glinstert in het zonlicht.

“Ik weet wel dat hij voor verbetering vatbaar is, maar deze tuin, mijn eerste, heeft intussen een zekere maturiteit bereikt en hij benadert heel dicht de driedimensionale tekeningen die ik voor de eigenaars en voor de buxussnoeiers heb gemaakt.” Luisterend naar Daniël Ost kan ik niet nalaten te denken dat het geduld van een oosterling vereist was om eindelijk dit prachtige groene pareltje te kunnen aanschouwen, een ommuurde stadstuin in Sint-Niklaas, de thuishaven van de opmerkelijkste bloembinder ter wereld. n

Tekst en foto’s Jean-Pierre Gabriel

Toen hij deze tuin uittekende, verkeerde Daniël Ost zelf nog in het stadium dat hij zoveel mogelijk wilde opsteken van de vormen en symboliek van bomen, bloemen en planten in Japan